برترین سازه‌های سال انتخاب می‌شود

همه ساله فهرستی از ساختمان‌ها و طرح‌هایی که ابتکار و نوآوری شاخصه اصلی آنها به شمار می‌آید، اعلام می‌شود. موسسه مسئول این کار از سازمان‌های تخصصی در زمینه بررسی‌های کیفی و تعیین استانداردها در حوزه ساختمان‌سازی است. در انتخاب برترین‌های اعلام شده در این فهرست فقط نوآوری به عنوان ملاک ارزیابی مطرح است و در این که نوآوری در چه زمینه‌ای اعم از طراحی، مصالح ساختمانی یا کاربری آن سازه باید به کار گرفته شده باشد، هیچ محدودیتی وجود ندارد.

1- این سازمان همه ساله پس از بررسی کارشناسی فهرست جدیدی اعلام می‌کند. اخیرا جدیدترین فهرست سالانه از سازه‌های نوآورانه اعلام شده که در ادامه تعدادی از برترین‌های این فهرست را که در مقاله‌ای جدید در msn منتشر شده، معرفی می‌کنیم. برنده نهایی از میان سازه‌هایی که در فهرست منتخب‌ها آمده، بیست و سوم آبان امسال معرفی می‌شود. این مجموعه شامل سازه‌هایی است که در حوزه‌های مختلف از حمل و نقل تا پل، مکان‌های آموزشی و ساختمان‌های مسکونی را شامل می‌شود.

این ساختمان مرکز سیاره زندگی نام دارد که قرار است محل استقرار سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست باشد. سازه را مهندسان معمار موسسه هاپکینز طراحی کرده‌اند. این ساختمان متشکل از ساختمان اداری سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست و همچنین مراکز آموزشی و نمایشگاه‌های این سازمان است. از آنجا که این سازه متناسب با استانداردهای محیطی و با هدف صرفه‌جویی در هزینه‌های ساخت و ساز بنا شده، نظر بسیاری از داوران این رقابت جهانی را به خود جلب کرده است. سازه براساس سامانه ارزیابی زیست‌محیطی BREEAM که برای ارزیابی استانداردهای زیست‌محیطی ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد رتبه بالایی را از آن خود ساخته است. مرکز سیاره زندگی سازه‌ای است که سقف در نظر گرفته شده برای آن ترکیبی از یک بخش چوبی و بتونی است که با هدف به حداقل رساندن میزان انتشار کربن طراحی شده است.

این ساختمان در گروه سازه‌های پایدار طبقه‌بندی می‌شود. به گفته داوران این رقابت، ویژگی‌های این ساختمان با فعالیت‌هایی که در سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست انجام می‌شود سازگاری دارد که این ویژگی می‌تواند در افزایش سطح آگاهی افراد از مسائلی که جهان پیرامون ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد نقش بسیار مهمی داشته باشد.

2- این سازه به عنوان یک بخش جانبی مهم برای بنای تاریخی خانه سامرست لندن طراحی شده است. سازه راه پله‌ای مارپیچی است که برای ساخت آن از ترکیبی از بتون سبک در کنار هسته فولادی بهره گرفته شده است. این پلکان به گونه‌ای طراحی شده که بتواند 120 سال عمر کند. ویژگی منحصر به فرد این پلکان این است که با داشتن 140 پله مجزا چهار طبقه یک ساختمان را پوشش می‌دهد.

توجه به ظرافت و زیبایی در طراحی این پلکان بیش از هر ویژگی دیگری مورد توجه داوران این رقابت جهانی قرار گرفته است. هرچند اگر آنها مجبور باشند روزی ده بار از این پله‌ها بالا و پایین بروند، شاید در انتخاب این سازه تجدیدنظر کنند. این سازه در بخش هنری رقابت‌ها در فهرست سازه‌های منتخب قرار گرفته است.

3- هنگ‌کنگ از شلوغ‌ترین و پررفت و آمدترین بنادر دنیاست. ساختمان پایانه مسافربری این شهر با هدف جلب توجه بازدیدکنندگان و گردشگران براساس ویژگی‌های خاصی طراحی شده است. این سازه در گروه زیرساخت‌ها یا سازه‌هایی که در بخش حمل و نقل قرار می‌گیرد نامزد دریافت جایزه سازه‌های برتر سال شده است. طول ساختمان پایانه مسافربری سه طبقه این شهر حدود 850 متر است. نه‌تنها وجود باغچه‌های متعدد در سقف این ساختمان و همچنین شکل ظاهری متمایز آن، این سازه را از دیگر سازه‌ها مجزا ساخته بلکه سرعت ساخت و ساز این سازه ـ که فقط سه سال به طول انجامیده ـ از دیگر ویژگی‌هایی است که موجب شده پروژه از نظر طراحی و فرآیند ساخت و ساز مورد توجه داوران قرار گیرد.

