رویترز روز جمعه در گزارشی از شهر اسپن در ایالت کلورادو نوشت: برنان در مجمع امنیتی سالانه اسپن گفت: من نمیدانم آیا میتوان سوریه را بار دیگر جمع و جور کرد و به وضعیت گذشته برگرداند یا نه.
این خبرگزاری در ادامه گزارش خود نوشت: این اظهار نظر برنان نخستین اذعان علنی بیسابقه یک مقام ارشد آمریکا در مورد احتمال عدم بقای سوریه پس از پنج سال جنگ داخلی و رسیدن به وضعیت کنونی است. اظهارات برنان بازتاب گستردهای در رسانههای عربی داشت و برخی از آنها چنین تحلیل میکردند که به نظر آمریکا تنها راهحل بحران سوریه تجزیه این کشور به چند بخش فدرالی است. این سناریو قبلا نیز مطرح و حتی پیشنهاد شده بود که سوریه به سه بخش شیعهنشین، کردنشین و اهل سنتنشین تقسیم شود. حتی در این باره شایع شده بود که آمریکا و روسیه برسر تجزیه سوریه به توافق رسیدهاند و برای رسیدن به چنین هدفی تلاش میکنند؛ موضوعی که بعد آن، از سوی مقامات کرملین رد شد.
طرح اسرائیلی تجزیه کشورهای اسلامی
یک ماه پیش اندیشکده مطالعاتی «رند» از یک طرح پیشنهادی برای فدرالی کردن سوریه، پرده برداشت. به گزارش پایگاه خبری العهد، در این طرح پیشنهاد شده بود که نظام فدرال در سوریه با حضور نیروهای کلاه آبی سازمان ملل، متشکل از آمریکا و همپیمانانش تشکیل شود. بر اساس این طرح، منطقه غرب سوریه در دست دولت سوریه خواهد بود، درحالیکه مناطق شرقی نزدیک مرزهای عراق تحت کنترل نیروهای بینالمللی حافظ صلح به رهبری آمریکا و همپیمانانش خواهد بود. هدف اصلی از اجرای این طرح، قطع ارتباط ایران و لبنان و در نتیجه منزوی کردن حزبالله و تضعیف آن بود تا به این وسیله به اسرائیل خدمت کرده باشد .
طرحی برای تامین امنیت اسرائیل
حسین کنعانیمقدم، کارشناس غرب آسیا در این باره به جامجم میگوید: «آمریکاییها طرح جدید برای منطقه را مطرح کردند که طراح آن اسرائیل بوده و بر اساس منافع اقتصادی و دیواره امنیتی رژیم صهیونیستی برنامهریزی شده بود. تضعیف کشورهای منطقه و مسلمان یکی از اهداف اصلی رژیم صهیونیستی از این طرح بود. آمریکاییها در زمان کاندولیزا رایس وزیر خارجه دولت بوش آن را مطرح کردند. هیلاری کلینتون هم در زمان وزارت خود حامی همین طرح بود و بحث «دولت اسلامی » (داعش) را در آن زمان مطرح کرد. آمریکاییها هنوز هم به دنبال طرح خودشان یعنی تجزیه کشورهای منطقه هستند و مایلند که کشورهای منطقه از جمله عراق و سوریه و حتی عربستان را هم تجزیه کنند تا بتوانند هژمونی خود را حفظ کنند که این آرزو محقق نخواهد شد»
به گفته این کارشناس: «طرح جدید منطقه مورد نظر آمریکاییها محقق نخواهد شد. با توجه به بیداری اسلامی منطقه ما باید شاهد یک منطقه اسلامی و عربی باشیم که قطعا شرایط را برای آمریکاییها سختتر خواهد کرد. اگر به حضور جو بایدن در غرب آسیا و رفتارهای میلیتاری ناتو در منطقه نگاه بکنیم مشخص میشود که آنها به دنبال این هستند که با تجزیه کشورهای اسلامی همچون سوریه و جدا کردن آن از محور مقاومت تسلط بیشتری پیدا کنند اما از بدحادثه مردم عراق و سوریه بیدار شدند و اجازه عملیاتی شدن این استراتژی را نخواهند داد، استراتژی که داعش نیز آن را دنبال میکرد که تاکنون شکست خورده است» .
کشتار مردم
ارتش سوریه از تاریخ 27 تیر با پیشروی به سمت مناطق تحت تسلط معارضان در شرق حلب، تروریستها را به محاصره خود درآورده است. گزارشها ی رسیده از سوریه حاکی از ادامه درگیریهای سنگین در حلب و شهرکهای اطراف آن است. گروههای تروریستی از خروج شهروندان از مناطق محاصره شده جلوگیری میکنند و قصد دارند از مردم بیگناه به عنوان سپر انسانی استفاده کنند.
عوامفریبی با تغییر نام
در رویدادی دیگر جبهه النصره یکی از خطرناکترین گروههای تروریستی سوریه در اثر فشارهای بینالمللی نام خود را به جبهه «فتحالشام» تغییرداده و گفته است ارتباط خود را با القاعده قطع کرده است. در واکنش به این خبر، فرحان حق، معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل تاکید کرد، حذف نام اشخاص و یا گروهها از لیست تحریمهای شورای امنیت بر عهده اعضای شوراست و جبهه النصره با وجود اعلام قطع ارتباطش با تشکیلات تروریستی القاعده و تغییر نام خود به جبهه فتحالشام، در این لیست باقی خواهد ماند. نائبرئیس کمیسیون دفاع در مجلس دومای روسیه نیز در واکنش به این امر گفت گامهای کارآمد نیروهای روسی در سوریه جبهه النصره را به جدایی از القاعده واداشته است. بسیاری از کارشناسان این تغییر نام را یک فریبکاری جدید توصیف کردند و گفتند تروریستهای دیروز میخواهند به این وسیله خود را جزو گروههای به اصطلاح میانه رو قرار داده و از حمایتهای بینالمللی برخوردار شوند. دکتر محمد علی مهتدی کارشناس مسائل غرب آسیا درباره این تغییر نام میگوید: ظاهرا قرار است آمریکاییها این بار نیروی زیادی را از خاک اردن وارد سوریه کنند البته به بهانه درگیری با داعش در رقه. به همین جهت نیروهای جبهه النصره همه مواضع خود را در جنوب سوریه در اطراف درعا را تخلیه کردهاند تا با نیروهای اعزامی از اردن درگیر نشوند. همچنین طرحی هست که جبهه النصره را میانه رو اعلام کنند لذا رهبر این جبهه که با ایمن الظواهری بیعت کرده بود طی نامهای از ظواهری خواسته است که بیعت خود را بردارد و این جبهه با تغییر نام به عنوان نیروی میانه رو و غیرتروریست قلمداد شود.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد