جام جم آنلاین گزارش میدهد
مانند آن ماشینی میشود که توجه بیش از حد به آن فرد را از کار و زندگی ساقط میکند. امروز این فناوری جدید با گسترش شبکههای اینترنتی و تلفن همراه خودنمایی میکند، دنیای مجازی میشود جایگزینی برای درددل کردن با خانواده و صحبت با همسر. این طور میشود که جامعه در صورت آموزش ندیدن در مواجهه با این موارد دچار ناهنجاری میشود. ناهنجاریهایی که گاهی راه جبرانی برای اشتباهات بهجای نگذاشته و تبعات بدی را به جا میگذارد.
چگونگی تاثیر بر زندگی خانوادگی
درباره تاثیر شبکههای اجتماعی تلفن همراه از تلگرام و واتساپ تا تانگو و وایبر مطالب زیادی گفته شده است، اما برای درک بهتر باید این موضوع را با مثال توضیح دهیم. در این زمینه میشود به همسرانی که به نحوی با هم تعامل بیشتری دارند و دارای روابط گفتاری و رفتاری بهتری با هم هستند، اشاره کرد. این زوج در مقابل آسیبهای این شبکهها به نوعی مقاومت بیشتری خواهند داشت، زیرا عادت دارند اول با یکدیگر صحبت کنند و همدیگر را محرم هم بدانند، بر همین اساس به راحتی به خود اجازه نمیدهند پای کسی در رابطه خصوصیشان به میان بیاید. البته این سوای بحث «حیازدایی» است که گاهی توسط همین شبکههای اجتماعی تبلیغ شده و همین زندگیهای مشترک را هدف قرار داده است.
اما حالا بیایید طور دیگری فرض کرده و زوج را طور دیگری معرفی کنیم. اگر «طلاق عاطفی» بین زوجین اتفاق افتاده باشد و روابطی سرد در گفتار و رفتار بین آنها حاکم باشد. اگر کمی هم پایشان بلغزد همین شبکههای آنلاین اجتماعی که گزینه همیشه در دسترس بودنش بسیار مخرب است باعث میشود در این شبکهها به دنبال همدم باشند.
در کل باید گفت وقتی روابط آرام بین همسران از میان میرود، این محیطهای شلوغ، جای بسیار مناسب و آمادهای به صورت بالقوه برای انواع ارتباطها با جنس مخالف است که متاسفانه بسیاری از خطرات آن هنوز بروز نکرده یا جدی گرفته نشده است. در نهایت میتوان به این نکته در شبکههای اجتماعی اشاره کرد که به علت راحت بودن ارسال تصاویر و کلیپها در این فضاهای اجتماعی، محیطی مناسب برای «همه چیز دیدن» و «همه چیز شنیدن» مهیا شده و محیطی بالقوه و همیشه آماده را برای جایگزین کردن محبتهای خانه و خانواده فراهم آورده است.
بر همین اساس میتوان ادعا کرد محیطهای اجتماعی مجازی، برای طرح ناراحتیها و دغدغهها و بسیاری از مسائل و مشکلات روز جامعه بسیار مساعد است.
در این بین اما برخی افرادی که فکر میکنند جنبههای مثبت این شبکهها را شناختهاند عنوان میکنند که با اقوام و فامیل، گروهی را تشکیل دادهاند تا از هم باخبر باشند و به نوعی این محیط را به «فرصت صلهرحم» مجازی تبدیل کردهاند.
اما عوارض این موضوع که تاکنون رصد شده به این نحو است که ورود به مسائل خصوصی اقوام و چشم و همچشمبازیهایی که در این شبکههای به اصطلاح فامیلی رخ میدهد، میتواند اوضاع را بدتر کند.
نگاه روانشناس به ماجرا
در این زمینه یکی از استادان دانشگاه و روانشناس درخصوص نقش جامعههای مجازی پیرامون روابط خانوادگی معتقد است که این شبکهها میتواند در بزنگاههای زندگی خطرناک بوده و با پر کردن خلأهای افراد در زمان دعوا و قهر، روابط زوجین را دچار مشکل کند.
محمدصادق میرمحمدی درباره واقعیت جامعه مجازی میگوید: کلمه جامعه را برای این گونه نرمافزارها خیلی با احتیاط باید نام برد، چراکه طبق عرف و قانون، جامعه گروه وسیع و پردوامی است که در سرزمینی معین زندگی میکنند، بر همین اساس برای این نرمافزارها جماعت نامجاور را میتوان نام برد. باید گفت طبق آمار و دادههایی که از این جماعت صورت گرفته تاکنون این جماعت نامجاور صدمات زیاد و انکار نشدنی را به خانوادهها وارد کرده است.
