ایندیپندنت در گزارشی تحلیلی با پرداختن به مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 در این باره نوشت: دولت ایران همواره تاکید کرده است که در تاسیسات هستهایاش شامل نطنز کاری بیشتر از تولید سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر انجام نمیدهد. این کشور بهطور مکرر به جهان یاد آوری کرده است که از حق غیرقابل انکار استفاده از انرژی هستهای صلحآمیز برخوردار است و همانند هر کشور دیگر عضو معاهد منع گسترش سلاحهای هستهای (ان. پی. تی) حق دارد از این تکنولوژی بهره ببرد. ایران همچنین تاکید دارد که در اختیار داشتن سلاح هستهای خلاف قوانین اسلام و کشورش است.
اما مقامات غربی نگرانند که تاسیسات نطنز ممکن است برای پروژه ساخت سلاح مورد استفاده قرار گیرند. بسیاری از سیاستمداران جنگ طلب اسراییل به بهانه تهدیدات کلامی ایران، خواهان حمله به تاسیسات نطنز هستند.
ایندیپندنت در ادامه به سابقه انتشار یک ویروس در تاسیسات هستهای ایران اشاره کرد و نوشت: در سال 2010 بود که ویروسی به نام استاکس نت درون نطنز منتشر بود وهمگان بر این باور بودند که آمریکا و اسراییل از این ویروس برای ایجاد اختلال در سانتریفیوژهای این تاسیسات استفاده کردهاند. همچنین ایران دو ماه پیش اعلام کرد یک هواپیمای بدون سرنشین متعلق به اسراییل در نزدیکی حریم هستهای نطنز را سرنگون کرده است. اکنون بعد از سالها اختلاف بر سر برنامه هستهای ایران و تحریمهای اقتصادی سخت علیه این کشور مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 شامل آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان آغاز شده است تا به نگرانیهای جامعه بینالملل در این زمینه پایان داده شود. ایران در این مذاکرات به دنبال حفظ هزاران سانتریفیوژ است تا بتواند اورانیوم غنی شده که برای سوخت هستهای مناسب است تولید کند. از طرف دیگر آمریکا و همپیمانان غربیاش خواهان محدود کردن تعداد این ماشینها و ظرفیت غنیسازی در ایران هستند تا اطمینان حاصل کنند این کشور قادر نیست اورانیوم غنی شده کافی در سطح لازم برای ساخت بمب تولید کند.
ایندیپندنت ادامه داد: غرب در حالی ابراز نگرانی میکند که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تمام فعالیتهای تاسیسات نطنز و دیگر تاسیسات اعلام شده ایران را نظارت و اعلام میکند همه چیز به صورت علنی و آشکار است. اگر چه در گزارش اخیر آژانس آمده است که این سازمان در موضعی نیست که بتواند اطمینان دهد تمام موارد هستهای اعلام شده در ایران در فعالیتهای هستهای صلحآمیز مورد استفاده قرار میگیرند.
اما با توجه به این که منافع مشترک میان ایران وغرب و منطقه و خاورمیانه، شامل مبارزه با نیروهای داعش و تمایل برای برقراری ثبات و امنیت در عراق و افغانستان بهم گره خورده است، به نظر میآید که اکنون بهترین زمان برای امضای یک توافق جامع است. انتخاب حسن روحانی بهعنوان یک رییسجمهوری میانه رو، کسی که در سالهای گذشته هدایت تیم مذاکره کننده ایران را به عهده داشته در این میان کمک زیادی کرده است.
جک استراو، وزیر امور خارجه پیشین انگلیس در این باره گفته بود: ریسک اعتماد بیشتر به دولت حسن روحانی و دستیابی به توافق به مراتب کمتر از ریسک حاصل نشدن توافق است. نرسیدن به راهحل جامعه نهایی بهطور قطع منجر به ادامه وضعیت کنونی نخواهد شد و ممکن است موجب تقویت نیروهای منفی مخالف نزدیک شدن روابط ایران با جامعه بینالملل شود.
وی افزود: در واقع ناسازگاری عوامل تندرو در دولت آمریکا که تحت حمایت شدید اسراییل قرار داشتند سبب شد تا آخرین مذاکرات در سال 2005 به شکست بیانجامد. ایران درآن زمان تنها 200 سانتریفیوژ داشت اما اکنون که مذاکرات از سرگرفته شده است آنها حدود 14 هزار سانتریفیوژ با وجود تحریمهای سخت در اختیار دارند.
ایندیپندنت در پایان نوشت: در پی شروع این مذاکرات روابط میان تهران و لندن که در سال 2011 متوقف شده بود گرمتر شده است. اما هنوز برای بازگشت به وضعیت قبلی کار زیادی باید انجام شود و این مساله تا حد زیادی به توافقی که بر سر تاسیسات نطنز حاصل میشود بستگی دارد.(ایسنا)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد