شیوع طاعون حیوانات در پارک ملی بمو

روز گذشته نیز حمزه ولوی، معاون محیط‌زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان فارس در گفت‌وگو با مهر از شیوع یک بیماری در این پارک خبر داد و یادآور شد که وجود این بیماری از بیستم مهر و با مشاهده لاشه چند راس بز و پاژن اطراف برخی چشمه‌ها و برخی مناطق بمو تائید شده است.

مدیرکل سازمان حفاظت محیط‌زیست استان فارس در تشریح این خبر به جام‌جم می‌گوید: با مشاهده لاشه چند راس کل و بز در برخی مناطق پارک بمو، لاشه این حیوانات به منظور مطالعه درباره علل مرگ آنها به شیراز و سازمان دامپزشکی استان منتقل و همزمان تیمی متشکل از نمایندگان حفاظت محیط‌زیست، اداره دامپزشکی و دانشکده دامپزشکی شیراز در این زمینه تشکیل شد و کار خود را در این زمینه آغاز کرد. این مساله حتی به سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور نیز گزارش شد و کارشناسانی از حفاظت محیط‌زیست تهران به این پارک آمده و بازدیدهای میدانی متعددی در پارک انجام شد و همزمان توصیه کارشناسان دامپزشکی مبنی بر تمیز کردن آبشخورها و برخی مراقبت‌های دیگر در دستور کار قرار گرفت و همه اینها در حالی است که تلفات حیوانات و بی‌حالی آنان همچنان ادامه دارد.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی با اشاره به این‌که تاکنون بیش از 30 راس از حیوانات پارک تلف شده‌اند، می‌افزاید: پس از بررسی‌های اولیه، دو احتمال به عنوان دلیل مرگ حیوانات پارک تشخیص داده شد که اولین احتمال وجود عفونت روده‌ای علفخواران و دومین احتمال نیز شایع شدن ویروس «پی‌پی‌آر» یا همان طاعون نشخوارکنندگان بود که با بررسی‌های بیشتر احتمال وجود بیماری «پی‌پی‌آر» قوت گرفت و تا اندازه‌ای تائید شد.وی با بیان این‌که «پی‌پی‌آر» بیماری مشترک میان حیوانات اهلی و وحشی است که معمولا از دام‌ها به حیوانات وحشی سرایت می‌کند و البته قابل انتقال به انسان‌ها هم نیست، تصریح می‌کند: از آنجا که روستاییان زیادی اطراف پارک بمو سکونت دارند، احتمال نزدیک شدن برخی از دام‌های آنها که به این ویروس مبتلا بودند، به پارک و آلوده کردن آن و آبشخورهایش وجود دارد، ضمن این‌که ممکن است عبور دام برخی از عشایر از منطقه، دلیل سرایت این بیماری به حیوانات پارک باشد.

به گفته ابراهیمی، این احتمالات در حال بررسی بیشتر است و از سویی قرار شده دامپزشکی استان نیز به‌سرعت تمام دام‌های موجود در مناطق اطراف پارک را واکسینه کند و ما نیز به انجام اقدامات بهداشتی در پارک ادامه دهیم، اما از آنجا که مهار این بیماری در محیط باز و وسیع پارک بسیار دشوار و زنده‌گیری حیوانات وحشی و واکسیناسیون آنها هم بسختی امکان‌پذیر است، کار دشواری پیش‌رو داریم، به‌طوری که با وجود استفاده از تمام ظرفیت‌های دانش ملی و استانی هنوز موفق به مهار این بیماری نشده‌ایم.

مدیرکل سازمان حفاظت محیط‌زیست استان فارس با بیان این‌که بیشترین تلفات این بیماری در میان بزهاست، زیرا آسیب‌پذیرتر هستند، یادآور می‌شود: این بیماری در گذشته نیز سابقه داشته، به‌طوری که بین دهه 60 تا 70 در پارک ملی کویر تلفاتی حدود 2000 راس بر جای گذاشت و در همان زمان تلفات سنگینی را نیز در پارک ملی بمو داشتیم و اکنون امیدواریم با عنایت پروردگار موفق به مهار این بیماری شویم تا شاهد تلفات بیشتری نباشیم.ابراهیمی با اشاره به این‌که اکنون گشت‌های زیادی از کارشناسان و محیط‌بانان را در پارک فعال کرده‌ایم، خواستار همکاری و رعایت بیشتر روستاییان حاشیه پارک شده و از آنها می‌خواهد که مراقب باشند دام‌هایشان حتی به پارک نزدیک هم نشوند.