4- این سازه پل عابر زیبایی است که در پارک ملی کوهستانی راکی در کانادا ساخته شده است. این پل نه‌تنها با محیط اطراف بلکه با دید افرادی که از این پل عبور می‌کنند هم سازگاری بالایی دارد. در حقیقت این پل با هدف ایجاد یک گذرگاه دوم روی رودخانه‌ای در بنف کانادا بنا شده که از مدت‌ها قبل ضرورت وجود آن احساس می‌شد. این پل بدون این که به زیبایی محیط اطراف آسیبی برساند از یک سیستم زهکشی جدید و کارآمد برخوردار است که می‌تواند جایگزین سیستم زهکشی قبلی شود و به گفته هیات داوران، در این سازه پایداری با توجه به حفظ زیبایی‌های محیط طبیعی اطراف مورد توجه قرار گرفته است.

5- این سازه با عنوان SHouse از کشور ژاپن در این رقابت‌ها شرکت کرده و از منحصربه‌فردترین و غیرمعمول‌ترین خانه‌هایی است که شاید تاکنون دیده باشید. هر یک از طبقات این خانه تابع یک طرح یا الگوی اختصاصی است که از طریق پله‌های مارپیچی مرکزی به هم مرتبط می‌شود. این پله‌ها حکم ستون فقرات این سازه را دارد که از جنس فولاد و شیشه ساخته شده است. ساخت این سازه متفاوت نشان‌دهنده این است که می‌توان با تجدید نظر در راهکارهای مرسوم برای ساخت و ساز ساختمان‌ها و بناهای مسکونی به نتیجه خلاقانه و چشمنوازی دست یافت. این بنا مقاوم در برابر زمین لرزه است، بنابراین ساکنان این خانه از وقوع زمین لرزه هیچ هراسی نخواهند داشت.

6- این سازه که در بخش ورزش و سرگرمی در این رقابت‌ها حضور دارد، محوطه‌ای برای سکونت میمون‌های آفریقایی باغ وحش ویلهلم اشتوتگارت است. به طور قطع در مقایسه با آنچه در بازدید از یک باغ وحش انتظار مواجه شدن با آن را دارید متفاوت است. این محوطه فضاهای بسیاری برای پرسه زدن حیوانات فراهم می‌کند. این در حالی است که بازدیدکنندگان می‌توانند از طریق محفظه‌هایی به شکل لانه‌های بتونی زندگی این موجودات را از نمای نزدیک مشاهده کنند. یکی از ویژگی‌های این سازه امکان کنترل وضع آب و هوا به منظور ایجاد شرایط محیط طبیعی برای میمون‌هاست.

7- اگر بخواهید برای بازدید از مجموعه‌ای از صخره‌های سنگی عازم انگلیس شوید، شما را به بازدید از مرکز Stonehenge دعوت می‌کنیم. سقف فولادی موجدار این سازه با الهام از منظره دشت‌ها طراحی شده است. این در حالی است که ستون‌هایی با زاویه‌های متعدد نشان‌دهنده بی‌نظمی شکل ظاهری سنگ طبیعی است. یکی از ویژگی‌های مهم این سازه تاثیر ناچیز آن در محیط اطراف است.

زیرساخت‌های اصلی این سازه به گونه‌ای طراحی شده که در شرایط نیاز به جابه‌جایی می‌توان کل سازه را برداشت و به مکان دیگری انتقال داد.

8- ساخت یک ساختمان مرتفع مقاوم به زلزله کار چندان آسانی نیست، اما مهندسان و معماران ساختمان بورس اوراق بهادار در شنزن چین به چنین موفقیتی دست یافته‌اند. این سازه معلق به گونه‌ای طراحی شده که می‌تواند در سطوح مختلف نیازهای مختلف را پاسخگو باشد در حالی که در ساخت سازه ویژگی‌های ایمنی از هر نظر مورد توجه بوده است. طول این آسمانخراش 255 متر است و بخش مرکزی آن را ساختمان سه طبقه‌ای به طول 36 متر تشکیل می‌دهد.

9- حتی ایستگاه‌های اتوبوس در فهرست سازه‌های انتخابی از سوی داوران از نظر‌ها مخفی نمانده‌اند. این سازه در بخش زیرساخت‌ها یا بخش حمل و نقل در این رقابت شرکت کرده است. این دو ایستگاه که ابعادشان چهار متر در 15 متر است در شهر ونکوور کانادا ساخته شده و از نظر سادگی و کارآمد بودن مورد توجه داوران قرار گرفته است. در این سازه از صفحات چوبی و ستون‌های فولادی استفاده شده که با توجه به این ویژگی می‌توان به آسانی این سازه را به محل مورد نظر انتقال داد. الگوی تصادفی واحدهای ساختاری در سقف ایستگاه به گونه‌ای است که مسافران تصور می‌کنند زیر شاخه‌های درهم تنیده درختان راه می‌روند.

فرانک فراهانی‌جم ‌/ ‌گروه دانش