سه‌راهی هوشمند

سجاد دلیر، مخترع و کارآفرین جوانی است که به کمک دوستانش موفق به طراحی و ساخت سیستمی ارزان برای هوشمندسازی خانه شده و توانسته با جلب نظر یک سرمایه‌گذار، شرکتی استارت‌آپی برپا کند. تلاش این هفته درباره ایده آرتنیاست که مصاحبه با موسس آن را می‌خوانید.

در مورد ایده‌تان توضیح دهید.

ایده من در مورد هوشمندسازی خانه است. اکنون در دنیا توجه زیادی به بحث خانه‌های هوشمند و اینترنت اشیا می‌شود و شرکت‌های بزرگ فناوری سرمایه‌گذاری زیادی در این حوزه کرده‌اند. با توجه به این موضوع در ایران هم تجهیزات مربوط به این کار کم و بیش وارد شده‌، اما به دلیل قیمت بالا و سازگار نبودن با زیرساخت و امکانات خانه‌های ایرانی، چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

همچنین براساس خبرهایی که منتشر می‌شود هر روز به تعداد دستگا‌ه‌های متصل به اینترنت اضافه می‌شود؛ نه‌فقط وسایلی مثل تلویزیون یا یخچال، بلکه وسایلی که غیرالکترونیک است مثل اجاق گاز یا گلدان. همه این موارد دست به دست هم داد تا تصمیم گرفتیم نمونه ایرانی چنین محصولی را با قیمت پایین و مناسب خانه‌های ایرانی بسازیم.

محصول ایده من یک سه‌راهی مثل سه‌راهی‌هایی است که در پریزهای برق هر خانه‌ای برای انشعاب برق استفاده می‌شود؛ منتها یک تفاوت عمده دارد: این سه‌راهی هوشمند است. درون این سه‌راهی از گیرنده وای ـ فای و بلوتوث استفاده کرده‌ایم که به مودم بی‌سیم اینترنت خانه‌تان وصل می‌شود. حال چه اتفاقی می‌افتد؟ می‌توان با اتصال گوشی به سه‌راهی هوشمند ـ که از طریق اینترنت صورت می‌گیرد ـ وسایلی را که به سه‌راهی متصل است، کنترل کرد. به دلیل استفاده از اینترنت می‌توان بیرون از خانه در هر جای دنیا این کار را انجام داد. برای مثال می‌توان از این سه‌راهی در مسیر اتصال به برق وسایلی نظیر یخچال، پلوپز، تلویزیون، لامپ، کولر و هر وسیله دیگری در خانه استفاده کرد. پس از این می‌توان هر یک از این وسایل را از راه دور خاموش یا روشن کرد.

برای این کار پنل مخصوصی ساخته‌ایم که از طریق اینترنت قابل دسترسی است؛ کاربر به سایت مراجعه می‌کند و می‌تواند تمامی وسایلی که به اینترنت وصل کرده خاموش یا روشن کند. حتی برای لامپ‌ها می‌تواند نور را کم و زیاد کند، اما خودمان را به همین محدود نکرده‌ایم. در حال حاضر روی سیستمی کار می‌کنیم که با نزدیک کردن گوشی به ماژول کنترلر برق، تنها با یک حرکت ساده بتوان وسایل را کنترل کرد؛ برای مثال با چرخاندن گوشی می‌توانید لامپ‌ها را خاموش و روشن کنید. این روش بسیار مناسب سالمندان و افراد با محدودیت‌های جسمانی همچون معلولان است که می‌توانند با یک گوشی و بدون خرید وسایل جانبی دیگر، وسایل منزل را کنترل کنند. این همان عامل رقابتی و مزیت ما نسبت به نمونه‌های خارجی وسایل کنترل‌کننده خانه است. در واقع با این ایده هم وسایل متصل به اینترنت بیشتر می‌شود و هم هوشمند شده‌اند، ضمن این‌که قیمت پایین را هم در نظر بگیرید.

