کولرگازی؛ از پول برق تا تبلیغات گمراه‌کننده

درحالی که بسیاری از کارشناسان معتقدند مصرف برق این تجهیزات برودتی برای اکثر مناطق کشورمان ازجمله تهران مقرون به‌صرفه نیست و باعث افزایش هزینه‌های خریداران خواهد بود. این چنین است که فروشندگان برای هرچه جذاب‌شدن فروش کالاهایشان به ترفندهایی چون وام بدون بهره روی آورده‌اند؛ غافل از این‌که هیچ ارزانی بی‌دلیل و حکمت نیست.

از این رو بازار این هفته جام‌جم سری به مرکز فروش لوازم و تجهیزات سرمایشی خانگی یعنی همان سه‌راه معروف امین‌حضور زده تا برایتان از چند و چون آبی یا گازی بودن کولرهای مورد نیاز شما در گرمای تموز بگوید.

آبی یا گازی مساله این است

اگر شما هم به دنبال خرید کولر برای تابستان هستید و امروز بر سر دوراهی انتخاب گازی یا آبی بودن کولر منزل یا محل کار خود قرار گرفته و به دنبال انتخابی مطمئن و اقتصادی هستید، این مطلب را دنبال کنید.

درحالی که براساس اطلاعات اقلیمی و آب و هوایی کشورمان، با وجود بحران آب، استفاده از کولرهای آبی در بیشتر مناطق کشورمان از نظر بازدهی و هزینه‌ای قابل توجیه‌تر است و در بسیاری از مناطق ایران به استثنای مناطق بشدت شرجی و گرمسیر، نیازی به استفاده از کولرهای گازی نیست. اما تبلیغات گسترده کولرهای گازی و ارائه تسهیلات مالی فریبنده برای خرید آن، باعث شده گروهی از خریداران صرفا با توجه به برخی جملات فریبنده و البته اطلاعات اشتباهی که در این زمینه مطرح شده است، بدون درنظر داشتن واقعیت دست به انتخابی غیراقتصادی و البته نامتناسب با نیازشان بزنند و بعد با آمدن اولین قبض برق پشیمان شوند.

تبلیغات گمراه‌کننده

مهدی صفایی، یکی از فروشندگان لوازم خانگی سه‌راه امین‌حضور در این زمینه به جام‌جم می‌‌گوید: با توجه به آب و هوا و جغرافیای کشورمان در بیشتر مناطق می‌توانیم با استفاده از کولرهای آبی هوای مطبوع بهاری را با کمترین هزینه جانبی داشته باشیم. اما مشکل اصلی این است که فرهنگ استفاده صحیح و اصولی از کولرهای آبی برخلاف سابقه طولانی حضورشان در زندگی ما کمتر وجود دارد و در نتیجه این گونه تصور می شود که کارکرد کولرهای گازی خیلی بهتر است حال آن‌که این گونه نیست وبسیاری از تبلیغات مطرح شده درباره کولرهای گازی گمراه‌کننده است.

وی با اشاره به نکاتی برای استفاده بهینه از کولرآبی می‌افزاید: همه ما تجربه تجمع رطوبت فراوان (دَم‌کردن) در برخی روزهای تابستان با استفاده از کولرهای آبی را داریم که همین امر عاملی شده برای دل کندن از کولرآبی و روی آوردن به کولرگازی، اما راهکارهایی ساده وجوددارد تا شاهد بروز این معضل نباشیم.