بررسی جایگزینی مسیر جدید برای خط لوله

یکی از عواملی که طی سال‌های اخیر خسارات زیادی به پارک بمو وارد کرد، عبور خط لوله نفت سروستان به پالایشگاه شیراز بود که با وجود مخالفت حفاظت محیط‌زیست و کارشناسان این حوزه و براساس مصوبه دولت دهم در اواخر سال 91 اجرایی شد.

این خط لوله علاوه بر این‌که در زمان خود تخریب‌هایی را به‌دنبال داشت، همچنان پارک و تمام گونه‌های جانوری آن را تهدید می‌کند، زیرا در صورت هرگونه شکستگی احتمالی، آب منطقه آلوده شده و گونه‌های جانوری و گیاهی منطقه از بین خواهند رفت.

مدیرکل سازمان حفاظت محیط‌زیست استان فارس با یادآوری این نکته که محیط‌زیست با اجرای این پروژه از سوی شرکت نفت مخالف بود و تلاش زیادی برای ممانعت از آن به عمل آورد و حتی مسیری جایگزین را به آنان پیشنهاد داد، می‌گوید: با وجود تمام این مخالفت‌ها، به دلیل اصرار مسئولان شرکت نفت و تصویب طرح در دولت دهم، متاسفانه اجرایی شد و همان زمان با وجود تمام ملاحظات صورت گرفته از سوی حفاظت محیط‌زیست، باز هم تخریب‌هایی را بر جای گذاشت.

ابراهیمی با تاکید بر این‌که این طرح بدون شک در دراز مدت برای پارک مضر خواهد بود و شاید صدمات بیشتری به آن وارد کند، می‌افزاید: درصدد تشکیل کمیته‌ای برای ارزیابی و مطالعات بیشتر درباره پیامدهای این طرح هستیم تا حتی اگر امکان‌پذیر باشد، با همیاری دولت جدید که مسائل زیست‌محیطی برای آن در اولویت اول است، مسیر جایگزینی را برای این خط لوله تعریف کرده و پیشنهاد دهیم.

وی یادآور می‌شود: از ابتدا نیز ارزیابی زیست‌محیطی برای این طرح صورت نگرفت و آنچه انجام شد طرح توجیهی بود و نه طرح ارزیابی؛ رویه‌ای که در دولت گذشته برای بسیاری از طرح‌های ملی و استانی صورت می‌گرفت، در حالی که ما مسیر کم‌خطرتری را به آنان پیشنهاد داده بودیم که از پذیرش آن امتناع کردند.

این کارشناس مسئول با اشاره به این‌که طبق آنچه در طرح عبور خط لوله نفت آمده بود، شرکت نفت باید اعتباری به میزان یک میلیارد تومان را به منظور پایش و نگهداری از پارک به حفاظت محیط‌زیست پرداخت می‌کرد، خاطرنشان می‌کند، اما تاکنون و با وجود پیگیری فراوان خانم ابتکار، رئیس حفاظت محیط‌زیست کشور، این پول هنوز پرداخت نشده، در حالی که با ارائه آن می‌توان در راستای نگهداری از پارک گام‌های خوبی برداشت.

ابراهیمی با اشاره به این‌که طرح پایش الکترونیک پارک بمو از طریق نصب دوربین در تمام منطقه آماده شده و نیاز به تامین اعتبار است، یادآور می‌شود: بخشی از این اعتبار باید از طریق همان بودجه یک میلیارد تومانی و بخشی نیز از طریق اعتبارات استانی تامین شود که امیدواریم مسئولان شرکت نفت و استانداری به این مهم توجه کنند.

وی حفاظت از پارک بمو را بسیار حائز اهمیت برای استان فارس می‌داند و می‌گوید: این پارک از سویی در تلطیف هوای کلانشهر شیراز نقش بسزایی دارد و از دیگر سو به عنوان یک ذخیره‌گاه ژنتیک برای کارهای پژوهشی کاربرد زیادی دارد، بنابراین باید به هر نحو ممکن از آن حفاظت شود. این در حالی است که هم اکنون نیز عوامل زیادی همچون قرار گرفتن در مجاورت شهر شیراز و توسعه بی‌رویه ساخت و سازها و افزایش مناطق مسکونی در اطراف آن، هجوم زمین‌خواران و شکارچیان و توسعه اراضی کشاورزی آن را تهدید می‌کند، بنابراین باید همه دستگاه‌ها برای حفاظت از آن همت بگمارند.