دستمزد بالای خارجی‌ها و تردید ایرانی‌ها

تیم ملی که در سال‌های گذشته با هدایت مربیان خارجی اداره شده است، برای تغییر این روند و ایجاد شرایط مناسب جهت حضور مربی ایرانی در راس کادر فنی با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده است. در این میان پرسش اساسی‌تر درباره ادامه روند قبلی با مربی خارجی این است که آیا فدراسیون بسکتبال می‌تواند در کنار خواسته‌های فنی و پیشنهادهای ریز و درشت، بودجه مربی خارجی را هم تامین کند؟

تیم ملی بسکتبال سه ماه دیگر باید در رقابت‌های قهرمانی آسیا انتخابی المپیک 2016 ریودوژانیرو در شانگچای چین به میدان برود. بسکتبال ایران که سابقه حضور در المپیک را در سال 1948 لندن داشت، بار دیگر با قهرمانی در مسابقه‌های قهرمانی ملت‌های آسیا در سال 2007 به المپیک پکن راه یافت، اما بعد از ناکامی در رقابت‌های 2011 آسیا، المپیک 2012 لندن را از دست داد.

هدف تیم ملی بسکتبال در رقابت‌های آینده قهرمانی آسیا، تکرار عنوان قهرمانی در قاره کهن و رسیدن به المپیک بعد از گذشت هشت سال است. بر این اساس، فدراسیون بسکتبال باید در نخستین گام کادر فنی تیم ملی را مشخص کند که این روزها به بحث اصلی این فدراسیون تبدیل شده است.

چرخش 180 درجه‌ای فدراسیون بسکتبال در قبال استخدام مربی برای تیم ملی از جایی شروع شد که این فدراسیون اعلام کرد به جای مربی داخلی از مربی خارجی استفاده می‌کند و به این ترتیب کار مذاکره با تعدادی از مربیان خارجی آغاز شده است.

پیش از این اما صحبت بر سر هدایت تیم ملی توسط مربی ایرانی بود که بحث‌های زیادی را به وجود آورد و در نهایت چرخش فدراسیون بسکتبال را به سمت مربی خارجی در پی داشت.

وقتی بحث مربی خارجی به میان می‌آید ابتدا نگاه همه به چراغ سبز وزارت ورزش و جوانان به اتفاق نظر کمیته ملی المپیک در تامین منابع مالی مربی خارجی است.

فدراسیون مدعی است از بین 14 گزینه خارجی، شش نفر برگزیده شده‌اند که رزومه آنها در دست بررسی است. معمولا برای همکاری مربیان در این شرایط چند نکته مطرح است. مربیانی که قرار است طرف مذاکره با فدراسیون باشند، افرادی هستند که تیم ندارند یا مربیانی که به هر قیمتی حاضر به همکاری نیستند، زیرا رزومه مناسبی دارند. بنابراین آنها طی ارزیابی‌هایی که برای یک فصل انجام می‌دهند در پی بستن قرارداد سنگینی با فدراسیون هستند. در حال حاضر مربیان ممتاز که به درد بسکتبال ایران می‌خورند بعید است با مبالغی کمتر از 30 یا 35 هزار دلار در ماه به ایران بیایند. به این مبلغ باید نفرات مدنظر مربیان خارجی را اضافه کرد که پیشنهادهایی مانند انتخاب دستیار، بدنساز یا آنالیزور دارند. فدراسیون بسکتبال در دوره‌های پیشین زیر بار شروط بسیاری از مربیانی که با آنها کار کرده، نرفته است و بعید به نظر می‌رسد در دوره کنونی نیز چنین کند هر چند عده‌ای اعتقاد دارند با توجه به زمان کم تا آغاز رقابت ملت‌های آسیا، این شرایط تا حدودی به نفع تیم ایران است، زیرا مربیانی که چم و خم کار یکدیگر را بلدند در کوتاه‌مدت بهتر می‌توانند به هدف بزنند.

چالش مربیان ایرانی

مربی ایرانی برای هدایت تیم ملی بسکتبال آن هم در راس کادر فنی با بازیکنانی که تعدادی از آنها بیش از یک دهه عضو این تیم هستند با چالش‌های فراوانی روبه‌رو می‌شود. هر چند از سال‌های قبل روی استعداد مربیان ایرانی کار خاصی صورت نگرفت تا امروز بتوان با اطمینان تیم ملی را در اختیارشان قرار داد، اما در این مقطع از زمان در صورت به‌کارگیری مربیان ایرانی باید هدفگذاری و برنامه‌ریزی فدراسیون بسکتبال در مراحل مختلف‌ روشن باشد.