وی به جلوگیری از تابش مستقیم خورشید به بدنه کولر به عنوان اصلی‌ترین عامل تعیین‌کننده در راندمان خنکی آن اشاره می‌کند و اظهار می‌دارد: علاوه بر عامل یاد شده‌، استفاده از سایه‌بان و سرویس ادواری نیز می‌تواند در افزایش راندمان کلی کولرآبی مفید باشد. اما یک نکته کلیدی همواره در زمینه استفاده از کولرهای آبی از سوی کاربران رعایت نمی‌شود و آن هم برقراری جریان دائمی هوا در فضا، هنگام روشن بودن کولر‌آبی است. چون سیستم کولرآبی برخلاف کولرهای گازی نیازمند برقراری جریان دائمی هوا در محیط داخلی است تا بتوانیم بهترین راندمان را بدون تجمع رطوبت ‌ داشته باشیم؛ بنابراین بهترین توصیه به کاربران این است که حتما در فصل تابستان وقتی کولرآبی روشن می‌کنند یکی از پنجره‌های منزل را کمی باز بگذارند تا جریان هوا براحتی از داخل منزل یا محل کار عبور کند، چون با این کار علاوه برای کاهش مصرف برق به دلیل کاهش فشار بر موتور کولر، باعث خنک‌تر شدن هوای داخل منزل نیز خواهیم بود.

صفایی می‌افزاید: مهم‌ترین توصیه فروشندگان برای خرید کولرآبی این است که متناسب با نیازشان به انتخاب کولر‌آبی اقدام کنند، چون خریدن کولر بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از فضا، در افزایش هزینه و کاهش راندمان بسیار موثر است. نکته بعدی که باید مدنظر خریداران باشد، توجه به برچسب انرژی کولرهای آبی است که هرچه درجه مصرف انرژی آنها بالاتر باشد (ردیف‌های اولیه جدول) نشان از کیفیت بهتر آنهاست و می‌توان با اطمینان خاطر برای خرید آنها هزینه کرد.

این فروشنده در بخش دیگری از سخنان خود درباره کولرهای گازی می‌‌گوید: اکنون سوال اصلی برای بسیاری از شهروندان این است که آیا واقعا در آب و هوایی مثل تهران به این وسیله نیاز داریم یا خیر که پاسخ این پرسش در واقع خیر است. چون آب و هوای تهران نیازمند استفاده از کولرگازی نیست. ضمن این‌که هزینه‌های جانبی آن مانند هزینه برق مصرفی آن بسیار بالاست.

صفایی درباره تبلیغات گسترده برخی برندهای کولرگازی نیز تصریح می کند: با توجه به مدت زمان حضور کولرهای گازی در بازار، برخی از برندها نیازی به تبلیغات گسترده ندارند و خریداران با توجه به همان تجربه‌های گذشته به دنبال خرید هستند، اما بسیاری از تبلیغات فعلی مربوط به محصولات و برندهای کمتر شناخته شده است. آنها با استفاده از مشوق‌های مالی چون وام بدون بهره و جایزه همراه با خرید، می‌خواهند با هر روشی نظر مشتریان را به خود جلب کنند در صورتی که این امتیازات در نهایت به نفع مشتری نیست، چون هزینه‌های نگهداری و مصرف برق آنها بسیار بالاتر از آنچه در تبلیغات آمده، خواهد بود.

دولتی‌ها در راس خریداران

وی از دستگاه‌های دولتی به عنوان خریدار عمده کولرگازی نام می‌برد و معتقد است آنها چندان به رشد مصرف انرژی این کولرها توجهی ندارند. هرچند به دلیل کاهش برخی هزینه‌های ناشی از استفاده از کولرهای دوگانه سرما ـ گرمای گازی مانند عدم نیاز به کانال‌کشی یا کاهش برخی هزینه‌های طراحی سیستم تهویه مطبوع، استفاده از این کولرها در کوتاه‌مدت به‌صرفه اما در بلندمدت ضررده خواهد بود.

بانه؛ برزخ خریداران کولرگازی

اگر به عنوان خریدار یکی از این سیستم‌های برودتی نوین روانه بازار شده‌اید، هنگام تحقیقات، بدون تردید با کلمه بازارچه‌های مرزی بخصوص در شهر بانه استان کردستان برخورد داشته و دوست و آشنا درباره امتیازات خرید از آن منطقه تجربه‌های ناقصی را برای شما عنوان کرده‌اند. درحالی که واقعا خرید کولرگازی از بانه شاید در نگاه اول بسیار اقتصادی به نظر برسد، اما درواقع و در بسیاری موارد چیزی جز کلاهبرداری نیست.

