نقش اقتصاد دولتی در بیکاری دکترها

برای مثال تعداد بیکاران در برخی از رشته‌های علوم انسانی ممکن است بیشتر از سایر رشته‌ها در همین گروه باشد، به این ترتیب در رشته‌هایی مانند حسابداری و مدیریت، مسلما بیکاری کمتر از رشته‌هایی چون تاریخ و زبان‌شناسی است.

با وجود این، من معتقدم که بحث آموزش عالی و تربیت نیروی متخصص را نباید با بحث اقتصادی به موازات هم پیش برد، چراکه تربیت نیروی متخصص وظیفه‌ای فرهنگی و علمی است و نه کار اقتصادی.

بر این اساس نباید وظایف سیستم آموزش عالی کشور را با توجه به بیکاری در مقاطع مختلف مورد تحدید قرار داد. نیاز جامعه به نیروی متخصص نیازی همیشگی و پایدار است، در حالی که مشکلات اقتصادی و رکود در بازار کار اغلب مقطعی و ناپایدار است. در هر جامعه‌ای مشکلات اقتصادی در دوره‌های مختلف بروز و ظهور می‌کند، پس نمی‌توان براساس این ناپایداری در حوزه اقتصاد برای حوزه آموزش عالی برنامه‌ریزی کرد.

مساله اینجاست که در یک فضای درست باید تحصیلات تکمیلی به شکل منطقی گسترش پیدا کند و از سوی دیگر با تقویت اقتصاد و بازار کار از بیکاری در مقاطع مختلف جلوگیری کرد.

در کشور ما متاسفانه کم‌توجهی به اصل 44قانون اساسی سبب شده، هنوز اقتصاد دولتی حاکم باشد، در حالی که اگر اقتصاد خصوصی قدرت و جایگاه لازم را پیدا کند، بیکاری در مقاطع تحصیلی بالا به حداقل می‌رسد. از طرفی فارغ‌التحصیلان مقاطع تحصیلی بالا نباید به دنبال مشاغل دولتی بوده و فضای کاری را فضایی دولتی و پشت‌میزی ترسیم کنند.

به عقیده من بهبود و افزایش کمی و کیفی آموزش عالی و تربیت نیروی متخصص کامل نباید فدای مشکلات اقتصادی و بیکاری شود، این دو مباحث باید به شکل جداگانه مورد بررسی قرار گیرد، ضمن این‌که با گسترش اقتصاد خصوصی بسیاری از مشکلات اقتصادی از جمله بیکاری قابل حل و فصل است.

در کشور عربستان سال‌هاست صنعت و تکنولوژی آنها از سوی کارشناسان خارجی تجهیز و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، هر چقدر هم که اقتصاد این کشور را قوی بدانیم، اما از لحاظ علمی و نیروی متخصص به‌شدت در موضع ضعف قرار دارند، پس فارغ از مشکلات اتقصادی و کاستی‌های بازار کار، تربیت نیروی متخصص ضامن پیشرفت یک کشور است.

ما به تربیت و حضور نیروی انسانی فهمیده، متخصص و آگاه نیازمندیم و امید است که با بهره‌گیری از سیاست‌های درست اقتصادی و شکوفایی بازار و کسب و کار، این نیروها در خدمت کشور و جامعه قرار گیرند.

دکتر علی عباسپور طهرانی‌فرد - استاد دانشگاه / روزنامه جام جم