فردا، شاهد بارش شهابی جباری باشید

به گزارش جام جم آنلاین ، کارشناس نجوم در گفتگو با مهر گفت: به طور متوسط در شب های عادی، در هر ساعت می توانیم ۴ یا ۵ شهاب را در آسمان ببینیم، این موضوع در صورتی است که از شهر دور باشیم و آسمان صاف باشد.

حامد الطافی با بیان اینکه شهاب ها ناشی از ذراتی هستند که در اطراف زمین پراکنده اند و تحت تأثیر گرانش یا جاذبه به سمت زمین می آیند، افزود: این ذرات در واکنش با مولکول های اتمسفر می سوزند و ما آنها را در قالب رد نورانی شهاب می بینیم.

وی با بیان اینکه وقتی در مواقع خاصی تعداد شهاب ها به یک باره افزایش می یابد پدیده بارش شهابی رخ می دهد، اظهار داشت: بارش های شهابی تکرار شونده و سالانه هستند و هرساله در یک تاریخ مشخص به وقوع می پیوندند. بارش شهابی جباری در اواخر مهر ماه هر سال اتفاق می افتد.

به گفته این کارشناس نجوم، علت نامگذاری بارش شهابی جباری این است که همه شهاب ها از صورت فلکی جبار یا شکارچی منشأ می گیرند. این صورت فلکی زمستانی است و در اوایل پاییز در حوالی نیمه شب طلوع کرده و قابل رویت می شود.

الطافی با بیان اینکه دوره بارش شهابی جباری از ۱۰ مهر تا ۱۶ آبان ماه (از ۲ اکتبر تا ۷ نوامبر) به طول می انجامد، عنوان کرد: در یک بازه تقریبا یک ماهه بارش های شهابی جباری را می توانیم ببینیم ولی اوج یا پیک بارش در اواخر مهرماه یعنی شب سی ام مهر ماه است.

به گفته این کارشناس نجوم، برای مشاهده بارش های شهابی نیاز به ابزار اپتیکی همچون تلسکوپ، دوربین های دو چشمی، تک چشمی و ... نیست.

وی افزود: ظهور شهاب ها رندم و اتفاقی است، به این معنا که نمی توان محل دقیق دیده شدن شهاب در آسمان را از قبل مشخص کرد، بنابراین هرچه میدان دید وسیع تری داشته باشیم، شهاب های بیشتری را می توانیم رصد کنیم.

الطافی در خصوص زمان بارش شهابی جباری گفت: از ابتدای شب بامداد ۲۹ مهرماه، به دلیل وجود ماه و روشنی آسمان، دیدن شهاب ها دشوار است، ولی بعد از غروب ماه( یعنی از بامداد تا طلوع آفتاب)، آسمان تاریک تر می شود و امکان مشاهده بارش های شهابی فراهم خواهد شد.

الطافی با بیان اینکه شهاب های بارش جباری در بسیاری از نقاط نیمکره شمالی زمین و بخشهایی از نیمکره جنوبی هم دیده می شود، گفت: دیدن بارش های شهابی برخلاف پدیده های دیگری همچون خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی و... محدود به نقاط خاصی نیست و از همه پهنه ایران قابل رویت است. همچنین مردم در کشورهایی همچون افغانستان، پاکستان، عراق، ترکیه اروپای شرقی به راحتی می توانند این پدیده را مشاهده کنند.

وی در خصوص تعداد شهاب های قابل مشاهده در بارش جباری گفت: برای اندازه گیری تعداد شهاب های بارش جباری می توان از پارامتری موسوم به «ZHR » یا «سرعت ساعتی سمت الرأسی» استفاده کرد و تعداد شهاب های قابل رویت در یک ساعت را تخمین زد.

به گفته الطافی، بر اساس سرعت ساعتی سمت الرأسی، این بارش بین ۱۵ تا ۳۰ یا به طور میانگین حدود ۲۰ گزارش شده است. به بیان دیگر انتظار داریم در آسمانی صاف و تاریک در یک ساعت این تعداد شهاب قابل رؤیت باشد.

وی در خصوص پیدایش بارش شهابی جباری گفت: هر بارش شهابی یک منشا سیارکی یا دنباله داری دارد. بارش شهابی جباری از توده ذرات به جای مانده از دنباله دار هالی نشات می گیرد. دنباله دار هالی هر ۷۶ سال به دور خورشید می چرخد و آخرین عبورش از نزدیکی مدار زمین در دهه ۶۰ بوده است.

این کارشناس نجوم با بیان اینکه در حال حاضر توده ایجاد کننده بارش شهابی جباری ضعیف شده و تعداد شهاب های آن کاهش یافته است، گفت: در سال ۲۰۶۱ دنباله دار هالی با عبور از نزدیکی مدار زمین توده جدید تری در مدار قرار می دهد و زمین با عبور از میان آن توده با ذرات بیشتری برخورد می کند و شهاب های بیشتری در آن زمان قابل رویت خواهند شد.

وی تاکید داشت: بنا به همین دلایل در بازه سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ بارش شهابی جباری فعالیت ضعیفی دارد.