محمدرضا کردبچه، یکی از فروشندگان خیابان جمهوری که در زمینه فروش تجهیزات برودتی و کولرگازی فعالیت دارد درباره خرید از بانه به جام‌جم می‌گوید: اگرچه برای مدتی نام این شهر به عنوان یکی از بهترین مناطق برای خرید تجهیزات اینچنینی شنیده می‌شد، اما امروز روشن شده که خرید از این مناطق به‌صرفه نیست. چون با توجه به این‌که هیچ‌گونه ضمانتی برای تجهیزات خریداری شده از این مناطق به خریداران داده نمی‌شود و خبری از گارانتی نیست (هرچند خود فروشندگان می‌گویند گارانتی خواهد شد) خرید از بازارچه‌های مرزی بعضا با تحویل جنس معیوب همراه است که یا قابل تعمیر نیست یا هزینه تعمیرش قیمت جنس را همانند تهران می‌کند.

وی به خدمات آنلاین و فروشگاه‌های مجازی که مدعی‌اند کولرهای گازی را از بانه برای متقاضیان ارسال می‌کنند اشاره می کند و می‌افزاید: صاحبان فروشگاه‌های مرزی با توجه به این‌که استقبال خرید از آنها کم شده، به دنبال استفاده از هرگونه مشوقی برای جلب نظر خریداران هستند. یکی از راهکارهای مورد استفاده، همین تحویل کالا در منزل و پرداخت در محل است، اما با توجه به این که کالاها معمولا در شرایط نامناسب وارد کشور شده ‌ و احتمال آسیب دیدن آنها طی مراحل حمل بسیار زیاد است، ایرادها نیز تازه بعد از نصب مشخص می‌شود. ضمن این‌که الان اختلاف قیمت اکثرکولرهای گازی بین تهران و بانه بیشتر از 300هزارتومان نیست.

محاسبه ظرفیت مورد نیاز در کولرهای آبی و گازی

با تمام نکته‌های گفته شده حالا که قصد خرید کولرآبی یا گازی دارید، مهم‌ترین نکته انتخاب ظرفیت مناسب سیستم برودتی برای منزل یا محل کارتان است.

چون این انتخاب می‌تواند تا حد بسیار زیادی در هزینه‌های آینده شما تاثیرگذار باشد، باید به دقت فضای مورد نظر خود را محاسبه کرده و سپس اقدام به خرید کنید.

کولرهای آبی

به طورکلی اگر با توجه به استانداردها کولر‌آبی مناسبی انتخاب کنیم، می‌توانیم هوای داخل منزل یا محل کارمان را بین 10 تا 12 درجه خنک‌تر از بیرون تجربه کنیم. این درحالی است که کولر‌آبی برای مناطقی با رطوبت کمتر از 25 درصد، بهترین گزینه است و با فراهم کردن شرایط ایده‌آل آن می‌توانیم تا حدود 30 درصد در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنیم. بنابراین کولر‌آبی برای شهرهایی چون تهران، قزوین، قم، شیراز، اصفهان، یزد، کرمانشاه، کرمان، خراسان، سمنان و کاشان مناسب است و می‌توان از گرمای هوای تابستان این مناطق به سرمای کولر‌آبی پناه برد.

براساس نظر کارشناسان برای خرید کولر‌آبی مناسب، تعداد اتاق، تعداد خروجی هوا یا همان دریچه‌های اتاق، محل جغرافیایی، آفتابگیر بودن محل مورد نظر، ضخامت دیوارها و تجهیزات حرارت ساز داخل محیط را باید مورد توجه قرارداد .

اما به طور کلی اگر واحد آپارتمانی مورد نظر در بالاترین طبقه ساختمان قرار دارد و در معرض تابش مستقیم آفتاب است می‌توانید طبق این جدول عمل کنید:

یادآوری: در صورت سایه و آفتابگیر نبودن محل مورد نظر می‌توان 10 درصد از ظرفیت مورد نظر کاست.

