مسافرکشهای پلاک شهرستان در شهر هزار مشکل تهران حالا به یک معضل بزرگ تبدیل شدهاند؛ معضلی که صدای خیلیها را درآورده است. چه شهروندان و چه مسئولان و این یعنی حالا آنقدر حضورشان در خیابانهای پایتخت پررنگ شده که همه آنها را دیده و به فکر راه چارهاند.
ما چند نفر از آنها را مقابل ایستگاه متروی میرداماد میبینیم؛ با سر و صورتی آفتاب سوخته، قد و قامتی بلند و لهجهای غلیظ. رضا، بهمن و مرتضی دوماهی است مهمان خیابانهای تهراناند؛ بیسقفی بالای سر. از صبح تا شب مسیر میرداماد ـ جردن را با پرایدهای مدل 94 خود بالا و پایین میکنند و آفتاب که پشت برجهای بلند خیابانهای اطراف نفس تنگ میکند، شب را همان جا روی صندلیهای نه چندان راحت ماشین، به صبح میرسانند. این حکایت هر روزشان است؛ هر روز آنها و بقیه جوانهایی که با ماشینهای پلاک شهرستان، خیابانهای تهران را برای مسافرکشی انتخاب کردهاند .
جوانهایی که حالاجمعیتشان آنقدر زیاد شده که رئیس پلیس راهور تهران بزرگ را به واکنش واداشته است به این که از جریمه و توقیف متخلفانی اینچنینی خبر بدهد.
سردار تیمور حسینی در گفتوگو با جامجم در باره طرح جدید برخورد پلیس راهور تهران با خودروهای پلاک شهرستان، در روزهای آینده خبر میدهد.
سردار حسینی با اعلام این خبر تاکید میکند که براساس آییننامههای موجود و طبق قانون، باید موقعیت جغرافیایی مالک خودرو مشخص باشد درنتیجه هرکسی که اتومبیلی را میخرد، باید تغییرمکانش را به اطلاع راهنمایی و رانندگی برساند و به این ترتیب اطلاعات جدید در سامانه شمارهگذاری ثبت شود.
رئیس پلیس راهور تهران بزرگ از اعمال شدید قانون برای حل این معضل میگوید و اضافه میکند: طبق مقررات، پلیس راهور تهران بزرگ این خودروها را جریمه خواهد کرد؛ علاوه بر آن اگر این تخلف تکرار شود مستلزم توقیف خودرو و انتقال آن به پارکینگ خواهد بود.
پیشینه و هویت رانندههای شخصی معلوم نیست
تا ورود جدی پلیس به این ماجرا اما آنها هنوز در خیابانها حضور دارند. علاوه بر مسافرها، صدای راننده تاکسیها را هم درآوردهاند؛ رانندههایی که برای گرفتن پروانه از هفتخوان رستم گذشتهاند و مدتی است رقیب برایشان زیاد شده.
اتفاقی که ابوالفضل قناعتی، عضو هیاترئیسه شورای شهر تهران درباره آن هشدار میدهد و به جامجم میگوید: احتمال دارد افرادی که بدون استعلام پیشینه و سابقه و... اقدام به مسافرکشی میکنند، بزودی برای شهروندان مشکلات جدی به وجود بیاورند.
قناعتی تاکید میکند: هیچ کدام از این رانندهها، شرایطی را که باید یک راننده تاکسی و مسافرکش در شهر داشته باشد، ندارند و من واقعا نمیدانم مردم با چه اطمینانی سوار این خودروها میشوند؟!
عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران مشکلات موجود در این زمینه را پشت سرهم ردیف میکند و میگوید: مشکل اول اینجاست که معلوم نیست آنها واقعا مالک این خودرو هستند یا نه! معلوم نیست مالک اصلی کجا ساکن است و در صورت بروز مشکل باید مرجع قانونی به کدام آدرس مراجعه کند؟ مشکل بعدی این است کرایهای که اینها از مردم میگیرند اغلب موارد از نرخ معمول کرایههای مصوب شورای شهر بیشتر است و اصلا معلوم نیست براساس چه تعرفهای کرایه ها را حساب میکنند. مشکل بعدی این است که آنها بدون پرداخت عوارض، به صنف راننده تاکسیها میپیوندند و موقعیت شغلی رانندگان تاکسی را دچار بحران میکنند. این درحالی است که راننده تاکسی در طول سال برای کارنامهاش عوارض میدهد، برای پروانه کاریاش و خیلی از تعاملات اداری که با سازمان تاکسیرانی دارد هزینه میپردازد و تقریبا در طول سال حدود 250 هزارتومان عوارض پرداخت میکند.
قناعتی میافزاید: من در باره این مشکل در صحن شورا تذکر داده ام وهمین جا هم به عنوان نماینده مردم به نیروی انتظامی، راهنمایی و رانندگی و شهرداری تذکر میدهم که شما وظیفه دارید با این پدیده مقابله کنید، مهمترین دلیل هم بهخاطر حفظ امنیت شهروندان است؛ چون هیچ اطلاعاتی از سابقه افرادی که پشت خودروهای پلاک شخصی مینشینند، در دست نیست؛ نه استعلام هویتی آنها در دسترس است و نه تائیدیه سلامت جسمی و روانیشان.