ایده چطور به ذهن‌تان رسید؟

خیلی اتفاقی. در دانشگاه، کلاسی به نام مهندسی اینترنت داشتیم که استادمان یک روز از ما خواست روی پروژه اینترنت اشیا کار کنیم، منتها طرحی که عملی باشد بیاوریم. او از ما خواست روی ایده‌ای جدید کار کنیم و یک محصول بسازیم. در نهایت این محصول با مشورت استاد به وسیله‌ای تبدیل شد که بتواند لوازم برقی منزل را کنترل کند. اکنون نمره درسی‌مان به این ایده گره خورده بود و برای گرفتن نمره باید این وسیله را می‌ساختیم. اوایل کار برای گرفتن نمره حس خوبی نداشتم، ولی کم‌کم از ایده خوشم آمد و تصمیم گرفتم جدی روی آن کار کنم‌؛ زیرا با استارت‌آپ آشنا شده بودم و به فضای کارآفرینی علاقه‌مند. با دوستانم که همه همکلاسی بودیم تیم تشکیل دادیم و کار را به‌صورت رسمی آغاز کردیم. تیم ما اکنون چهار نفر است.

برای عملی کردن ایده چه چالش‌هایی داشتید؟

نخستین چالش، تولید قطعه بود. اگر می‌خواستیم ساخت سه‌راهی و ماژول‌ها را به یک تولیدکننده سفارش بدهیم باید هزینه زیادی متقبل می‌شدیم و تیراژ بالایی را می‌ساختیم که در گام اول منطقی نبود. باتوجه به این موضوع خودمان دست به کار شدیم و در خانه من کار تولید را با تعداد کم شروع کردیم. یکی دو نمونه ساختیم تا این‌که قطعه‌ها را برداشتم و به بازار رفتم تا برایش مشتری پیدا کنم. برخلاف آنچه تصور می‌کردم کسی اشتیاقی نشان نداد و به خانه برگشتم. دفعه بعدی برای پیدا کردن مشتری به آژانس‌های املاک ـ بیشتر در شمال شهر ـ رفتم تا صاحبخانه‌هایی را پیدا کنم که بخواهند از این سیستم در خانه‌شان استفاده کنند. پس از پرس و جوی فراوان از افراد مختلف بالاخره یک مشتری پیدا کردم که حاضر شد از سه‌راهی‌هایی که تولید کرده بودیم در خانه‌اش استفاده کند. او خوشش آمد، زیرا هم قیمت مناسبی داشت و هم بدون نیاز به تخریب و بازسازی خانه سیستم نصب می‌شد، پیدا کردن یک مشتری واقعا مسرت‌بخش بود اما کافی نبود، زیرا تصمیم گرفته بودم به‌صورت جدی روی این طرح کار کنم و یک استارت‌آپ داشته باشم.

به‌صورت اتفاقی با مرکزهای شتاب‌دهی آشنا شدم و در نهایت یکی از آنها از ایده خوشش آمد و حاضر شد روی آن سرمایه‌گذاری کند. در جلسه توجیه سرمایه‌گذار، اطلاعاتی را که از بازار به دست آورده بودم، مقابلش گذاشتم و چون برای فروش آن تلاش زیادی کرده بودم، خوشش آمد. یکی از مشکلات ایده‌پردازان و استارت‌آپ‌ها این است که واقع‌گرایانه به مساله نگاه نمی‌کنند و همه چیز را حل شده می‌پندارند، در صورتی که سرمایه‌گذار باید توجیه شود و این اتفاق با آمار و ارقام رخ می‌دهد.

توصیه‌تان به ایده‌پردازان و علاقه‌مندان استارت‌آپ چیست؟

براساس تجربه‌ای که کسب کرده‌ام تا وقتی ایده دارید و کاری نکرده‌اید، فکر می‌کنید طرح‌تان بهترین است و هر کسی (سرمایه‌گذار) باید خواهان آن باشد؛ در صورتی که این‌طور نیست. به‌جای بلندپروازی باید ببینید آیا افراد واقعا دنبال این ایده هستند و به درد مردم می‌خورد؟ ایرانی‌ها رویای این را دارند تا خیلی زود «استیو جابز» شوند، در صورتی که باید واقعگرایانه عمل و تلاش کرد.

یک توصیه هم به جامعه کارآفرینی ایران دارم که تجربه‌ام از حضور در کنفرانس بریج است، به نظرم برای موفقیت در فضای استارت‌آپی ایران و تاسیس کسب و کاری که سال‌ها دوام بیاورد باید دنبال روشی جهانی بود. مثلا اگر می‌خواهید یک استارت‌آپ راه بیندازید به فکر کاربر خارجی هم باشید و فقط ایرانی‌ها را مشتری خود قرار ندهید؛ چون با رفع تحریم‌ها شرایط به کل دگرگون می‌شود. به نظرم کلون (کپی کردن ایده‌های خارجی در کشور) روش صحیح راه‌اندازی استارت‌آپ برای آینده نیست.

رامین فتوت