خودکفایی در ساخت یک دستگاه استراتژیک

به گزارش جام‌جم، قرار است تا سه سال آینده حدود 4000 کیلومتر خط لوله جدید احداث شود و حجم انتقال فرآورده‌های نفتی ـ که هم اکنون 123 میلیارد لیتر در سال است ـ افزایش قابل توجهی داشته باشد.

برای اطمینان از کیفیت فرآورده‌های منتقل شده لازم است سازوکار گسترده‌ای ایجاد شود تا کیفیت محصولات به‌طور پیوسته در ایستگاه‌ها و تلمبه خانه‌ها مورد ارزیابی و آزمایش قرار گیرد. هر گونه اخلال در روند انتقال فرآورده و کاهش کیفیت فرآورده‌هایی مانند بنزین، گازوئیل و نفت سفید، چرخه سوخت‌رسانی کشور را دچار چالش خواهد کرد.

با توجه به حجم گسترده جابه‌جایی انواع فرآورده‌های نفتی برای استفاده در مبادی مصرف، وجود این دستگاه (دستگاه آزمایش تقطیر اتمسفریک فرآورده) برای حصول اطمینان از کیفیت فرآورده‌های نفتی در انبارها، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

پس از تشدید تحریم‌های بین‌المللی، روند وارد کردن این تجهیز استراتژیک دچار چالش شد و بر این اساس، بومی کردن و داخلی‌سازی این تجهیز استراتژیک در دستور کار وزارت نفت قرار گرفت که در نهایت به تولید آن توسط متخصصان داخلی منجر شد. هزینه بالای تامین کالاهای نفتی از خارج کشور نیز عامل مهمی است که بومی سازی این تجهیزات را ضروری کرده است. طی سال‌های تحریم به دلیل افزایش یافتن محدودیت‌ها و کمبود منابع مالی تلاش شده با داخلی‌سازی تجهیزات، هزینه‌ها کاهش یابد. بر‌اساس گزارش وزارت نفت، ساخت دستگاه آزمایش تقطیر اتمسفریک فرآورده در کشور کمتر از ٣٠ میلیون ریال هزینه داشته در حالی که قیمت نمونه خارجی دستگاه آزمایش تقطیر معادل ٢٥٠میلیون ریال است.

نکته مهم این که به دلیل استفاده پیوسته و دائمی، دستگاه آزمایش تقطیر در معرض استهلاک و فرسودگی قرار دارد و باید سریعا با دستگاه‌های جدید، جایگزین شود. بنابراین وارد کردن ده‌ها دستگاه آزمایش تقطیر از خارج کشور برای پوشش دادن شبکه گسترده انتقال فرآورده‌های نفتی، هزینه هنگفتی را به بودجه کشور در دوران تحریم وارد می‌کرد. بنابراین لازم بود تغییری در این روند ایجاد شود. داخلی‌سازی این دستگاه، مانع خروج مبلغ قابل توجهی ارز از کشور خواهد شد.

به گفته کارشناسان، ویژگی دیگر این دستگاه تولیدی، کیفیت بالای آن است به‌طوری که این دستگاه را قابل رقابت با نمونه‌های خارجی کرده است. وجود کشورهای نفتخیز در اطراف ایران و نیاز این کشورها به تجهیزات گسترده مربوط به انتقال نفت، بازار مناسبی برای این محصول فراهم کرده است. ایران می‌تواند پس از تامین نیاز داخل، دستگاه آزمایش تقطیر اتمسفریک را به کشورهای همسایه صادر و برای کشور درآمدزایی داشته باشد.