خوداشتغالی سهل و راحت
پشت پرده این اتفاق را ما با یک آسیبشناس اجتماعی در میان میگذاریم. با جعفر بای، رئیس سابق اداره اجتماعی حوزه پیشگیری قوه قضاییه.
جامعهشناسی که به ما میگوید: اگر دستگاههای متولی در حوزه اشتغالزایی کاری برای اشتغال جوانان نکنند، جوانان ناچارند برای خودشان کاری برگزینند.
بای، دلیل مهاجرت بیرویه جوانان شهرستانی به قصد مسافرکشی به تهران را، در بیکاری آنها میداند و میگوید: این پدیده البته یک نوع مسکن موقتی است. درمان قطعی برای بیکاری آنها نیست اما مشکلشان را برای لحظه حل میکند. همین مساله باعث میشود خیلی از جوانها که با مشکلات متعدد مادی و اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند، به آسانترین راه برای خوداشتغالی رو بیاورند.
راهی که به گفته این آسیبشناس اجتماعی، چیزی نیست جز تهیه یک ماشین و مسافرکشی. معضلی که به گفته بای، از عوامل مختلفی سررشته میگیرد؛ از تولید فراوان و فروش سهل و راحت خودروهای اقساطی گرفته تا نبود نظارت بر شبکه حمل و نقل درون شهری.
بای با اشاره به این موضوع میگوید: از آنجا که مقابلهای با حضور این قشر در میان راننده تاکسیها انجام نشده، به مرور زمان اینها جرات بیشتری برای ورود به خیابانهای شهر پیدا کردهاند. در حقیقت نابسامانیهای موجود در بحث نظارتی در سطح کلانشهری مثل تهران این اجازه را به آنها داده که با هدفی از پیش تعیین شده به این کار اقدام کنند.
بای تاکید میکند: متاسفانه روال نادرستی در جامعه ما رواج یافته؛ این که ما به وسیله نقلیه افراد بیش از خود آنها نظارت و توجه میکنیم. یعنی حتما دقت میکنیم معاینه فنی دارد یا نه، اما دقت نمیکنیم فرد راننده،صلاحیت رانندگی و از آن مهمتر صلاحیت معاشرت و ارتباط با شهروندان را دارد یا نه.
شهروندان هشیار باشند
اسم شهروندان را هم باید در کنار مقصران اصلی رواج این پدیده در سطح شهرها نوشت؛ شهروندانی که بدون توجه به هشدارهای مسئولان، باز هم سوار مسافرکشهای پلاک شخصی میشوند و تیغ این انتخاب، قبل از همه دست آنها را میبرد. نشانههای این اتفاق را میتوان در خیلی جاها دید؛ از جروبحثهای طولانی و زدوخوردهای خونین برسر کرایههای نامعقول گرفته تا امنیتی که ممکن است توسط رانندههای بدون صلاحیت تهدید شود. اتفاقی که بیش از هرچیز هشیاری شهروندان و صبر و حوصله آنها را در ایستادن به انتظار تاکسی میطلبد.
تردد با خودروی پلاک شهرستان برای فرار از جریمه
سررشته کلاف حضور مسافرکشهای پلاک شهرستان اما نهتنها به شهرستانهای دور و نزدیک، که به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گاهی هم به پایتختنشینانی میرسد که خیلی وقتها برای فرار از ثبت تخلفات رانندگی توسط دوربینها، اقدام به خرید خودروهای پلاک شهرستان میکنند.
اتفاقی که جعفر تشکریهاشمی خطاب به فروشندههای شهرستانی هشدار میدهد این است که هنوز معامله برخی خودروها به روش قولنامهای و وکالتی انجام میشود و عدهای در تهران با آگاهی از این که دوربینهای معابر هر نوع تخلفی را ثبت میکنند به خرید خودروهای پلاک شهرستان اقدام میکنند و با آنها مرتکب خلاف میشوند چون میدانند جرایمشان به علت خرید قولنامهای یا وکالتی به نام فروشنده شهرستانی ثبت خواهد شد.
بر این اساس، تشکریهاشمی از پلیس راهور میخواهد در این زمینه اطلاعرسانی لازم را انجام دهد و در عین حال طبق مصوبات قبلی هر شخصی تصمیم بگیرد شهر محل سکونت خود را عوض کند، باید پلاک خودروی خود را متناسب با شهر محل سکونت اصلاح کند که یعنی در صورت خرید خودرو نیز، اگر شهر محل سکونت خریدار با فروشنده فرق دارد باید اصلاح شود.
به گفته او، برخی از خودروهای پلاک شهرستان خودروهای عبوری است که پلیس با این دست خودروها مشکلی ندارد اما عدهای این خودروها را خریداری کرده و با آن در آژانس هامشغول کار میشوند که تخلفاتشان هم فراوان است.
مینا مولایی - جامعه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد