آنچه باید درباره پیوند اعضا بدانیم

از آن زمان‌ تا به امروز با پیشرفت دانش پزشکی، از اهدای میتوکندری در قالب سلول‌های تخمک گرفته تا امکان اهدا و پیوند بیشتر اندام‌های داخلی و بافت‌‌های بدن، در شرایطی که در بدن قابلیت ادامه کار نداشته باشند و خطر مرگ را برای او به همراه بیاورند قابلیت تعویض و پیوند را دارند.‌ امروزه کار تا به آنجا پیش رفته که اخیرا پزشکی به نام سرجیو کاناورو در ایتالیا ادعای امکان‌پذیر بودن پیوند سر را مطرح کرده است! ایده‌ای جنجالی که هرچند بسیاری از متخصصان فعلا آن را در حد یک شوخی می‌پندارند، با این حال از افق پیش روی بشر در سال‌های آینده خبر می‌دهد.

انواع پیوند عضوهای رایج در جهان

پیوند اعضا یا اندام‌های بدن به طور کلی در چهار سبک مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است:

1 ـ پیوند از بیمار به خودش: این نوع پیوند بیشتر در مورد بافت‌های اضافی یا بافت‌هایی که قدرت بازسازی خودشان را دارند، انجام می‌شود. مثل پیوندهای پوستی یا برداشتن سیاهرگ از پای بیمار برای بازسازی عروق قلبی.

2 ـ پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از یک گونه واحد (مثلا انسان به انسان): در این حالت دو موجود زنده از نظر ژنتیکی با هم یکسان نیستند. بیشتر پیوندهایی که امروز انجام می‌شود از این نوع است.

3 ـ پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از یک گونه واحد در شرایطی که دهنده و گیرنده از نظر ژنتیکی همسان هستند: مانند پیوند بین دوقلوهای همسان. این نوع پیوند از نظر پاسخ ایمنی بدن، مانند پیوند از شخص به خودش است.

4‌ـ پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از دو گونه متفاوت: مانند پیوند دریچه‌های قلب خوک به انسان.

امروزه بسیاری از انواع پیوندهای عضو در کشور ما انجام می‌پذیرد. با این حال سطح پایین اطلاعات جامعه از فرآیند پیوند اعضا بویژه در مورد بیماران مرگ مغزی موجب شده تا در بسیاری از موارد فرصت برای نجات جان بیماران نیازمند عضو از دست برود.

کاظم کوکرم ‌‌‌/‌‌‌ دبیر گروه دانش