اگر برای محل کارتان به دنبال کولرآبی هستید و در این محل تجهیزات مولد گرما مثل اجاق گاز، کامپیوترها یا هر وسیله دیگری به تعداد زیاد استفاده می‌شود، ظرفیت بالاتری نیاز دارید.

کولر گازی

برای انتخاب اقتصادی کولرهای گازی باید به ظرفیت آنها که با BTU مشخص شده، دقت داشته باشید. اگر محل مورد نظر شما در طبقات میانی ساختمان قرار دارد و اطراف آن پوشیده است، به ازای هر مترمربع بنا 400 تا 600 Btu در نظر بگیرید و اگر به طبقات فوقانی یا پشت‌بام نزدیک هستید، به ازای هر مترمربع 600 تا 800 Btu محاسبه کنید. در نظر داشته باشید اگر محل شما آفتابگیر است، 10 درصد به میزان محاسبه خود بیفزایید یا به عکس اگر آفتابگیر نیست 10 درصد بکاهید، اما در مورد آشپزخانه یا دفاتری که منابع گرمایی بسیاری دارند و قرار است کولر گازی آنجا کار کند، همان شرایط آفتابگیر را اعمال کنید یعنی 10 درصد بیشتر در نظر بگیرید.

بسیاری از تبلیغات کولرگازی فریبنده است

محمد طحان‌پور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با اشاره به تبلیغات گسترده برخی برندهای کولرگازی نسبت به معرفی محصولات کم‌مصرف به جام‌جم می‌‌گوید: اکثر این تبلیغات بخصوص در برندهای غیرمطرح‌ واقعیت نداشته و نمی‌تواند مبنای انتخاب مخاطبان باشد، بنابراین دلخوش کردن به تبلیغات بخصوص در برندهای نامعتبر و تازه‌وارد به بازار کشورمان کاری اشتباه است.

وی تصریح می‌کند: هرچند برخی فروشندگان پا را فراتر گذاشته و با مطرح کردن شرایط فروش استثنایی و کم یا بی‌اعتبار سعی در جلب نظر مخاطبان کولرگازی دارند که این نیز استفاده از ناآگاهی خریداران خواهد بود اما اتحادیه با این‌گونه تبلیغات غیرواقعی و غیرکارشناسی برخورد خواهد کرد، چون این لوازم در واقع همان تولیداتی است که بدون هیچ پشتوانه‌ای به صورت موردی توسط قاچاقچیان وارد کشور شده‌اند.

وی درباره کم‌مصرف بودن برخی‌ کولرهای گازی تبلیغ شده نیز می‌افزاید: واقعیت‌این است که کاهش مصرف برق و فروش اقساطی در کولر‌های گازی غیرمعتبر همه رویایی است برای خریداران، نه واقعیت استفاده بهینه از منابع.

رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی درباره قاچاق محصولات یاد شده نیز معتقد است، تنها عامل گسترش و ایجاد قاچاق در هر زمینه‌ای سود بالای قاچاقچی است و از آنجا که اکنون تقریبا بازارکولر گازی درحال تعادل قرار گرفته، قاچاق محصولاتی چون کولرگازی زیاد مقرون به‌صرفه نیست.

طحان‌پور با تاکید بر نبود تولید کولرگازی در کشورمان به جام‌جم می‌گوید: با توجه به فناوری مورد نیاز تولید کولرهای گازی، ‌‌اکنون هیچ‌گونه تولیدی در این زمینه داخل کشورمان نداریم و همین موضوع می‌تواند عاملی برای واردات گسترده محصولات یاد شده به صورت قانونی یا قاچاق باشد که فارغ از بحث مصرف انرژی کم یا زیاد آنها‌باید درنظر داشته باشیم که ارز از ایران خارج می‌شود.

عماد عزتی / جام‌جم