صفر تا صد ایمپلنت

ایمپلنت چیست و چه کسانی شرایط استفاده از آن را دارند؟

ایمپلنت یک ماده مصنوعی است که با جراحی داخل استخوان فک کاشته و روی این قطعه مصنوعی، یک پروتز سوار می‌شود تا نقش یک دندان از دست رفته را بازی کند. شرایط کاشت ایمپلنت دو وجه مختلف دارد. هر مریضی که دندان از دست داده باشد می‌تواند چنین عملی را انجام دهد. ولی هر مریضی باید شرایط خاصی برای دریافت ایمپلنت داشته باشد و به‌طور کلی این عمل به وضعیت جسمی و سلامت بیمار برمی‌گردد. در کاشت ایمپلنت محدودیت‌هایی وجود دارد به‌عنوان مثال، خانم‌های باردار تا پایان دوره بارداری، مبتلایان به بیماری‌های حاد حتی آنفلوآنزا تا زمان بهبودی، مبتلایان به سرطان‌های پیشرفته، افرادی که تحت شیمی‌درمانی و اشعه‌درمانی قرار دارند تا چند سال، بیماران دیابتی کنترل نشده‌ای که قند بالا دارند، بیمارانی که فشار خون خیلی بالا دارند و افرادی که برخی داروهای خاص را مصرف می‌کنند تا زمان برطرف نشدن این عوامل مجاز به کاشت ایمپلنت نیستند.

ایمپلنت سختی‌ها و پیچیدگی‌های خود را دارد بنابراین دندانپزشکی که کار کاشت آن را انجام می‌دهد باید دانش و اطلاعات لازم را برای انجام این کار داشته باشد و همچنین، فرد نیز باید توان نگهداری آن را داشته باشد. اصلی‌ترین دلیلی که افراد نمی‌توانند ایمپلنت را نگه‌ دارند، عدم رعایت بهداشت در حفظ دندان‌هاست. در واقع، بیماران باید قبل از ایمپلنت، سطح بهداشتی خود را ارتقا دهند تا بعد از ایمپلنت نیز بتوانند این راه را به‌راحتی ادامه دهند و بتوانند از آن مراقبت کنند. برخی افراد از ایمپلنت توقع‌های بالایی دارند؛ به‌عنوان مثال فکر می‌کنند کاشت ایمپلنت درمانی است که هیچ مراقبتی نیاز ندارد غافل از این‌که ایمپلنت نیز محدودیت‌های خود را دارد. در کاشت ایمپلنت به حداقل‌های بافت استخوانی نیاز داریم و گاهی آن‌قدر این بافت‌ها نازک است که نمی‌شود ایمپلنت انجام داد و نظر بیمار را جلب کرد. گاهی ممکن است درمان تا 50 درصد موفقیت‌آمیز باشد بنابراین، بخش اعظمی از موفقیت آن به وضعیت جسمی بیمار و بخشی هم به شرایط نگهداری از آن بستگی دارد.

کاشت ایمپلنت نیازمند چه شرایطی است؟

در انجام درمان ایمپلنت باید حتما از بیمار نظرخواهی شود، چرا‌که بیمار هزینه انجام آن را می‌پردازد و باید از آن مراقبت کند، بنابراین باید تمام مراحل تحت نظر او انجام شود. اما در این میان، بیمارانی که قصد انجام این عمل را دارند باید چند فاکتور را مد نظر قرار دهند. در ابتدا بیمار باید بداند چه درمانی را دریافت می‌کند. این درمان روند طولانی دارد، بلافاصله نمی‌تواند صاحب دندان شود، مدتی باید بگذرد تا ایمپلنت در دهان جا بیفتد و روکش روی آن سوار شود. این مدت تقریبا یک بازه زمانی 3 تا 4 ماهه یا بیشتر زمان می‌برد.

نکته دوم، ایمپلنت به هر حال نسبت به درمان‌های دیگر، هزینه‌های بالاتری را دربر می‌گیرد، قطعات گران‌تری در آن به‌کار می‌رود و بسیار دقیق است و تولید آن با حساسیت بیشتری انجام می‌شود. در ایران معمولا تولید ایمپلنت نداریم و دستگاه‌های به‌خصوصی برای ساخت ایمپلنت به کار می‌رود که امکان ساخت آن را در ایران غیرممکن می‌کند و سفارش ساخت آن به کشورهایی چون آلمان و فرانسه داده می‌شود.

نکته بعد این که، کسی که می‌خواهد ایمپلنت بگذارد نباید تحت تاثیر اطرافیان قرار گیرد، بلکه خود فرد باید به این نتیجه برسد، چرا‌که با توجه به سختی‌های این درمان، فرد باید فاز جراحی و طولانی بودن مدت درمان را پذیرفته و به‌طور کلی، توان پذیرش تمام این شرایط را داشته باشد.

