عجایب هفتگانه حمل و نقل عمومی

با توجه به سرعت گرفتن توسعه و گسترش زندگی شهرنشینی در سراسر دنیا به نظر می‌رسد شبکه‌های حمل و نقل عمومی در زندگی آینده بشر نقش حیاتی‌تری داشته باشد. سرویس ابتکارات msn با در نظر گرفتن این موضوع، ایده‌ها و راهکارهای پیشرفته در حوزه حمل و نقل عمومی را که به نظر می‌رسد در شکل‌گیری آینده حمل و نقل در دنیا ایفاگر نقش اصلی باشد مورد بررسی قرار داده است. این که آینده حمل و نقل در سطح دنیا در چه مسیری حرکت می‌کند برای همه ما مهم است. در این گزارش آینده صنعت حمل و نقل بویژه عمومی آن بر اساس شواهدی که امروزه نشانه‌هایی از آن دیده می‌شود به تصویر کشیده می‌شود. فکر می‌کنید راهکارهای فناورانه در حوزه حمل و نقل عمومی قرار است چه آینده‌ای را برای ما زمینی‌ها رقم بزند؟

1 ـ اتوبوس‌های خشکی ـ آبی

اتوبوس‌های دریایی در کشور هلند شهرت زیادی دارند. گرچه پس از هلند در کشورهای دیگری مانند اسکاتلند هم استفاده از این اتوبوس‌های دریایی مورد توجه قرار گرفته است، اما شرکت‌هایی که در حوزه گردشگری فعالیت می‌کنند به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توانند با استفاده از این اتوبوس‌ها از مرزهای زمینی عبور کنند. این اتوبوس ظرفیت حمل 50 مسافر را دارد و با سرعت 100 کیلومتر بر ساعت در خشکی حرکت می‌کند. سرعت حرکت این اتوبوس در آب به 15 کیلومتر در ساعت می‌رسد. استقبال از اتوبوس‌های خشکی ـ آبی در هلند به اندازه‌ای بوده است که به یک وسیله حمل و نقل عمومی تبدیل شده است که علاوه بر خشکی در آب هم می‌تواند تا رسیدن به مقصد مورد نظر حرکت کند.

2 ـ کشتی مسافربری فرانسیسکو

این کشتی که به کنکورد دریاها معروف است، مسافران بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین را به اروگوئه که در آن سوی خور ریودلاپلاتا واقع شده،‌ می‌رساند. می‌توان این کشتی را یک شاهکار واقعی از فناوری امروز به شمار آورد. این کشتی که «فرانسیسکو» لقب گرفته است نخستین کشتی مسافربری دوگانه سوز دنیاست که می‌تواند با سرعت بالا حرکت کند. سرعت حرکت کشتی فرانسیسکو 108 کیلومتر بر ساعت است و به این ترتیب سریع‌ترین کشتی مسافربری شناخته می‌شود.

بدون تردید قایق‌های سریع‌السیر دیگری در جهان وجود دارد که می‌توانند با سرعتی بالاتر از این کشتی مسافران را به مقصد برسانند، اما ویژگی منحصر به فرد این کشتی داشتن ظرفیت هزار مسافر و 159 خودرو است. علاوه بر این در این کشتی فروشگاه‌های متعددی وجود دارد که مسافران می‌توانند از این فروشگاه خرید کنند.

3 ـ قطار ماگلو

قطار سریع‌السیر شانگهای سریع‌ترین سیستم حمل و نقل عمومی زمینی در سطح دنیاست. قطار مغناطیسی «ماگلو» مسافت 33 کیلومتری بین فرودگاه بین‌المللی پودونگ شهر شانگهای تا پایانه مترو این شهر را در مدت زمان 7 دقیقه طی می‌کند. پس از ساخت خط اول این سیستم پرسرعت ریلی تصمیم گرفته شد در ادامه خط جدیدی به مسیر اولیه این خط ریلی افزوده شود. اکنون این خط ریلی پر سرعت فرودگاه شانگهای را به بخش مرکزی منطقه پودونگ متصل می‌کند. سرعت حرکت این قطار به طور متوسط 250 کیلومتر بر ساعت است.

البته این قطار می‌تواند حداکثر با سرعت 430 کیلومتر بر ساعت به حرکت خود در مسیر ادامه دهد که در مقایسه سریع‌تر از یک خودرو مسابقه‌ای فرمول یک است. این قطار در آزمون‌های اولیه این رکورد را شکسته و سرعت 500 کیلومتر بر ساعت به عنوان بیشینه سرعت حرکت این قطار به ثبت رسیده است. البته تلاش برای ساخت سریع ترین قطار مسافربری به عنوان بخش مهمی از سیستم حمل و نقل عمومی در بسیاری از کشورها ادامه دارد. ژاپنی‌ها که سازنده این قطار هستند از رونمایی از پر سرعت‌ترین قطار مسافربری در شبکه حمل و نقل عمومی این کشور در سال 1406 خبر داده‌اند.

