احترام به حیات وحش، احترام به زمین

در حالی که شخص فعال در این عرصه باید احترام به حقوق حیوانات را از درون خانه‌اش آغاز کند. برخلاف این که خیلی‌ها تصور می‌کنند حقوق حیوانات بیشتر در سیرک و باغ وحش‌ها نادیده گرفته می‌شود، در دنیای کنونی بسیاری از افراد با نگهداری از گونه‌های جانوری در قفس، حقوق حیوانات را پایمال می‌کنند.

امروز که مصادف شده با روز جهانی حمایت از حیوانات، با حذف قفس حیوانات از خانه و تغییر برخی باورهای اشتباه می‌توان اولین قدم را برای حمایت از حقوق حیوانات برداشت. این روزها در بیشتر محله‌های شهر می‌توان افراد مهربانی را دید که برای رعایت حقوق حیوانات قدم بر می‌دارند. آنها با ریختن دانه برای پرندگان سعی می‌کنند در یافتن غذا به آنها کمک کنند، هرچند نظرات متفاوتی درباره غذا دادن به حیات وحش وجود دارد، زیرا برخی معتقدند این کار سبب تنبل شدن پرندگان می‌شود، چون آنها دیگر برای پیدا کردن دانه مجبور نیستند مسافت‌های طولانی پرواز کنند. چنین رفتارهایی از سوی شهروندان می‌تواند سبب بهبود حقوق حیوانات در کشور شود، اما باید پا را از این فراتر گذاشت و حمایت از حیوانات را به روش‌های دیگری نیز دنبال کرد.

استفاده از باغ وحش و موزه

افرادی که به معنای واقعی به حقوق حیوانات احترام می‌گذارند، نکاتی را رعایت می‌کنند که در بهبود وضع گونه‌های جانوری نقش موثری دارد. آنها به هیچ قیمتی راضی نمی‌شوند برای سرگرم کردن خود یا فرزندانشان گونه‌های جانوری را در قفس نگهداری کنند، بلکه برای آموزش کودکان خود وقت گذاشته و با بازدید از موزه‌های تاریخ طبیعی و باغ وحش‌های مناسب، اطلاعات فرزندان خود را نسبت به اهمیت و نقش حیات وحش در حفظ محیط زیست بالا می‌برند و حس کنجکاوی‌‌شان را بر طرف می‌کنند. حامیان حقوق حیوانات می‌دانند اگر کودکانشان به موقع با حیات وحش و نقش آنها در زندگی خود آشنا شوند، برای حفظ آنها از هیچ تلاشی فروگزار نخواهند کرد. چنین والدینی از ظرفیت موزه‌ها و باغ وحش‌ها نهایت استفاده را می‌برند، زیرا آنها از کم و کاستی‌های نظام آموزشی کشور مطلع هستند و می‌دانند چطور این ضعف‌ها را پوشش دهند. به همین سبب از باغ وحش‌ها به عنوان محلی برای تکمیل درس‌هایی مانند علوم و زیست‌شناسی بهره می‌برند.

حیوان باز نباشید

در خانه‌های افرادی که اعضای آن واقعا به محیط زیست و حیات وحش علاقه‌مند هستند، نکات دیگری نیز رعایت می‌شود. آنها برای تکمیل دکوراسیون و تزئین محیط خانه خود از گونه‌های جانوری تاکسیدرمی شده و سلاح شکاری استفاده نمی‌کنند. این افراد به‌خوبی از تفاوت بین افرادی که به اصطلاح حیوان‌باز خوانده می‌شوند با طرفداران واقعی حقوق حیوانات باخبرند، زیرا حیوان بازها دوست دارند حیات وحش را در قفس‌های خانگی خود نگه دارند، به عنوان مثال یگان حفاظت محیط زیست هرچند وقت یکبار خبر از کشف باغ وحش‌های خانگی می‌دهد که در آن شهروندان عادی از انواع پرندگان وحشی و نادر و گونه‌های دیگری مانند شیر، خرس و پلنگ نگهداری می‌کنند. در کشورمان بیش از آن که به حقوق حیوانات پرداخته شود شهروندان به اشتباه درگیر رقابتی شده‌اند که به زیان محیط زیست کشور تمام می‌شود. این رقابت اشتباه سبب شده اکنون پای بسیاری از گونه‌های جانوری غیربومی نیز به خانه شهروندان باز شود، به عنوان مثال می‌توان از قرقاول تزئینی و راکون یاد کرد.

زمینه‌های نگرانی

نگران‌کننده‌تر این که بسیاری از افراد خیلی زود متوجه می‌شوند توانایی نگهداری از این گونه‌ها را ندارند به همین دلیل آنها را در طبیعت رها می‌کنند، اما چون این حیوانات ممکن است نسبت به گونه‌های بومی کشور مقاوم‌تر باشند، به تهدیدی برای آنها بدل می‌شوند. برخی افراد نیز با خرید گونه‌های در معرض انقراض به حیات وحش کشور ضربه می‌زنند، مثلا خرید و فروش سمندر لرستانی سبب بحرانی‌تر شدن وضع این گونه در کشور شده است.

آرامش انسان، آرامش حیوان

شاید تا دیروز شاخص جامعه‌های توسعه یافته این بود که تمام شهروندان ساکن در آن فارغ از رنگ، پوست، مذهب و نژاد از فرصت‌های برابر اجتماعی برخوردار باشند، اما این روزها وقتی از بیودموکراسی یاد می‌شود یعنی حقوق حیوانات نیز در جوامع باید به رسمیت شناخته شود. جامعه‌ای توسعه یافته است که حیات تمام موجودات ساکن در آن که شامل انسان، حیوان و گیاه می‌شود از کرامت برخوردار باشد. برای نمونه اگر گربه، سگ و پرنده‌های آن شهر آسیب ندیده باشند، گواهی است بر سلامت روانی شهروندان آن منطقه و این که به احتمال زیاد آمار جرم و جنایت در آن پایین است.

مهدی آیینی

جامعه