وقتی جمجمه آسیب می‌بیند

اتفاقات مختلف ممکن است سبب بروز این نقص در جمجمه شود. شایع‌ترین آن ضربه مغزی است. گاهی بر اثر ضربه شدید، شکستگی چنان در جمجمه روی می‌دهد که دیگر امکان استفاده از استخوان خرد شده در جراحی وجود ندارد و ناچار بعد از تخلیه خونریزی مغزی، زخم بیمار بدون جاگذاری استخوان بسته می‌شود. در برخی ضربه‌های مغزی شدید یا سکته‌های مغزی، مغز بشدت دچار تورم می‌شود، به طوری که به دلیل محدود بودن فضای جمجمه، قسمت متورم مغز روی قسمت‌های دیگر فشار می‌آورد و به آنها آسیب می‌رسد. در این شرایط، گاهی عمل جراحی فقط برای برداشتن قسمتی از استخوان جمجمه با هدف ایجاد فضای بیشتر برای مغز متورم صورت می‌گیرد. با ایجاد فضای بیشتر، نه‌تنها قسمت‌های دیگر مغز از آسیب حفظ می‌شود، بلکه احتمال ترمیم و بهبود ضایعه اول بیشتر خواهد بود، اما استخوانی که برداشته شد تا زمان جایگذاری مجدد باید کجا نگهداری شود؟ گاهی استخوان به کمک دستگاه‌های مخصوص استریل و نگهداری و گاهی در بانک‌های استخوانی بیمارستان‌ها حفظ می‌شوند تا زمانی که مشکل اولیه بیمار برطرف شود و در عمل مجدد، استخوان سر جای خود قرار گیرد، ولی راه دیگری نیز وجود دارد که بافت استخوانی را زنده نگه می‌دارد و آن، قرار دادن استخوان داخل شکم است. استخوان داخل شکم قرار داده می‌شود تا در محیط زنده بدن خود فرد باشد و سلول‌های آن زنده بماند و در زمان جراحی دوم از داخل شکم برداشته شود و در محل اصلی قرار بگیرد. اما وقتی استخوان آنقدر خرد شده که امکان استفاده از آن فراهم نباشد نیز راه‌های دیگری برای جایگزینی استخوان برداشته شده وجود دارد.

دکترعلیرضا طبیب‌خویی‌

‌ جراح مغز و اعصاب