4 ـ حمل و نقل شخصی تندرو

سامانه حمل و نقل شخصی تندرو یا PRT در حقیقت یک سیستم حمل و نقل عمومی است که مسافران در آن از یک حریم خصوصی برخوردارند. این سامانه از نظر ویژگی‌ها و عملکرد بیشتر شبیه یک خودرو است. مسافران می‌توانند در این سامانه به طور خصوصی یا گروهی سفر کنند. حرکت این سامانه به صورت ایستگاه به ایستگاه است و از این رو عملکرد آن تا حد زیادی شبیه تاکسی‌های شهری است. پیش‌تر به نظر می‌رسید سامانه‌‌های حمل و نقل شخصی فقط به فیلم‌های علمی ـ تخیلی محدود باشد، اما در فرودگاه هیثرو لندن، این سامانه حمل و نقل که به نوعی یک فناوری در مرزهای دانش تلقی می‌شود عملی شده و چند سالی است که مسئولیت حمل و نقل مسافران را بین پارکینگ و پایانه فرودگاه هیثرو به عهده دارد. این ناوگان حمل و نقل عمومی که از سه سال پیش در فرودگاه هیثرو مورد بهره‌برداری قرار گرفته از 21 واحد مجزا تشکیل شده است که هر یک از این واحدها ظرفیت چهار مسافر را دارد. کارایی انرژی در این سامانه در مقایسه با اتوبوس‌هایی که پیش از این مسافران را در این فرودگاه جا به جا می‌کرد 70 درصد بیشتر است.

5 ـ تاکسی‌های برقی

تاکسی‌های صد در صد الکتریکی تولید شرکت خودروسازی نیسان که 200 NV ـ e نام دارد تا کمتر از یک سال آینده جایگزین تاکسی‌های بنزینی شهر لندن می‌شود. ورود این تاکسی‌ها به ناوگان حمل و نقل عمومی به منزله کاهش آلودگی هوا در پایتخت انگلیس است. این خودرو بر مبنای ویژگی‌ها و عملکرد خودروهای ون مدل 200 NV تولیدی نیسان طراحی شده است. بر اساس خبرهای منتشر شده تولید این خودروها تا چند ماه آینده در شهر بارسلونا اسپانیا آغاز خواهد شد. بسیاری از دیگر شهرهای بزرگ دنیا نیز آمادگی خود را برای ورود تاکسی‌های الکتریکی به سیستم حمل و نقل عمومی کشور اعلام کرده‌اند. پیش‌بینی شده است تاکسی‌های الکتریکی می‌توانند در کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها نقش مهمی داشته باشند و به این ترتیب نه تنها مورد توجه رانندگان بلکه مورد توجه مسافران هم قرار می‌گیرند.

6 ـ قطارهای تندرو جدید روی ریل‌‌های سنتی

قطارهای سریع‌السیر ICE آلمانی بخش دیگری از فناوری‌ها در مرزهای دانش در حوزه حمل و نقل ریلی را به تصویر می‌کشد. از این گروه از قطارها در کشورهای چین، فرانسه و اسپانیا در ابعاد و اندازه‌های مختلف ردپایی دیده می‌شود. نسل سوم این قطارها که از سوی شرکت زیمنس طراحی و ساخته شده است به طور متوسط با سرعت 320 کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کند. در مراحل آزمایشی نسل سوم ICE که در مقایسه با نمونه‌های قبلی تغییراتی در طرح اولیه آن ایجاد شده توانسته است قدم فراتر از محدوده‌های پیشین گذاشته و سرعت خود را به 400 کیلومتر بر ساعت برساند. به این ترتیب نسل سوم ICE به عنوان سریع‌السیرترین قطاری که می‌تواند روی زیرساخت‌های سیستم حمل و نقل ریلی سنتی به حرکت در آید معرفی شده است. البته انتظار نداشته باشید این قطار بتواند در همه مسیرها و در هر شرایطی با سرعت 400 کیلومتر بر ساعت حرکت کند.

7 ـ پله‌برقی‌های هنگ‌کنگ

غیرمعمول‌ترین وسیله حمل و نقل دنیا سیستم بزرگی متشکل از 20 پله‌برقی و 3 پیاده‌رو متحرک است. پله‌های برقی را نمی‌توان سیستم حمل و نقل متعارفی به شمار آورد، اما حقیقت این است که پله‌برقی در هنگ‌کنگ به شیوه‌ای هوشمندانه جایگزین اتوبوس و تراموا شده است. بسیاری از شهروندان از پله‌های برقی برای رفتن از منطقه‌ای به منطقه دیگر استفاده می‌کنند. با توجه به وجود سطوح شیبدار در بسیاری از مناطقی که دسترسی به تاکسی، مینی‌بوس یا اتوبوس با مشکل مواجه است مسیرهای طولانی به وسیله پله‌های برقی تجهیز شده است و این پله‌های برقی در جا به جایی مسافران نقش کلیدی دارد. گاهی نیز مسیر این پله‌ها از سطوح صاف عبور می‌کند. طول پله‌برقی مشهور شهر هنگ‌کنگ 800 متر است و 29 ورودی و خروجی دارد. مدت زمان سفر با این پله‌برقی 20 دقیقه برآورد شده است که در خروجی‌ها و ورودی‌ها به خیابان‌های مختلف و مناطق مسکونی و تجاری متصل است. این پله‌های برقی تا ساعت ده صبح برای رفتن مسافران به محل کارشان به طرف پایین حرکت می‌کند و بعد از آن تا نیمه‌شب به طرف بالا در حرکت است. این پله‌برقی بزرگ‌ترین سامانه پله‌برقی سرپوشیده در هوای آزاد است.

فرانک فراهانی‌جم ‌‌/‌‌ گروه دانش