وی با اشاره به این نکته که بیشترین آسیب را به روابط در خانواده در این شبکهها شاهد هستیم، خاطرنشان میکند: در بسیاری از خانوادهها شاهد هستیم که اعضای خانواده با فیسبوک، تلگرام دیگر نرمافزارها سرگرم هستند و روابط خانواده با وجود این گونه نرمافزارها صوری و خیلی سرد و بیریشه شده است.
میرمحمدی ادامه میدهد: در خانوادهای که همه سرگرم شبکههای اینترنتی و موبایلی هستند افراد آن مانند موزاییکهای کف یک اتاق در کنار هم هستند، اما همدیگر را احساس نمیکنند. در این گونه خانوادهها اعضای خانواده سر یک سفره مینشینند، اما حتی در آن شرایط هم فکر و حواسشان به یکدیگر نبوده و حواسشان به شبکههای تلفن همراهشان پرت است و میخواهند از بحثهای گروهی و حتی تکنفره جا نمانند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان میکند: در این گونه خانوادههایی که در بالا توصیف شد روابط معنوی از بین رفته است. آن طور نیست که در گذشته بود، میدانیم در گذشته پدر و مادر از اعضای خانواده با خبر بودند و دغدغه یکدیگر را داشتند، اما در خانوادههایی که درگیری بیش از حد با شبکههای اجتماعی و دوستان نامرئی خود دارند، رابطه معنوی جایش را به روابط موزاییکی و صوری داده است. در نهایت هم شاهد انتقال این روابط به درون جامعه و گسترش این نوع ارتباط در جامعه هستیم.
میرمحمدی با گفتن این نکته که در این شرایط افراد رباتیک و خود محور میشوند، اضافه میکند: انسانها در این جماعت نامجاور تنها میشوند و افراد در حال شناساندن خود به دیگر افراد جامعهاند. در چنین جامعهای جرم به بالاترین درجه میرسد و البته مجرمان در انبوه انسانها گم میشوند. روابط موزاییکی اکنون در میان اعضای تعداد زیادی از خانوادهها ایجاد شده است. باید گفت در رابطه موزاییکی علائق، معنویات و دوستیها از بین میرود و در آخر هم شاهد افزایش طلاقهای عاطفی هستیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به این که این روابط برای خانواده و جامعه بلاست، میگوید: همیشه این مشکل در کشورهای مصرفکننده فناوری وجود داشته است که فناوری و وسیله جدید را از کشور پیشرفته گرفته، اما فرهنگ استفاده از آن را نادیده میگیریم. اکنون میبینیم در خیلی از کشورهای پیشرفته اعضای خانواده در سر میز غذا با تلفن همراه و تبلت کار نمیکنند و مشغول صحبت با یکدیگر هستند.
این جامعهشناس در پایان معتقد است تنها راه فرار از بلاهای ایجاد شده توسط این نرمافزارها، فرهنگسازی است. از بین رفتن قدرت پدر و مادر به مشکلی بزرگ در جامعه ما تبدیل شده است. اکنون هیچ پدر و مادری به خودشان اجازه پرسش از فرزندانشان در خصوص این نرمافزارها را نمیدهند. والدین ناآگاهانه این نگاه را تقویت میکنند. این بلا به درون کلاس درس و دانشگاه نیز سرایت کرده است. در زمان تفریح و حتی درس دانشآموز و دانشجو سرگرم این نرمافزارهاست. این آسیب در نظام آموزشی کشور است. تلگرام موجب تغییر ذهنیتها شده است. باید آگاهیبخشی کنیم و این کار هم آسان نیست زیرا همه در گیر شدهاند. آموزش و پرورش و رسانهها مسئول این آگاهیبخشی هستند. باید اوقات فراغت جوانان را غنی کنیم تا جوان ما در این نرمافزارها اسیر نشود.
خطرات بسیاری جوانان را در این شبکهها تهدید میکند که باید والدین با بالا بردن سطح آگاهی خود در این زمینه هشدار دهند. وقتی فرزندان میبینند والدین مدام در این شبکههای تلفن همراه مشغول چت هستند، آن را محیطی امن تصور میکنند. این شبکهها فرزندان را به سمت گروه همسالان میکشاند و آنها به جای مشورت گرفتن از والدین به دوستانی وابسته میشوند و از آنها کمک میگیرند که همه شخصیتی مجازی دارند.
رویا رئیسی
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان