سریال قتل‌عام درختان کهنسال؛ این بار پنجعلی اراک

قطع درختان مدت‌هاست در اقصی‌نقاط سرزمینمان اتفاق می‌افتد و به یک قصه پرغصه تکراری تبدیل شده و کسی هم بدرستی پاسخگو نیست، اما این روند در استان مرکزی همچنان ادامه دارد.

هنوز مدت زمان زیادی از قطع درختان منطقه «اسکون» نگذشته است که بار‌دیگر متوجه می‌شویم تعدادی از درختان منطقه «پنجعلی» قطع شده‌اند. اسکون‌ و پنجعلی دو منطقه تفرجگاهی نزدیک شهرستان‎ ‎شازند واقع در استان ‏مرکزی هستند که این مناطق به ‌سبب وجود آب و هوای مناسب و‎ ‎موقعیت جغرافیایی ویژه به‌عنوان ‏ مناطق تفریحی مورد توجه هستند.

درختان آفت‌زده بودند و باید قطع می‌شدند!

عباس روحی، بخشدار زالیان در این خصوص به خبرنگارجام‌جم گفت: قطع درختان منطقه اسکون غیرقانونی نبوده است، چراکه زمینی که درختان قطع شده در آنجا قرار داشتند، به عنوان موقوفه خاص است و از آنجا که ملک شخصی است شکایت‌ها به دادگاه نتیجه‌بخش نیست و برای قطع‌کنندگان درخت حکم برائت صادر شد.

وی درباره قطع درختان منطقه پنجعلی نیز اظهار کرد: با بازدیدی که از این منطقه داشتم، درختان را هرس کرده‌اند و تنه‌ها دوباره از همان نقطه بریده شده جوانه زده و رشد می‌کنند و از سوی دیگر از آنجا که درختان این منطقه نیز جزو موقوفه شخصی به حساب می‌آید؛ بنابراین جزو اراضی ملی محسوب نمی‌شود و طبق قانون کسی حق ندارد مانع شود.

روحی با اشاره به این که درختان آلوده به کرم و آفت زده باید قطع شوند، بیان کرد: درختان منطقه پنجعلی آلوده به کرم شده بودند؛ بنابراین از سوی مالک هرس شده‌اند و این‌ گونه گزارش‌ها از سوی مردم بیشتر غرض‌ورزی شخصی است و هرکسی مدعی است و دلش می‌سوزد، برود از طریق قانونی وارد شود و
شکایت کند.

قانون نمی‌تواند جلوگیری کند

درهمین حال، علی محمدی، رئیس اداره منابع طبیعی شازند نیز به جام‌جم گفت: در سال جدید دو نامه مبنی بر قطع درختان در مجتمع آموزشی پنجعلی و درختان اطراف عمارت حاج عزت‌الله بیات که یک ملک شخصی است، به‌دست ما رسیده است و از آنجا که عمارت حاج عزت‌الله بیات، ملک شخصی است، کسی حق دخالت ندارد؛ لذا اطلاع نداریم درختان با چه هدفی قطع شده‌اند، ولی درخصوص قطع درختان مجتمع آموزشی پس از بررسی‌های انجام شده عاملان قطع درختان، آفت‌زدگی را دلیل بریدن درختان عنوان کردند.

وی با اشاره به این که در مورد قطع درختان در اراضی شخصی قانونی وجود ندارد که مانع این کار شود و براساس قانون، فقط منابع طبیعی حق دارد درخصوص قطع درختان در اراضی ملی وارد کار شود، ابراز کرد: در این راستا لازم است قانونی تدوین شود که دست محیط‌زیست و امور اراضی جهاد کشاورزی را در این خصوص باز بگذارد، اما در صورت نبود قانون کاری از دست کسی ساخته نیست.

روایت متفاوت دوستداران محیط‌زیست

با این حال سیاوش آقاخانی، مدیرعامل خانه سازمان‌های مردم نهاد استان مرکزی درباره قطع این درختان روایت کاملا وارونه‌ای دارد.

وی به جام‌جم گفت: علت‌های گفته شده درباره قطع درختان منطقه پنجعلی نوعی بهانه‌تراشی است و به احتمال زیاد حقیقت ذکر نشده، چراکه اگر مشکل حمله آفت چوبخوار برای جلوگیری از انتقال بیماری است، پس چرا از قبل پیشگیری‌های لازم انجام نشده که بیماری کل تاج درخت را نگیرد .

وی ادامه داد: از سوی دیگر روش‌های جدیدی برای مقابله با این گونه آفت‌ها وجود دارد، به این صورت که خمیرهایی را تهیه و داخل شیار درخت قرار می‌دهند تا آفت را از بین ببرد و اصلا نیازی به تاج برداری نیست؛ لذا مبارزه با آفات و بیماری‌ها بهانه‌ای بیش نیست.

آقاخانی ادامه داد: بهانه برداشت محصول نیز در این واقعه چندان پذیرفته نیست، چراکه برداشت محصول فقط شامل حال درختان سریع‌الرشد مثل صنوبر می‌شود که در مدت زمان کوتاهی پس از قطع یا کاشت مجدد، رشد می‌کنند نه درختان کهنسالی که سال‌ها از عمر آنها می‌گذرد. وی تصریح کرد: در بحث قطع درختان شهری قوانین سختگیرانه‌ای وجود دارد که هم شامل محدوده شهرها و هم املاک شخصی است و قطع هر درخت نیازمند صدور مجوز از کارگروه قطع اشجار است، به طوری که اگر شخصی حتی در ملک خود به صورت غیرقانونی درختی را قطع کند، شهرداری می‌تواند سلب مدیریت بهره‌وری داشته باشد. وی بیان کرد: اما متاسفانه در حوزه باغات و زمین‌های خارج از محدوده شهر قوانین محکمی نداریم و منابع طبیعی فقط اختیار حفاظت از درختانی را که در حوزه اراضی ملی بوده، دارد، ولی در مورد اراضی شخصی چنین قانونی وجود ندارد؛ لذا افراد اقدام به قطع درختان می‌کنند و باید برای تدوین چنین قانونی فکری جدی کرد.

قطع درختان دور از شأن انسانی است

امام جمعه شهر آستانه شازند با تاکید بر این‌که قطع درختان جدای از مسائل دینی، شایسته انسانیت نیست، گفت: نه‌تنها نباید اجازه داد درختی قطع شود، بلکه در دین اسلام بسیار توصیه شده که محیط اطراف درختان را کثیف و آلوده نکنیم تا همه بتوانند از سایه، سرسبزی، هوای پاک و میوه آنها استفاده کنند. حجت‌الاسلام حسین عسگری در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به این که در دین اسلام برای قطع بی‌مورد اشجار جریمه‌های سنگینی قرار داده شده است، بیان کرد: این مساله تا حدی اهمیت دارد که حضرت علی(ع) در زمان شهادت خود به فرزندش امام حسن(ع) در رابطه با درختان و بیشه‌زاری که مالک آن بوده سفارش می‌کند نخل‌های کوچک را نفروشید و از بین نبرید و طوری رفتار کنید که در چند سال آینده، مردم تفاوت اساسی بین نخلستان امروز و نخلستان آینده را احساس کنند . وی تصریح کرد: قطع هیچ درختی در دین جایز نیست، مگر این که خشک شده باشد یا در جاده‌ای یا خیابانی باشد که ایجاد مزاحمت کند؛ آن هم به شرط این که درخت دیگری را به جای درخت قطع شده بکارند.

لیلا ابراهیم‌آبادی

جام‌جم/ اراک