حاشیه‌نشینی یک‌سوم جمعیت بجنورد

به گزارش جام‌جم، در شهر که گام برداریم مشاهده می‌کنیم با فاصله بسیار کمی از مرکز شهر به اطراف، نمای شهری به نمای کاملا روستایی، تیرهای بتونی به چوبی، خیابان خط‌کشی به خاکی، آسفالت‌های استاندارد به فرسوده و حتی نوع پوشش سکنه تغییر می‌یابد؛ اینجا بجنورد است، مرکز استان خراسان شمالی. 26 سکونتگاه دارد با 70 هزار سکنه با کمترین امکانات رفاهی که یک‌سوم جمعیت بجنورد را تشکیل می‌دهند.

جمعیتی اعم از ترک، کرد، ترکمن و تات در خانه‌هایی کاه گلی زندگی می‌کنند و کودکان به جای بازی و کودکی کردن در فضای پارک‌ها، روی خاک کوچه‌ها وقت می‌گذرانند. جوانانی که به جای ورزش، کار و تحصیل به خاطر کمبود امکانات و فقر، گرفتار اعتیاد می‌شوند و بهترین روزهای عمر خود را با تکیه بر دیوار محلات یا سوار بر موتور، به تباهی می‌گذرانند.

مشکلات این محلات بیشتر از آن است که بتوان در یک گزارش گفت؛ اما از اعتیاد و شمار بالای معتادان به شیشه، کریستال و تریاک تا پایین بودن امنیت منطقه و از خیابان‌های خاکی و آسفالت‌های غیراستاندارد تا جدول‌کشی نامناسب و خیلی موارد ریز و درشت دیگر همگی جزئی از روزمره جمعیت 70هزار نفری ساکنان این محلات است.

ساختمان‌های موریانه زده

یکی از شورایاران محلات حاشیه‌ای بجنورد درباره آسیب‌های موجود در مناطق حاشیه‌ای بجنورد اظهار می‌کند: سقف بیشتر خانه‌ها در این محلات چوبی است و بیشتر این ساختمان‌ها موریانه دارد.

وی می‌افزاید: بخش زیادی از خانه‌های این مناطق نیز بدون مجوز ساخته شده و با توجه به زلزله‌های اخیر زندگی ساکنان آن تهدید می‌شود. او با اشاره به مشکل فاضلاب این مناطق بیان می‌کند: هنوز فاضلاب این محلات به فاضلاب شهری وصل نیست. به همین علت مردم مجبورند هزینه تخلیه چاه را متقبل شوند.

شورایار یکی دیگر از این مناطق، بوی مشمئزکننده ناشی از فاضلاب‌های خانگی را از معضلات حواشی شهر می‌داند.

تحرکی برای حل مشکلات

در همین حال، به گفته فرماندار شهرستان بجنورد کارگروهی از دستگاه‌ها همچون نیروی انتظامی، بهزیستی، شهرداری، راه و شهرسازی و سایر ادارات و نهادهای ذی‌ربط تشکیل شده است که با شناسایی مشکلات، برنامه‌ای برای حل مشکلات حاشیه‌نشینان بجنورد تهیه کنند.

موسی حاجی‌زاده می‌افزاید: به‌روزرسانی بانک اطلاعاتی مناطق ویژه، توسعه فضاهای ورزشی، پیگیری استقرار روحانی در مساجد، ایجاد مراکز مشاوره و ترک اعتیاد، ساماندهی معابر و جدول‌گذاری و هدایت آب‌های سطحی و بسیاری موارد دیگر که برای حل مسائل تدوین و مشخص شده، مشمول این برنامه است. شهردار بجنورد نیز درخصوص مشکلات این مناطق که مربوط به حوزه شهرداری است، اظهار می‌کند: در دوره گذشته، تمرکز مدیریت شهری بر مرکز شهر بود، اما در این دوره، رویکرد ما رسیدگی به این 26 منطقه حاشیه‌ای است تا تعادل ایجاد شود.

کیوان دژهوت می‌افزاید: این مسأله به دو موضوع زمان و بودجه بستگی دارد؛ اما به طور کلی توجه عمده ما این مناطق خواهد بود تا در تمام زمینه‌ها از‌جمله جمع‌آوری بموقع زباله، فضای سبز و پارک، سطل‌های زباله، آسفالت و... رسیدگی کامل انجام دهیم.

حاشیه‌نشینان همکاری نمی‌کنند

مدیرکل اداره بهزیستی خراسان شمالی نیز می‌گوید: برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی که به حوزه بهزیستی مربوط می‌شود دوره‌های آموزشی، مهارت زندگی و... در مساجد برگزار می‌شود. رضا الهر وردی می‌افزاید: اما از چالش‌های موجود دراجرای برنامه‌های مورد نظر، عدم همکاری خانواده‌ها و حاشیه‌نشینان در کنار کمبود امکانات است.

وی اظهار می‌کند: تاکنون اگر نتوانسته‌ایم مشکلات را از بین ببریم، اما در کاهش آسیب‌ها موفق بوده‌ایم، زیرا سال گذشته در بحث طلاق 8 درصد بازگشت به زندگی داشته‌ایم که بخش زیادی از آن مربوط به همین محلات است.

تلاش برای بازسازی بافت‌های حاشیه‌ای

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی می‌گوید: در حال پیگیری برای اعطای تسهیلات بافت فرسوده به نواحی حاشیه‌ای بجنورد هستیم. قدم بعدی نیز این است که نهاد‌های نظارتی در شهرداری برای انجام وظیفه فعال شوند تا از ساخت و ساز غیرمجاز دراین مناطق جلوگیری شود. چراکه جلوگیری از گسترش این مناطق باید در اولویت کاری ما قرار گیرد.

علی همتی اضافه می‌کند: ساخت و سازها در این منطقه‌ها عمدتا فاقد استاندارد لازم است و سند قانونی ندارد.

مهساطهماسبی

جام‌جم خراسان شمالی