سنجش شورای نگهبان بهترین معیار برای احراز صلاحیت‌ها

آیت‌الله سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درباره نحوه رسیدگی به صلاحیت‌های علمی و سیاسی نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان به جام‌جم می‌گوید: بررسی صلاحیت‌های علمی و غیر علمی نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان براساس قانون به عهده شورای نگهبان است.

این نحوه رسیدگی شامل موارد علمی و فقهی و صلاحیت‌های اخلاقی و سیاسی است و تشخیص آن هم با معیارهای شورای نگهبان ممکن است. برای احراز صلاحیت‌ها، افراد نامزد برابر با قاعده‌ای که تعیین شده باید از کف اجتهاد یا اجتهاد متجزی برخوردار باشند و برای احراز این موضوع هم امتحانی در نظر گرفته شده تا جنبه‌های علمی این افراد سنجیده شود و این‌که بعضا دو مرحله برای تائید صلاحیت‌ها شامل امتحان کتبی یا مصاحبه شفاهی در نظر گرفته شده که به نظرم برای این است که این تشخیص واقعی‌تر شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به بررسی جنبه‌های غیرعلمی یا صلاحیت‌های فردی و سیاسی نامزدهای انتخاباتی مجلس خبرگان خاطرنشان کرد: «معیار و ملاک تشخیص این موضوع هم به عهده اعضای شورای نگهبان است و طبیعی است که در این زمینه استعلام‌هایی نیز صورت می‌گیرد و اعضای شورای نگهبان با دریافت این استعلامات و در نظر گرفتن همه شرایط نسبت به تائید یا رد صلاحیت افراد اقدام می‌کنند.»

به طور معمول در هر دوره‌ای از انتخابات، اعلام نظر اعضای شورای نگهبان در مورد تائید یا ردصلاحیت‌های نامزدهای انتخاباتی،‌ واکنش‌هایی در پی داشته است.

‌آیت‌الله غروی با بیان این‌که برای هرسنجشی نیازمند معیاری هستیم، تصریح کرد: در مقایسه با دیگر معیارهای پیشنهادی، معیار کنونی برای احراز صلاحیت‌ها بهترین معیار است و به نظر می‌رسد که سنجش‌های دیگر آسیب‌پذیر هستند و تجربه نشان داده روشی که شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها در پیش گرفته،کم آفت ترین است. از سوی دیگر برخی افراد احساس می‌کنند که سطح علمی بالایی دارند و شرکت در امتحان کسر شأن آنهاست. طبیعی است که چنین افرادی ممکن است در امتحان شرکت نکنند، اما بالاخره کسی که در این عرصه وارد می‌شود یا باید تالیفاتی داشته باشد یا جایگاهی به لحاظ علمی به خود اختصاص دهد که جای تردیدی برای صاحب‌نظران در این زمینه باقی نگذارد. فردی که نه اثر مهم فقهی دارد و نه در بین علما و حوزویان به لحاظ علمی اشتهار ندارد، بهترین راه برای احراز صلاحیت علمی او شرکت در آزمون است.

برخوردهای سلیقه‌ای و شخصی مبنای قانون نیست

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این موضوع که اعلام نظر بعد از هر سنجش و آزمونی ممکن است محل مناقشه قرار گیرد،‌ خاطرنشان کرد: معمولا کسی که تائید صلاحیت می‌شود، می‌گوید که این شیوه احراز صلاحیت درست و مناسب بود و کسی که تائید نمی‌شود این ارزیابی را برنمی‌تابد، البته ممکن است که در این زمینه اشتباهاتی نیز در زمینه احراز صلاحیت‌ها صورت بگیرد.البته نباید گفت که این اشتباهات ناشی از یک سری تنگ‌نظری‌هاست و اعضای محترم شورای نگهبان هم به فضل و عدالت مشهور هستند و این گونه نیست که نسب به افراد دشمنی داشته باشند.

آنها براساس استعلاماتی که انجام می‌دهند و پاسخ‌های دریافتی و بر پایه قرائن و شواهد مختلف نامزدها را تائید یا ردصلاحیت می‌کنند. ما در چارچوب قانون باید حرکت کنیم و آن چارچوب را قانون تعیین می‌کند و اگر مبنا قانون باشد جایی برای برخوردهای سلیقه‌ای و شخصی نیست.