در این راستا کارشناسان، با تحلیل چرایی کاهش قیمت نفت، علتهای آن را ترکیبی از علل اقتصادی و انگیزههای سیاسی میدانند و معتقدند نفت، امروز بیش از گذشته به عنوان ابزاری در دست قدرتهای جهانی برای ضربه زدن به اقتصاد کشورهای رقیب، اهمیت یافته است.
نمونه بارز این امر، روسیه است که تا همین چندی پیش سوار بر موج درآمدهای نفتی بود، اما کاهش قیمت نفت بخوبی نشان داد که کاهش درآمد نفت تاثیر مهمی بر کشورهای وابسته به درآمد نفت میتواند داشته باشد، ولو اینکه آن کشور، روسیه باشد. از این رو، اهمیت اجرای اقتصاد مقاومتی و نقش استراتژیکی که این روش برای مصون داشتن کشور یا کشورها از خطر کاهش درآمد غیرثابت نفت دارد، بیش از گذشته روشن شده است.
تا پیش از کاهش قیمت نفت، برخی از نیروهای سیاسی از اقتصاد مقاومتی تعبیر به «اقتصاد جنگی» کرده و به نوعی تعبیر میکردند که کشور با اجرای این روش به سوی «شرایط ویژه» سوق خواهد یافت و در نهایت نیز تلویحا و با بازی با کلمات، به طور غیرمستقیم آن را بیتاثیر میدانستند. اما کاهش قیمت نفت و تاثیرگذاری جهانی آن در تمام کشورهای نفتخیز نشان داد که اقتصاد مقاومتی، روشی نیست که برای شرایط کنونی اقتصاد ایران و بلاتکلیفی ناشی از روشن نشدن نتایج مذاکرات هستهای، تدوین شده باشد. بلکه این روش، یک روش همیشگی است و باید در چارچوب آن به گونهای حرکت کرد که وابستگی روزمره ایران به دلارهای نفتی قطع شده و این دلارها صرف سرمایهگذاری پایدار در زیرساختهای توسعه کشور شود.
احتمالا دولت یازدهم نیز که با انتقاد درباره عدم بهکارگیری عملی و جدی اقتصاد مقاومتی مواجه است، باید بیش از پیش به کمکاری خود در این باره پیبرده باشد. کاهش 30 درصدی قیمت قید شده نفت در بودجه 94 و رسیدن آن از صد دلار به 70 دلار، تجربهای گرانبها و درسی بزرگ در این خصوص است که به تاخیر انداختن اقتصاد مقاومتی، بازی با امنیت اقتصادی کشور و مردم است.
سیدعلی دوستی موسوی
دبیر گروه اقتصاد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد