هزینه سبزی چمن‌های فوتبال چقدر است؟

در این میان نقش ورزش و ورزشکاران نیز به‌طور طبیعی نمی‌تواند در الگوسازی و تشویق مردم به صرفه‌جویی خلاصه شود هرچند اینجا مثل بخش کشاورزی نیست که بیش از 90 درصد آب شرب را ببلعد، اما زمین‌های سبزی که پرطرفدارترین ورزش دنیا و ایران روی آن شکل می‌گیرد برای سبزماندن نیازی حیاتی و بالا به مایه حیات دارند‌. اعداد و ارقامی که مسئولان ورزشگاه‌ها از میزان آب مورد نیاز روزانه یک زمین فوتبال بیان می‌کنند، اگر ضرب‌در مجموع زمین‌های چمن سطح کشور شود، مطمئنا در طول سال به اعدادی بسیار سنگین و بیش از ذخیره آب برخی سدهای موجود در سطح کشور می‌رسد.

با وجود این زمین چمن طبیعی مطابق استانداردهای بین‌المللی و به خاطر سلامت فوتبالیست‌ها بویژه در مسابقات رسمی اجتناب ناپذیر است، اما آیا گریزی از آن نیست؟ این درست که فیفا قوانین سفت و سختی در این رابطه دارد و به زحمت پذیرفت که آفریقای جنوبی در جام‌جهانی 2010 دو، سه استادیوم خود را با چمن مصنوعی فرش کند با این حال در شرایطی هزینه احداث یک زمین چمن طبیعی ییش از 300 میلیون تومان، اما چمن استاندارد مصنوعی به یک میلیارد تومان بالغ می‌شود، ظاهرا راهکار جایگزین در این رابطه وجود دارد که در کشورهای نیمه خشکی چون ایران، قابل اجراست. این گزارش را بخوانید... .

زمین‌های چمن طبیعی دردسرهای خود را دارد؛ دردسرهایی از نحوه نگهداری تا نحوه آبیاری که در کشور بی‌آبی همچون ایران می‌تواند به یک معضل تبدیل شود. استفاده روزانه بین 30 تا120هزار لیتر آب برای هر بار آبیاری چمن زمین فوتبال بویژه در شهرهایی که نه تیم لیگ برتری دارند و نه حتی فوتبال در آنها رونقی دارد، این سوال را مطرح می‌کند که آیا تکنولوژی جدیدی برای آبیاری زمین‌های فوتبال یا تغییر چمن‌های آن و استفاده از چمن‌هایی که آب کمتری مصرف کنند، وجود ندارد؟

سوالی که مصطفی مدبر، مدیرعامل شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی درباره آن به جام‌جم می‌گوید: در زمین‌های فوتبال برای تائید از سوی کنفدراسیون آسیا باید حتما از چمن طبیعی استفاده شود و بر اساس قوانین استفاده از چمن مصنوعی در زمین‌هایی که قرار است در آنها مسابقات رسمی داخلی و بین‌المللی برگزار شود، ممنوع است. بنابراین امکان این که برای همه زمین‌های فوتبال از چمن‌های مصنوعی استفاده کنیم وجود ندارد. وی با بیان این که می‌توان برای مسابقات دسته‌های پایین‌تر و زمین‌های تمرینی از چمن مصنوعی استفاده کرد، می‌افزاید: کاشت و عملیات اجرایی ساخت زمین چمن طبیعی ارزان‌تر از زمین چمن مصنوعی است، اما نگهداری آنچه از نظر آبیاری و چه از نظر نگهداری‌های خاص و چمن‌زنی سخت‌تر و پر‌هزینه‌تر است. ضمن این که میزان استفاده از آن نیز در بازه‌های زمانی معین محدود است و نمی‌توان به‌صورت دائم در آن مسابقه برگزار کرد.

فناوری تلفیقی با 50 درصد کاهش مصرف آب

مدبر با اشاره به گرانقیمت بودن ساخت چمن مصنوعی و هزینه کمتر نگهداری آن خاطرنشان می‌کند: براساس قوانین و مقررات بین‌المللی نمی‌توانیم همه زمین‌های چمن را به زمین چمن مصنوعی مجهز کنیم، اما با توجه به کمبود آبی که در کشور وجود دارد و میزان بالای آبی که برای آبیاری چمن‌های طبیعی لازم است، می‌توانیم مسابقات دسته‌های پایین‌تر را در زمین‌های چمن مصنوعی برگزار کنیم تا آسیب کمتری به چمن‌های طبیعی در ورزشگاه‌ها وارد شود.

وی در عین حال به فناوری جدیدی اشاره می‌کند که با ترکیب چمن‌های طبیعی و مصنوعی تا حد زیادی و گاه تا 50درصد در میزان آب مورد نیاز برای آبیاری صرفه‌جویی می‌کند و می‌گوید: در کشورهایی مانند آلمان و هلند این تکنولوژی در حال گسترش است و چمن‌هایی طراحی شده که در عین میزان مصرف آب کمتر و هزینه نگهداری پایین‌تر آیین‌نامه‌های بین‌المللی را نیز رعایت می‌کند.

مدیرعامل شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی با اشاره به رایزنی‌های صورت گرفته برای ورود این تکنولوژی به کشور بیان می‌کند: در حالی بررسی برای بومی‌سازی این فناوری و متناسب کردن آن با شرایط اقلیمی کشور هستیم تا بتوانیم با هزینه کمتر زمین‌های فوتبال استاندارد و مورد تائید مراجع بین‌المللی بیشتری داشته باشیم.

