چتر صلح ایران بر فراز خاورمیانه

کمتر از یک هفته پس از تأکید تهران بر حفظ ثبات منطقه، پایان تجاوز نظامی ریاض و حامیانش علیه مردم یمن، نشان می‌دهد موقعیت دفاعی، راهبردهای سیاسی و توانمندی دیپلماتیک کشورمان به‌اندازه‌ای رسیده است که ایران افزون بر برقراری صلح و امنیت داخلی، می‌تواند «چتر صلح» خود را بر دیگر کشورهای منطقه نیز بگستراند و مانع شیطنت‌های سیاسی و نظامی برخی کشورهای عربی برای برهم زدن آرامش خاورمیانه شود.

با این‌که تهران برای تأمین صلح در خاورمیانه هیچ‌گاه به روش‌های جنگ‌طلبانه‌ای که تحت عنوان «جنگ پیش‌دستانه» تئوریزه می‌شود متوسل نشده و تلاش کرده با ارائه طرح‌های سیاسی، جلوی نظامی‌گری در منطقه را بگیرد، ولی تردیدی نباید داشت که اگر توانمندی نظامی ایران نبود، طرح‌ های صلح‌طلبانه دیپلماتیک نمی‌توانست دیگر بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را مجاب کند که با دست کشیدن از تجاوز، راهکارهای سیاسی را در اولویت قرار دهند.

کمتر از دو سال قبل آن‌گاه که برخی فشارهای منطقه‌ای، باعث شده بود جبهه‌ای غربی علیه دولت سوریه گشوده شود، این چتر صلح ایران بود که مانع شعله‌ور شدن آتش جنگ در منطقه شد و یک سال بعد، آن‌گاه که تروریست‌های داعش در راه فتح بغداد و غارت کردستان بودند، باز هم توان بازدارندگی تهران بود که نگذاشت ویروس تروریسم فراگیر شود.

به این ترتیب برای تحلیل محدود شدن عملیات نظامی علیه یمن، باید تاریخچه استفاده تهران از ظرفیت‌های خود برای تأمین ثبات منطقه را دریافت و از یاد نبرد که نقشه جدید خاورمیانه را نه سلاح‌های گران‌قیمت، که قدرت نرم کشورها ترسیم خواهد کرد؛ همان قدرتی که می‌تواند مانع حمله گسترده به سوریه شده و تجاوز به یمن را نیز بدون برآورده شدن حتی یکی از هشت هدف بیان شده از سوی متجاوزان، مهار کند.

رئیس‌جمهور کشورمان، چه آن هنگام که در نیویورک از جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری سخن گفت و چه حالا که در باندونگ از طرح چهار مرحله‌ای مبارزه با تروریسم سخن می‌گوید، همواره یادآوری کرده خشونت، جز بازتولید خشونت حاصلی ندارد و آنچه می‌تواند ثبات را به خاورمیانه بازگرداند، نه زورآزمایی نظامی که چانه‌زنی سیاسی در چارچوب گفت‌وگوهای فراگیر خلیج فارس است.

همان مذاکراتی که وزیر امور خارجه کشورمان بتازگی پیشنهاد آن را داده و می‌تواند به میزبانی تهران، کلیدی باشد برای قفل بحران‌های موجود در منطقه.

مصطفی انتظاری‌ هروی - گروه سیاسی