44 درصد سالمندان در سراشیبی بی‌پولی

روز گذشته علی‌اکبر سیاری، معاون بهداشت وزارت بهداشت از وضع ناامیدکننده سالمندان ایرانی سخن گفت، حرف‌هایی که برای بیش از شش میلیون سالمند ایرانی، مصداق عینی دارد: «براساس تحقیقی که طی سال 92 در کشور انجام شده، نشان داده شده 27 درصد سالمندان بیکار بوده و بدون حقوق بازنشستگی هستند. 17 درصد آنها بدون هرگونه درآمد و حمایت مالی زندگی می‌کنند و 32.7 درصد از سالمندان از وضع اقتصادی خود رضایت دارند. براساس این تحقیق، اولین تقاضای سالمندان حمایت مالی است و 38 درصد آنها تقاضای حمایت مالی دارند. همچنین 8.9 درصد از سالمندان تنها زندگی می‌کنند و 52 درصد از آنها احساس تنهایی می‌کنند.»

آن طور که ایسنا گزارش داده، به گفته سیاری اکنون تعداد سالمندان کشور بیشتر شده است: «هم‌اکنون 70 درصد جمعیت ما بین 15 تا 65 سال دارند و این ، یک دوران طلایی است، در عین حال سالی یک میلیون نفر به جمعیت کشور ما اضافه می‌شود، اما به علت رشد بالای جمعیت در دهه‌های 50 و 60، رشد سالمندی ما نسبت به کشورهای دیگر بالاست.»

لزوم تعامل میان سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف با وزارت بهداشت برای ارائه خدمات به سالمندان، راه‌حلی است که سیاری ارائه می‌دهد. بنابراین به اعتقاد او، ‌باید دست به دست هم دهیم تا برنامه‌های سالمندان را پیش ببریم و در برنامه ششم توسعه نیز این کار را انجام خواهیم داد.

تقریبا همه سالمندان نوعی بیماری دارند

براساس نتایج این تحقیق، در بین سالمندان از نظر مشکلات جسمی، 24 درصد دچار مشکلات اسکلتی ـ عضلانی بوده 38 درصد مشکلات قلبی و عروقی دارند و 33.8 درصد نیز دچار چربی خون بالا هستند. 31.5 درصد از سالمندان مشکلات شنوایی داشته و 53 درصد از مشکلات بینایی رنج می‌برند.

این آمار به گفته سیاری نشان می‌دهد که باید برای سالمندان در حوزه رفاه اجتماعی، سلامت روانی و سلامت جسمی کار انجام دهیم.

همکاری بین‌بخشی برای ارتقای زندگی سالمندان

امید به زندگی در کشور ما به گفته سیاری، 20 سال افزایش یافته است، یعنی گرچه در کاهش مرگ و میر موفقیت خوبی داشتیم، اما باید ضمن استفاده از این دوران طلایی از تجربیات سالمندان نیز استفاده کنیم.

سیاری ارائه خدمت در حوزه رفاه اجتماعی را در حیطه وظایف سازمان بهزیستی دانست و ادامه داد: البته این سازمان به‌تنهایی نمی‌تواند همه خدمات را ارائه کند. از طرفی وزارت بهداشت متولی سلامت جسمی و روانی سالمندان است و خدمات بهداشت جسمی و روانی را در شهرها و روستاها برای این گروه ارائه می‌دهد.

در واقع بحث رفاه اجتماعی، سلامت جسمی و سلامت روانی سالمندان را باید همه نهادها با هم به پیش‌ ببرند؛ زیرا سالمندان نیاز به حمایت اجتماعی، جسمی و روانی دارند و تا همه ارگان‌ها در این زمینه با هم همکاری نکنند، نمی‌توانیم در برنامه‌های خود موفق عمل کنیم.

سلامت سالمندان چگونه تضمین می‌شود؟

«باید کاری کنیم تا افراد سالم، سالمند شوند.» این راه‌حل، شاه‌کلیدی است که سیاری بر آن تاکید دارد. به اعتقاد معاون وزیر بهداشت، برای این کار باید سه جزء تحرک، تغذیه مناسب و حمایت اجتماعی را برای آنها فراهم کنیم، زیرا ثابت شده که سه عامل کاهش شنوایی، کاهش بینایی و تعادل جسمی فرد را به سالمندی می‌رساند، این در حالی است که در سیستم بهداشت می‌توانیم با تست‌هایی که روی شنوایی، بینایی و تعادل افراد انجام می‌دهیم، از بروز این مشکلات جلوگیری کنیم.

بدتر از همه این است که به گفته سیاری، سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را 23 برابر کرده و خطر سکته قلبی و سکته مغزی را به میزان چهار برابر افزایش دهد.

تشخیص زودهنگام مشکلاتی نظیر کاهش وزن، گوشه‌گیری و کاهش قوای عضلانی هم می‌تواند از ناتوانی در سالمندان پیشگیری کند. به باور سیاری، اگر شش یا هفت میلیون سالمند داریم، باید برای آنها برنامه‌ریزی و با تشخیص سریع از ناتوانی آنها جلوگیری کنیم. سالمند نباید ناتوان و زمینگیر باشد و همه اینها از طریق ارائه خدمات، حمایت و رفاه اجتماعی و مشارکت دادن سالمندان در جامعه قابل دسترس است.

شعار امسال سازمان بهداشت جهانی برای روز سالمند، «زندگی در شهری که حامی سالمندان است» انتخاب شده است. برای تحقق این شعار نیز باید محیطی ایجاد کنیم که سالمندان را دوست داشته باشند؛ زیرا سالمندی خطری است که کشور ما را تهدید می‌کند.

دولت باید منابع مالی پیش‌بینی کند

فرج‌الله عارفی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم، راه‌حل رفع مشکلات سالمندان را پیش‌بینی منابع مالی از سوی دولت دانست و اظهار کرد: دولت باید برای حمایت از سالمندان، منابع مالی قابل قبولی پیش‌بینی کند تا مجلس هم بتواند آن منابع را تائید کند.

هنوز هم خیلی از سالمندان هستند که به گفته عارفی، تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند و هیچ درآمدی برای امرار معاش ندارند. برای نجات زندگی این دسته از سالمندان، به اعتقاد عارفی باید مستمری قابل‌قبولی برای آنها تعیین شود.

گیلان، سالمندترین استان در کشور

رئیس اداره سالمندان وزارت بهداشت یادآور شد، استان گیلان سالمندترین و سیستان و بلوچستان جوان‌ترین استان کشور است. همچنین تهران 9.05 درصد سالمند دارد و استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان از همه استان‌ها جوان‌تر و استان‌های گیلان، مرکزی، مازندران، آذربایجان‌شرقی، خراسان‌جنوبی، همدان، اصفهان، سمنان، تهران، زنجان، اردبیل، کرمانشاه و یزد از دیگر استان‌ها سالمندتر است. آن‌طور که فارس به نقل از ‌پریسا طاهری گزارش داده، طبق آمارها در سال 2025 در ایران 10 درصد جمعیت کشور سالمند شده و تا سال 2050 این رقم به 21.7 تا 24 درصد می‌رسد.

امین جلالوند - جامعه