گرم شدن هوا و شایعه زلزله کرمان

در بررسی این شایعه غیرعلمی توجه به چند نکته جای بررسی دارد:

اول این‌که تا به امروز هیچ مطالعه علمی وجود رابطه بین گرمای هوا، ال‌نینو و وقوع زلزله در منطقه‌ای را تأئید نکرده است.

ال‌ نینو پدیده‌ای اقلیمی است که عمده آثارش را در سواحل غربی اقیانوس آرام درآمریکای جنوبی و نواحی استوایی به صورت خشکسالی، توفان و گرما نشان می‌دهد و ما در اروپا و منطقه خاورمیانه در واقع اثرات جنبی پدیده ال‌ نینو را می‌بینیم.

بعلاوه آنچه در مورد گرمای نسبی هوا در اواسط زمستان امسال مشاهده می‌کنیم، چیزی است که پیش از آغاز زمستان از سوی سازمان هواشناسی کشور پیش‌بینی شده بود.

این پدیده می‌تواند تا حدودی متأثر از ال‌ نینو باشد و تا حدودی ناشی از پدیده گرمایش جهانی که چند دهه است کل زمین را درگیر خود کرده است. اظهار نظر قطعی درباره علت این وضع نیاز به مطالعات تکمیلی و انتشار آن از سوی متخصصان دارد.

دوم این‌که اهل فن می‌گویند در زمانه کنونی و در آغاز هزاره سوم میلادی، راهکار پیش‌بینی زلزله از مسیر آموزش و فرهنگ‌سازی در جامعه برای مقابله با زلزله و همین‌طور مقاوم‌سازی بناها در برابر زمین‌لرزه می‌گذرد.

هیچ راهکار علمی ثابت شده‌ای برای پیش‌بینی وقوع زلزله وجود ندارد. حداکثر کاری که بشود کرد این است که با توسعه سامانه‌های هشدارسریع بتوانیم از وقوع خرابی‌های بیشتر قبل از شروع تکان‌ها در زمین‌لرزه پیشگیری کنیم.

نکته سوم این که مردم ایران (به طور عام) و مردم کرمان (به طور خاص) خاطره تلخی از وقوع زلزله بم در روزهای زمستانی دی‌ماه 1382 دارند.

شایعه‌پردازانی که با دستاویز قرار دادن اخباری مثل وقوع ال‌نینو، آب به آسیاب رواج شایعات بی‌اساس در فضای مجازی می‌ریزند و سلامت روانی جامعه را تهدید می‌کنند، تفاوت چندانی با وحشت‌افکنانی ندارند که صفحات مجازی شرارت را راهبری می‌کردند و تحت تعقیب قانون قرار گرفتند.

جا دارد نیروی انتظامی و پلیس فتا در چنین مواردی با سردسته شایعه‌پراکنان که ضمن بهره‌گیری از امکانات فضای مجازی، سلامت روانی مردم یک ناحیه را با سوء‌استفاده از خبرهای روز تهدید می‌کنند، با جدیت برخورد کنند.

کاظم کوکرم - دبیر گروه دانش