در شرایط کنونی، مربی ایرانی برای هماهنگ‌سازی دو گروه بازیکنان جوان و باتجربه در کوتاه‌مدت به مشکل برمی‌خورد. بازی‌های آسیایی اینچئون نمونه‌ای از مدیریت نشدن بازی ملی‌پوشان است که قهرمانی را از تیم ملی گرفت.‌ بافت تیم ملی از بازیکنانی تشکیل شده است که در رقابت‌های ملی و باشگاهی درخشیده‌اند. در حال حاضر تعدادی از بازیکنان لیگ حرفه‌ای یا ملی با هنرنمایی در رویدادهای داخلی مدعی پوشیدن پیراهن تیم ملی هستند، اما در طرف دیگر بازیکنان باتجربه قرار گرفته‌اند که نمی‌توان از کنار نام آنها بسادگی عبور کرد. بازیکنانی که در سال منتهی به رقابت‌های المپیک، تجربه بالای آنها به کار می‌آید.‌ تحت این شرایط مربی خارجی بهتر می‌تواند نفرات تیم ملی را گزینش کند، زیرا با وجود مربی ایرانی ممکن است ابهاماتی از قبیل تعلق باشگاهی و رابطه استاد ـ شاگردی ایجاد شود. حال اگر مربی ایرانی این وظیفه را به عهده داشته باشد باید در مدت زمان کم، انرژی زیادی روی از بین بردن حاشیه‌ها بگذارد. مربی ایرانی با توانمندی‌های خود به زمانی بیش از سه ماه در تیم ملی نیاز دارد. در کنار این نکات میزان اختیارات مربی ایرانی را باید بررسی کرد که اگر مربی ایرانی سکاندار تیم ملی شد چه ابزار و امکاناتی در اختیارش قرار می‌گیرد و دایره اختیاراتش تا کجاست؟

از طرفی مربی خارجی برای این زمان که سه ماه تا بازی‌های انتخابی المپیک باقی مانده است، مبلغی برای همین مقدار زمان طلب نمی‌کند بلکه او برای کل فصل رقمی را تعیین می‌کند که ممکن است تامین آن از عهده فدراسیون، کمیته ملی المپیک یا اسپانسرهای احتمالی خارج باشد. اگر تیم به رقابت‌های المپیک رسید توجیهی برای تامین بودجه مربی خارجی وجود دارد، اما در غیر این صورت چه کسی برای پرداخت حقوق مربی خارجی طی یک سال آینده ضمانت می‌دهد؟ به هر حال مربی خارجی حاضر نمی‌شود فقط برای مدت سه ماه قرارداد ببندد، از این رو طبیعی است ‌مبلغ بالایی پیشنهاد کند حتی اگر قول قهرمانی در آسیا را با صعود تیم ملی به المپیک بدهد.

رقم‌های نجومی

اعضای کارگروه مربیان بسکتبال از مدت‌ها پیش برای تعیین سرمربی جدید بررسی‌هایی را آغاز کرده‌اند. براساس اعلام فدراسیون بسکتبال علی توفیق، مهران شاهین‌طبع و محسن صادق‌زاده تیم مذاکره‌کننده این فدراسیون برای بررسی گزینه‌های مربیگری تیم ملی‌ انتخاب شده‌اند. حتی شنیده می‌شود مهران حاتمی، مربی سابق تیم ملی بسکتبال درباره معرفی مربی خارجی به فدراسیون، گزینه‌هایی را مطرح کرده است.

مهران شاهین‌طبع، گزینه اصلی مربیان ایرانی برای هدایت تیم ملی بسکتبال است که درباره پیشرفت مذاکرات با گزینه‌های خارجی می‌گوید: چند نفر از مربیان خارجی شرایط را به همین گونه که هست قبول کرد‌ه‌اند و می‌خواهند با تیم ملی کار کنند.ما به آنها درباره محدودیت زمان فدراسیون بسکتبال تا آغاز پیکارهای آسیا مطالبی را عنوان کردیم، اما این مربیان از زمان و نحوه کار تیم ملی شناخت خوبی دارند و در مذاکرات‌مان با آنها به این مساله پی بردیم که روی بسکتبال ایران مطالعه کرده‌اند.

صحبت‌های شاهین‌طبع به گونه‌ای دیگر حرف‌هایی را که این روزها درباره استخدام مربی خارجی بسکتبال با ارقام نجومی آنها شنیده می‌شود، تائید می‌کند. فدراسیون بسکتبال دو گزینه را نزدیک‌تر به خود می‌بیند، اما طبق صحبت‌ها و مذاکرات اولیه با دو گزینه، آنها پیشنهاد مالی سنگینی مطرح کرده و گفته‌اند بدنساز، دستیار و آنالیزور را خود معرفی می‌کنند.

طبق شنیده‌ها مذاکرات با این دو مربی خارجی هنوز به طور کامل منتفی نشده، اما بعید است این شرایط را فدراسیون بسکتبال که همیشه از نداشتن اعتبار و بودجه کافی نالیده است، بدون پیدا کردن اسپانسر مالی قبول کند.

محمد رضاپور/ گروه ورزش