چند نوع ایمپلنت داریم؟

براساس نوع پروتزی که روی ایمپلنت قرار می‌گیرد، دو نوع ایمپلنت وجود دارد: یکی ایمپلنت ثابت و دیگری ایمپلنت متحرک. در ایمپلنت ثابت، پروتز روی ایمپلنت می‌آید و وقتی ثابت می‌شود، به آن روکش می‌گویند. این روکش دقیقا مانند روکش دندان است. از سوی دیگر، ایمپلنت متحرک مثل دندان متحرک است، ولی به جای این‌که روی بافت خود دندان مریض سوار شود، بخشی روی ایمپلنت قرار می‌گیرد و کمتر لق می‌خورد و بیمار راحت‌تر با آن غذا می‌خورد. اما پایه‌ای که داخل فک کار گذاشته می‌شود، در دو نوع به یک شکل است.

هزینه استفاده از ایمپلنت چقدر است؟

سیستم ایمپلنت کار شده روی قیمت آن تاثیرگذار است. سیستم‌های قدیمی به‌طور قطع نسبت به سیستم‌های جدید از قیمت بالاتری برخوردارند. به طور کلی، قیمت ایمپلنت از حدود یک میلیون تا یک میلیون و 100 هزار تومان تا سیستم‌های آمریکایی و اروپایی تا 5‌ میلیون تومان قیمت دارد. اما به طور متوسط، قیمت ایمپلنت بین یک میلیون و 800 تا حدود 2 میلیون و 500 تومان است، ولی به‌طور کلی با سخت‌تر و پیچیده‌تر شدن عمل، قیمت بالاتر می‌رود.

آیا احتمال پس زدن یا عفونت ایمپلنت وجود دارد؟

پس زدن ایمپلنت آن‌گونه که در پس زدن عضو پیوندی به وجود می‌آید، مشاهده نمی‌شود. ایمپلنت از ماده‌ای تشکیل شده که با بدن انسان سازگاری دارد و از این‌رو، احتمال پس زدن آن وجود ندارد. ولی در این میان، به علل مختلف از قبیل وضعیت بد بهداشتی، قند بالا، مصرف داروی به‌خصوص و تداخل با کار ترمیم دندان، کار نادرست دندانپزشک و وارد آمدن فشار بالاتر از حد تحمل ایمپلنت هم می‌توان اشاره کرد. لثه‌ای که ایمپلنت در آن کاشته شده ممکن است دچار تحلیل استخوانی یا عفونت شده و چند ماه یا چند سال بعد از عمل دچار التهاب لثه شود. به‌عنوان مثال تخمه جویدن با ایمپلنت‌های جلویی ممکن است به‌علت وارد آمدن فشار بیشتر از حد تحمل به آن آسیب وارد کند. در‌واقع، اگر بیمار به‌خوبی از ایمپلنت مراقبت کند، تا آخر عمر می‌تواند از آن استفاده کند، ولی اگر شرایط به گونه‌ای پیش رود که شرایط درمان را به خطر بیندازد، ممکن است به مرور باعث از بین رفتن ایمپلنت شود. سیگار کشیدن یکی از عواملی است که می‌تواند شرایط ایمپلنت را دچار مشکل کند.

چه راه‌هایی را برای مراقبت از ایمپلنت توصیه می‌کنید؟

معمولا بیماران برای مراقبت از ایمپلنت کار عجیب و غریبی لازم نیست انجام دهند؛ مسواک‌زدن و نخ‌ دندان کشیدن ساده و استفاده از برخی ابزارهای کمکی کفایت می‌کند. علاوه بر این، عواملی که باعث آسیب زدن به آن می‌شود مثل سیگار کشیدن و استعمال مواد مخدر می‌تواند مساله را بغرنج کند. سیگار کشیدن به تعداد محدود در طول روز به‌عنوان مثال 5 تا 6 نخ در روز معمولا مشکلی را برای ایمپلنت‌های کاشته شده ایجاد نمی‌کند، ولی افراد باید دقت داشته باشند که افزایش تعداد سیگارهای کشیده شده در روز می‌تواند مشکل‌آفرین شود و در واقع، شرایط اولیه باید حفظ شود تا درمان با موفقیت انجام شود.

موضوع مهمی که بیماران باید به آن توجه کنند، چکاپ‌های سالانه و مرتب است، به طوری که آنها باید با مراجعه سالی یک‌بار به متخصص و عکس گرفتن و کنترل ایمپلنت کاشته شده، مانع از نابودی تدریجی آن شوند. ایمپلنت فلز است و باید از آن دفاع شود. به‌عبارتی، ایمپلنت بهترین شبیه‌ساز دندان طبیعی است، ولی هرگز هیچ چیز دندان خود آدم نمی‌شود. بنابراین، اگر به هر دلیلی نیاز به ایمپلنت پیدا کردید، به‌خاطر داشته باشید که هر چیزی را با ایمپلنت نخورید. تخمه نخورید؛ چیزهای سفت و سخت مثل پسته نشکنید. به‌طور قطع با رعایت همین نکات به ظاهر ساده می‌توان ایمپلنت‌هایی سالم تا آخر عمر داشت.

ندا اظهری