از «سیب» بپرسید

دکتر ایرج خسرونیا‌‌/‌‌ متخصص داخلی ـ گوارش: همان‌طور که اشاره کردید و پزشک هم به شما گفته است، فشار خون اگرچه بیماری خطرناکی نیست، اما در صورتی که فرد با نوسان فشار خون مواجه شود، به دلیل اتفاقات ثانویه‌ای که ایجاد می‌کند، می‌تواند خطرناک بوده و باعث بروز مشکلات و بیماری‌های ثانویه شود. نخستین عارضه ناشی از فشار خون بالا، سکته قلبی است. این عارضه در زنان و مردان دیده شده و زمینه ابتلا به آن نیز فشار خون بالاست. بنابراین در صورت ابتلا به فشار خون باید شرایط به زودی کنترل شود تا فشار خون بالا منجر به سکته قلبی نشود. یکی از مشکلات ایجاد شده در اثر فشار خون بالا، مساله آسیب به مغز است. این مساله بویژه در دوران سالمندی و نه در سن مادر شما، خطرساز است. در سن بالا اگر فشار خون کنترل نشده باشد، می‌تواند باعث بروز اختلالات مغزی و حافظه شود. به همین دلیل باید وضعیت فشار خون بخوبی کنترل شود. کلیه‌ اندامی است که درمعرض آسیب جدی قرار دارد. از آنجا که کلیه‌ها یکی از تصفیه‌کننده‌های مهم بدن هستند، آسیب به آنها باعث اختلال در دفع سموم خواهد شد. در واقع فشار خون بالا باعث آسیب به مویرگ‌ها شده و آنها را به‌تدریج ضعیف و باریک کرده و تصفیه خون دچار اختلال خواهد شد. به همین دلیل در افراد دچار فشار خون بالا باید سطح آلبومین ادرار و شاخص GFR به طور مرتب سنجیده شود. از سوی دیگر بالا رفتن میزان فشار خون و کنترل نکردن آن باعث آسیب به چشم شده و پارگی مویرگ‌های چشم را به دنبال دارد. فشار خون بالا باعث آسیب به شبکیه چشم یا «رتینوپاتی» یا آسیب به اعصاب چشم می‌شود. خونریزی‌های مقعطی چشم نیز می‌تواند منجر به تاری، کاهش بینایی و در صورت پیشرفت مشکل منجر به کوری می‌شود. در زنان بالا بودن فشار خون می‌تواند باعث بروز مشکلات زناشویی شود. بنابراین از این نظر نیز مشکل فشار خون بالا باید به خوبی کنترل شود تا فرد دچار این قبیل مشکلات نشود. فشار خون بالا می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به برخی بیماری‌های دیگر نیز شود، اما این عارضه‌ها جدی نبوده و ممکن است در بعضی افراد بروز کند. در افراد مبتلا به فشار خون بالا علاوه بر کنترل میزان نمک دریافتی باید شرایط دیگر بیمار نیز مناسب باشد. برای مثال هر گونه استرس و اضطراب نیز می‌تواند به بالا رفتن ـ بویژه بالارفتن ناگهانی ـ فشار خون منجر شود. از سوی دیگر فشار خون بالا دراثر اضافه وزن نیز تشدید می‌شود. بنابراین کاهش و کنترل وزن یکی دیگر از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. نوشیدن آب کافی یکی از نکته‌های ضروری برای افراد مبتلا به فشار خون بویژه در فصل‌های گرم سال است.

