گاز زده نشوید/ قاتل خاموش در خانه

بسیار تکان‌دهنده است اگر بدانیم در میان قربانیان مرگ خاموش، زوج‌های جوان، دانشجویان، کودکان خردسال و حتی نوزادان مشاهده می‌شوند. بنابراین عدم توجه به ساده‌ترین نکات ایمنی می‌تواند تلخ‌ترین وقایع را برای خانواده‌ها در همه گروه ها و طبقات اجتماعی در پی داشته باشد.

در آخرین آمار اعلام شده از سوی پزشکی قانونی، در نیمه نخست سال جاری ۱۵۶ تن بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان خود را از دست دادند. 111 زن و 45 مرد. بیشتر این تلفات مربوط به شهرهای بزرگ است. در حالی که هنوز زمستان در پیش است، فصلی که وسایل گرمایشی بیشترین کاربرد را دارند.

به اعتقاد کارشناسان تاسیساتی عامل اصلی بروز حوادث گازگرفتگی، اشتباهات انسانی است. نصب و به‌کارگیری غیر ایمن وسایل حرارتی، استفاده از سرویسکاران و تعمیرکاران غیر مجاز برای نصب و سرویس وسایل مورد نظر و عدم توجه به اهمیت و حساسیت دودکش‌ها و کارکرد صحیح آنها رایج‌ترین اشتباهات است. از طرف دیگر با توجه به اینکه گاز منوکسیدکربن بدون رنگ و بو است و عمده‌ترین منبع تولید این گاز، سوختن ناقص نفت و گاز می‌باشد بنابراین استفاده از آبگرمکن یا بخاری‌های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می‌دهند.

گرمایش بر مبنای سازه

رییس کارگروه پیشگیری از مرگ‌های خاموش انجمن جامعه ایمن ضمن تشریح مشکلات ریشه‌ای در طراحی و اجرای تاسیسات ساختمان‌ها می‌گوید: هر نوع سیستم گرمایشی در ساختمان‌هایی که مطابق با مقررات ملی ساختمان و اصول مهندسی طراحی نشده و توسط افراد ذیصلاح ساخته و نظارت نشوند، حوادث جبران‌ناپذیر درپی دارد.

به گفته دکتر جواد نوفرستی در هر ساختمان ابتدا باید متناسب با نوع و شرایط آن،از سیستم گرمایشی مناسب استفاده شود. در مرحله دوم باید ساختمان و همچنین سیستم گرمایشی مطابق با مقررات ملی ساختمان و اصول ایمنی، به صورت مهندسی طراحی و توسط افراد و یا شرکت‌های ذیصلاح اجرا شوند. متاسفانه اغلب ساخت و سازهای کشور و همچنین اجرای تاسیسات آنها، توسط افراد فاقد صلاحیت قانونی، طراحی و اجرا می‌شوند لذا تا زمانی که این معضل حل نشود، مشکل ریشه‌ای حوادث برطرف نشده و هر سال شاهد رشد حوادث تلخ نظیر گازگرفتگی و مرگ‌های خاموش هستیم.

نوفرستی تاکید می‌کند: امنیت تنها به سیستم یا وسیله تامین گرمایش خلاصه نمی‌شود بلکه به ایمن بودن ساختمان و شرایط محل نصب و نحوه اجرا، نصب و نگهداری نیز وابسته است. با این حال بیشترین حوادث گازگرفتگی مربوط به ساختمان‌هایی است که با سیستم‌های آبگرمکن و بخاری تجهیز می‌شوند. متاسفانه 70 درصد واحدهای مسکونی کشور این گونه‌اند.

به اعتقاد این کارشناس پیشکسوت تاسیساتی، با وضعیت فعلی ساخت و ساز در کشور، برای ساختمان‌های بزرگ، سیستم حرارت مرکزی و مشعل‌های چگالشی و در سایر ساختمان‌ها یا در صورت تمایل به استفاده از سیستم‌های گرمایش مجزا، استفاده از پکیج‌ها با محفظه احتراق بسته و دودکش دوجداره فن‌دار(ترجیحا چگالشی که با رعایت نکات ایمنی توسط سرویسکاران مجاز نصب می‌شوند) مناسب‌ترین انتخاب هستند.

رضا گلین شریف دینی