قصبه؛ عمیق‌ترین و قدیمی‌ترین قنات جهان

قنات قصبه گناباد با طول 33 کیلومتر، تعداد چاه‌های بیش از 470 حلقه و عمق مادر چاه آن حدود 300 متر، عمیق‌ترین، بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین قصبه جهان است که به عنوان یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز دست ساخته انسان در طول تاریخ و نمادی از همنوایی بشر با طبیعت، توجه بسیاری از مورخان و پژوهشگران را به خود جلب کرده است.

مهندسی و تکنولوژی حفر و شیوه بهره‌برداری آب از این قنات کهن به گونه‌ای است که به‌رغم گذشت بیش از هزار سال از عمرش، بدون کاهش از میزان آب همچنان مورد بهره‌برداری است و تا فاصله 40 کیلومتری شمال گناباد را نیز با آبی گوارا سیراب می‌کند. مهندسی این قنات به‌گونه‌ای است که با پستی و ‌بلندی‌های موجود در مسیر قنات، پس از سیراب شدن یک منطقه آب بار دیگر به زیرزمین هدایت می‌شود تا به قنات بعدی برسد.

قنات قصبه در لایه‌ای از خاک حفر شده که آب را در خود ذخیره می‌کند و ساکنان منطقه می‌توانستند در آب‌بند و اتاقک بالای آن‌که به چاه بالاخانه‌دار معروف است،‌ آب را ذخیره کنند و از ذخایر زیرزمینی قنات استفاده نکنند، درست برخلاف وضعیت کنونی که بدون توجه به تجربیات ارزشمند گذشته با حفر چاه‌های غیرمجاز ذخایر آب‌های زیرزمینی نابود شده و فرونشست‌های عمیق در بسیاری از شهرهای کشور ایجاد شده است.

اگر برای دیدن قنات قصبه به گناباد رفتید، بازدید از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه باستانی را فراموش نکنید؛‌ جاذبه‌هایی چون مسجد جامع قدیم گناباد، مسجد جامع عبدالله نوقاب، بقعه امامزاده سلطان محمد عابد، روستای تاریخی ریاب، آرامگاه بهلول، قلعه تاریخی عمرانی، سرو کهن نوقاب، آب انبار شریعت و موزه آب، خانه شریعت، موزه تاریخی گناباد و خانه خانیکی که بازدید از هر کدام لطفی دگر دارد.

ضمیمه نوروزی جام جم