رایحه خوش دیپلماسی فرهنگی در موسیقی

اما امسال اتفاق خوبی در عرصه اجرای زنده موسیقی در کشورمان رخ داد؛ اتفاقی که نه فقط در ایران بلکه در سطح بین‌المللی هم اتفاق خوبی محسوب می‌شود. امسال کیتارو، آهنگساز و نوازنده مطرح ژاپنی به ایران آمد و به مدت چهار شب در تالار وزارت کشور به اجرای موسیقی پرداخت. هر چند قرار بود او شب پنجم را هم روی صحنه برود، اما این اتفاق نیفتاد و وعده داده شد این اجرا پس از ماه‌های محرم و صفر روی صحنه برود. کیتارو که از اجرای در ایران و محبت‌های مردم کشورمان بسیار خشنود بود به احتمال زیاد باز هم به ایران باز خواهد گشت.

حضور کیتارو در ایران و برگزاری کنسرت از نظر بسیاری اتفاق دور از ذهن محسوب می‌شد، زیرا پیش از این بارها برنامه‌ریزی‌هایی برای اجرای آهنگسازان و خوانندگان بین‌المللی در کشورمان انجام گرفته بود، اما همه چند روز مانده به اجرا لغو شده بودند. نمونه‌های این مورد هم زیاد است و ممکن است برخی از آنها برای همیشه در ذهنمان مانده باشد. کریس‌دی‌برگ هنرمند ایرلندی (سال 1387)، ریچارد کلایدرمن پیانیست مشهور فرانسوی (سال 1391)، مورات ککیلی خواننده ترک (سال 1391) و آرکادی ولدوس پیانیست (سال 1393) ازجمله هنرمندان خارجی بودند که با همه برنامه‌ریزی‌های انجام شده، اجرایشان در ایران لغو شد و هیچ‌گاه توضیح مناسب و دقیقی درباره لغو اجراهای آنان ارائه نشد.

با این همه اجرای کیتارو در ایران پس از سال‌ها طلسم طولانی لغو کنسرت نوازندگان و ‌آهنگساز‌های مطرح دنیا را در ایران شکست؛ مخاطبان موسیقی دیگر به اندازه گذشته به این ماجرا بدبین نیستند و وقتی دو هفته پیش پیروز ارجمند، مدیر دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر برگزاری کنسرت یانی را در ایران اعلام کرد، بسیاری با خوشحالی این خبر را پذیرفتند و به آن اعتماد کردند.

ارجمند در این‌باره گفت: ما علاقه‌مند هستیم گروه‌های مطرح موسیقی جهان در کشور ما کنسرت‌هایی برگزار کنند. اجراهای اخیر مثل کیتارو نشان داد ما مخاطبان خوبی داریم و باید برای این مخاطبان اجراهای متعدد و خوبی فراهم کنیم. او همچنین افزود: معتقد هستم هم هنرمندان ایرانی باید در کشورهای خارجی اجرا داشته باشند و هم هنرمندان خارجی در کشور ما. تمرکز اصلی ما روی موسیقیدانان کلاسیک و هنرمندان شرق است، زیرا ارتباطات حسی و قومی فرهنگی زیادی با حوزه شرق داریم. برای مثال کیتارو بخشی از این دیپلماسی به‌شمار می‌رود.

همه منتظر یانی

ارجمند از اجرای گروه‌های مطرح موسیقی جهان در جشنواره فجر هم خبر داد و اظهار کرد: امسال جشنواره موسیقی فجر را به سمت تحول و دعوت از گروه‌های خارجی خواهیم برد که البته نیازمند صرف زمان لازم است، ولی بخشی از هماهنگی‌ها با سفارتخانه‌ها و رایزن‌های فرهنگی در حال انجام است.

موضعگیری‌های ارجمند، برگزاری موفق کنسرت کیتارو در ایران و اعلام حضور یانی در کشورمان امیدواری‌های زیادی ایجاد کرده است؛ امیدواری‌هایی که گذر زمان می‌تواند آنها را به امید یا یاس بدل کند.

در ادامه این اتفاقات نیک، هفته گذشته بابک رادمنش، پدر سامی یوسف هم اعلام کرد به احتمال زیاد این خواننده بریتانیایی ایرانی‌الاصل تا پایان امسال چند کنسرت را در ایران برگزار خواهد کرد.

رادمنش در این‌باره گفته است: اگر سامی به ایران بیاید، علاوه بر تهران در پنج شهر دیگر هم کنسرت‌هایی برگزار می‌کند. البته آمدن او به ایران هنوز قطعی نیست، اما به احتمال فراوان تا قبل از نوروز 1394 کنسرت‌هایی در ایران برگزار می‌کند. همان‌گونه که سامی در مصاحبه‌های مطبوعاتی‌اش بارها اعلام کرده، یکی از بزرگ‌ترین آرزوهایش برگزاری کنسرت در زادگاهش، یعنی ایران است.

خواننده محبوب جهان اسلام

سامی یوسف، خواننده و آهنگساز ایرانی‌الاصل و فرزند بابک رادمنش، آهنگساز و نوازنده ایرانی است. البته بابک رادمنش نام هنری این هنرمند بوده و اسم واقعی او فیروز برنجیان است. این هنرمند در سال‌های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی قطعات ماندگاری چون «خلبانان، ملوانان» را هم آهنگسازی کرده است. او سال‌ها پیش همراه خانواده‌اش به انگلستان مهاجرت کرده و پسرش سیامک هم اکنون با نام سامی یوسف یکی از خوانندگان مطرح و پرطرفدار جهان اسلام محسوب می‌شود.

موسیقی او اغلب دربرگیرنده ترانه‌هایی است با مضامین اسلامی و معنوی. وی همچنین از موضوعات اجتماعی و بشردوستانه در موسیقی خود استفاده می‌کند. عده‌ای موفقیت سامی یوسف را به علت چهره او یا کلیپ‌هایی که از آهنگ‌هایش ساخته می‌شود، می‌دانند، اما بی‌شک مضامین اجتماعی، آرمانگرایانه و اعتراضی ترانه‌ها و آهنگ‌هایش هم در این موفقیت، بخصوص در موسیقی جهان اسلام بی‌تاثیر نیست.

سامی یوسف سال ۲۰۰۵ با دختری آلمانی به نام مریم ازدواج می‌کند که پنج سال پیشترش یعنی در سال ۲۰۰۰ مسلمان می‌شود. این هنرمند سال ۲۰۱۲ در محکومیت توهین به پیامبر بزرگ اسلام، ترانه «این یک بازی است» را خواند و از طرفدارانش خواست در محکومیت این حرکت بازدید این ترانه را به میزان بالایی در یوتیوب برسانند. این ترانه به سه زبان ترکی، انگلیسی و اردو خوانده شده است.

سامی تاکنون آلبوم‌های المعلم، امت من، هر جا هستی، سلام و مرکز را روانه بازار موسیقی کشور کرده است. او تاکنون به زبان‌های انگلیسی، ترکی استانبولی، ترکی آذربایجانی، فارسی، اردو، مالایی و عربی ترانه‌هایی خوانده است.

به نظر می‌رسد در شرایطی که طی سال‌های گذشته اهالی موسیقی خواستار برقراری ارتباط با آهنگسازهای دیگر کشورها بودند، این خواسته محقق شده و باید منتظر اتفاقات خوبی در موسیقی کشور بود، زیرا برقراری این ارتباط می‌تواند علاوه بر آشنایی مخاطبان ایرانی با موسیقی دیگر کشورها، اهالی موسیقی هم فرصتی برای آشنایی بیشتر و تعاملات دوجانبه پیدا کنند.