بهزاد. م هستم و از تهران پیامک می‌زنم. (09120000191) 29 سال دارم. از نظر بدنی کاملا سالم هستم و به بیماری خاصی دچار نیستم، اما دو سه روزی است که حس می‌کنم ادرارم بوی نامطلوبی می‌دهد. این بو محسوس بوده و باعث اذیت خودم می‌شود. ابتدا فکر می‌کردم این مساله را خودم حس می‌کنم، اما دیروز خواهرم به من تذکر داد که بعد از خروج از دستشویی و حتی بعد از تمیز کردن توالت و ریختن آب زیاد این بو باقی می‌ماند. نگران شده‌ام. ممکن است این مساله غیرعادی نشانه مشکل حاد و خاصی باشد؟ باید چه کار کنم؟ این بو طبیعی است یا باید به متخصص مراجعه کنم؟

دکتر سیمین وحیدی ‌‌/‌‌ ارولوژیست: در توضیح به این مساله اشاره نکرده‌اید که منظور شما از بوی تند ادرار، بوی واقعی ادرار مثلا بوی تند آمونیاکی است یا این‌که مثلا ادرار شما بوی ماده غذایی خاصی را می‌دهد. به این دلیل که مصرف بعضی خوراکی‌ها باعث بدبو شدن ادرار می‌شود. اصل را براین می‌گذاریم که شما به بوی نامطلوب ادرار دچارید و بر همان مبنا درباره بوی ادرار توضیح می‌دهیم. به طور طبیعی ادرار بوی خاصی نداشته و رد بویی باقی نمی‌گذارد.

یکی از اولین دلایل ایجاد این بو، کاهش میزان آب ادرار است. به این دلیل که کاهش میزان آب ادرار باعث افزایش مواد زائد آن و ایجاد آمونیاک می‌شود. این بو نیز بسیار تند است. مصرف بعضی خوراکی‌ها می‌تواند باعث تغییر بوی ادرار ‌شود. برای مثال خوردن مارچوبه، سیر، پیاز و بعضی مکمل‌های ویتامینی باعث تغییر بوی ادرار می‌شود، اما تغییر بوی نامطلوب ادرار می‌تواند نشانه چند بیماری باشد. عفونت ادرار یکی از این مشکلات است. علاوه براین ممکن است این بوی نامطلوب ناشی از التهاب مثانه باشد. بنابراین از این نظر باید وضعیت شما توسط متخصص کلیه و مجاری ادراری مورد بررسی قرار گیرد. در توضیح اشاره نکردید که دچار بیماری خاصی مثل دیابت نوع یک هستید یا نه؟ به این دلیل که در افراد مبتلا به دیابت نوع اول با ایجاد مشکل «‌کتوز دیابتی» بوی نامطلوب ادرار ایجاد می‌شود. با کاهش میزان انسولین، سلول‌های بدن ناتوان از تنظیم میزان قند خون شده و همین امر باعث ایجاد بوی نامطلوب ادرار خواهد شد. اختلال متابولیکی یکی دیگر از دلایل ایجاد بوی نامطلوب ادرار است. در صورت ابتلا به دیابت نوع دوم و اختلال در هضم و جذب مناسب موادغذایی نیز مشکل بوی نامطلوب ادرار ایجاد می‌شود. بروز فیسول مثانه یعنی ایجاد منفذ نامناسب بین روده و مثانه که زمینه‌ساز انتقال باکتری‌ها از روده به مثانه است، دلیل دیگری برای آلودگی مثانه و ایجاد بوی نامطلوب ادرار است.

این منفذ ممکن است به دلیل عمل جراحی و آسیب روده و مثانه، بیماری کرون یا کولیت اولسروز ایجاد شود. بنابراین اگر طی چند وقت اخیر عمل جراحی داشته‌اید باید به مساله دقیق شوید و درصورت احساس آسیب احتمالی به متخصص مراجعه کرده و مساله را پیگیری کنید. بیماری فنیل‌کتونوری نیز دلیل دیگری برای ایجاد بوی نامطلوب ادرار است، اما اگر به این بیماری مبتلا بودید باید از کودکی این مشکل را می‌دانستید. به این دلیل که بیماری فنیل‌کتونوری بیماری مادرزادی است که برای کنترل آن باید از کودکی اقدام شود بنابراین توصیه می‌شود برای یافت علت بیماری حتما به متخصص مراجعه کنید. به این دلیل که باوجود آن‌که بوی نامطلوب ادرار مساله خطرناکی نیست، اما باید علت آن شناسایی شود به این دلیل که می‌تواند هشداردهنده وجود بیماری باشد.