صرف30تا50متر مکعب آب برای هر بار آبیاری زمین آزادی

سیدرضا موسوی، مسئول فضای سبز ورزشگاه آزادی نیز نگهداری زمین‌های چمن طبیعی را مهم‌تر از احداث آن می‌داند و در این باره به جام‌جم می‌گوید: در بعضی مواقع این تصور وجود دارد که اگر یک زمین حرفه‌ای براساس استانداردها احداث شود، کفایت می‌کند. اتفاقی که سال 82 برای زمین آزادی رخ داد و پس از تجهیز زمین با چمن استاندارد و با هزینه بالا به دلیل نگهداری نامناسب همه زمین زرد شد که تبعاتی نیز برای مدیران وقت داشت.

وی با بیان این که باید برای نگهداری زمین چمن‌های طبیعی با توجه به تراکم و ترافیک بازی و تمرینات برنامه‌ریزی مدونی صورت گیرد، می‌افزاید: چمن ورزشگاه‌ها به تغذیه مناسب، مبارزه با آفات و بیماری ها، سموم قارچ‌کش بویژه در فصول گرم، هوادهی بر اساس تعداد مسابقات، چمن‌زنی، کاورکشی در فصول سرد سال، سیستم‌های گرمایشی و آبیاری بر اساس دمای هوا و شرایط آب و هوایی منطقه و شرایط فیزیکی زمین و بسیاری دیگر از مراقبت‌ها نیاز دارد.

موسوی، میزان آب مصرفی برای هر بار آبیاری در زمین چمن آزادی را بین 30 تا50 مترمکعب ذکر و خاطرنشان می‌کند: میزان آب مصرفی در هر بار آبیاری زمین چمن‌ها در هر زمین متفاوت است. به طور مثال زمین شماره 1 آزادی بستر شنی دارد و میزان آب بیشتری برای هر بار آبیاری آن استفاده می‌شود.

وی با بیان این که آبیاری زمین‌ها بر اساس دمای هوا انجام می‌شود، می‌گوید: در روزهای گرم سال ممکن است دو بار در روز زمین آبیاری شود. ضمن این که آبیاری باید در ساعاتی از روز صورت گیرد که بیشترین بازدهی را داشته باشد. آبیاری در ساعات 10 تا 14 کمترین بازدهی را خواهد داشت به همین دلیل آبیاری زمین آزادی در ساعات 7 تا 8 صبح و 9 تا 10 شب انجام می‌شود.

مسئول فضای سبز ورزشگاه آزادی در پاسخ به این سوال که آیا راهکاری وجود دارد که میزان آب کمتری برای زمین‌های چمن استفاده شود، اظهار می‌کند: آبیاری زمین‌های چمن باید به صورت بارانی انجام شود و نمی‌توان از آبیاری‌هایی که در پارک‌ها یا بلوارها استفاده می‌شود برای ورزشگاه‌ها استفاده کرد، زیرا زمین ورزشگاه‌ها باید در زمان‌های خاصی برای برگزاری مسابقه خشک باشد تا بازیکنان گلمال نشوند. ضمن این که استفاده از بستر شنی برای ورزشگاه‌هایی مانند آزادی که با ترافیک سنگین بازی مواجه هستند لازم است به این دلیل که جذب آب باید بیشتر باشد تا زمین در زیر باران‌های شدید دچار آبگرفتگی نشود.

مسئول فضای سبز مجموعه ورزشی آزادی با بیان این که آزادی دارای یک زمین اصلی و سه زمین تمرینی است، می‌افزاید: در زمین‌های تمرینی میزان رس در بستر زمین زیادتر است و به همین دلیل آب کمتری برای آبیاری استفاده می‌شود.

راز سبز ماندن زمین آزادی

در مکان‌هایی که رطوبت هوا بالاتر است زمین‌های چمن به آب کمتری نیاز دارد. در کشور ما نیز میزان آب مورد نیاز زمین‌ها در هر شهر بین 30 تا 120 مترمکعب در هر فصل سال متفاوت است.

هر زمین چمن فوتبال باید هزار مترمربع چمن به‌عنوان خزانه داشته باشد تا در مواقع لزوم و آسیب‌دیدگی زمین امکان ترمیم چمن وجود داشته باشد. این موضوع برای زمین آزادی رعایت شده است و به همین دلیل هیچ‌گاه زمین به اصطلاح کچل نمی‌شود.

ورود تکنولوژی‌های نوین زمین‌های فوتبال به کشور و استفاده از چمن‌های ترکیبی مطابق با استانداردهای بین‌المللی چنانچه عملیاتی شود کمک بزرگی به آبیاری و سبزینگی چمن‌ها می‌کند، اما هنوز چنین کاری صورت نگرفته است.

عمر مفید چمن‌های زمین فوتبال پنج تا هفت سال است که با مراقبت‌هایی که در سال‌های گذشته صورت گرفته تاکنون عمر چمن‌های این زمین به 12سال رسیده است. ضمن این که زمین شماره یک آزادی جزو پرترافیک‌ترین زمین‌های فوتبال دنیاست که سالانه به صورت متوسط60 بازی در آن انجام می‌شود در حالی که در ورزشگاهی مانند ورزشگاه اصلی دورتموند تنها 28 بازی در سال برگزار می‌شود. اما با وجود این حجم بازی، زمین آزادی بخوبی نگهداری شده است.

نمی‌توان زمین چمن فوتبال خوبی مانند زمین آزادی را خواست، اما برای آن اندازه یک باغچه هزینه کرد. همه مراقبت‌ها از این زمین از کود و سموم گرفته تا آبیاری هزینه دارد.

الیزا ذوالقدر

جام‌جم