«گوردختر» هخامنشی؛ غریبه‌ای در دشتستان

«گوردختر» آرامگاهی سنگی از دوره‌ی هخامنشیان است که برخلاف ظاهر قابل توجه‌اش، در طول دهه‌های گذشته، کمترین توجه از سوی مسوولان و گردشگران به آن شده است.
کد خبر: ۷۰۰۵۰۶
«گوردختر» هخامنشی؛ غریبه‌ای در دشتستان

این اثر تاریخی که شباهت زیادی به آرامگاه کوروش در پاسارگاد (استان فارس) دارد، در دشت «میانکوهی پشت پَر» شهرستان دشتستان قرار دارد و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.

گوردختر در میانه‌ دهه‌ ۱۳۸۰ مرمت شد؛ ولی اکنون وضعیت مناسبی ندارد. این بنا در تنگ ارم در بخش مرکزی شهرستان دشتستان در استان بوشهر و در جاده‌ی برازجان - کازرون قرار دارد.

در شرق گوردختر، بقایای کوشک اردشیر ساسانی دیده می‌شود. از دیگر آثار دوره‌ هخامنشیان در برازجان می‌توان به کاخ چرخاب کوروش در یک کیلومتری جنوب غرب برازجان، کاخ سنگ سیاه و کاخ بردک سیاه در دشتستان اشاره کرد.

این آرامگاه به سبک آرامگاه کوروش بزرگ، اما در اندازه‌ی کوچک‌تر ساخته شده و سقفی شبیه آرامگاه کوروش بزرگ دارد. باستان‌شناسان تأیید کرده‌اند که این اثر متعلق به سال ۶۰۰ پیش از میلاد، دوره‌ هخامنشیان، است.

کل بنا از ۲۴ قطعه سنگ در ابعاد مختلف ساخته و به‌وسیله‌ بست‌های دم‌چلچله‌ای به یکدیگر متصل شده است. در ساخت این بنا مانند دیگر سازه‌های ساخته‌شده توسط معماران هخامنشی، هیچ ملاتی به‌کار نرفته‌ است. بر بالای این مقبره، قسمتی فرورفتگی شبیه به یک قاب وجود دارد که احتمالا جایگاه قرار گرفتن کتیبه‌ای مربوط به آن بوده‌ است. ارتفاع واقعی بنا 4.5 متر است و در درون اتاقک بنا حوضچه‌ی کوچکی وجود دارد.

گوردختر را ابتدا باستان‌شناس بلژیکی، لویی واندنبرگ، در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی کشف کرد.

واندنبرگ معتقد بود، گوردختر قبر چیش‌پیش یا کوروش یکم (جد کوروش کبیر) است؛ اما سپس علیرضا شاپور شهبازی، آن را آرامگاه کوروش کوچک دانست. گمانه‌ها درباره‌ این بنا فراوان است.

آرامگاه ماندانا، مادر کوروش یا آتوسا، دختر کوروش و شهبانوی هخامنشی، برخی دیگر از گمانه‌ها درباره‌ این بنا هستند.

گوردختر در سال ۱۳۷۶ با شماره‌ی ۱۸۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این اثر هخامنشی در اوایل دهه‌ی ۸۰ توسط گروهی به سرپرستی حسن راهساز مرمت و احیا شد.

به گفته‌ کارشناسان، پروژه‌ گوردختر از جمله کارهای موفق این گروه مرمت‌گر بوده است. مرمت‌گران برای به‌سازی و احیای آرامگاه، ۲۴ قطعه سنگ بنا را پیاده کردند و برخی قطعات آن را که دچار رانش و جابه‌جایی شده بودند، اصلاح یا با قطعات جدید سنگ جایگزین کردند.

یادگاری‌نویسی روی بنا و ساخت‌وساز خانه‌های روستایی در حریم درجه‌ یک اثر، وضعیت و شکل اسفباری به این محوطه تاریخی داده است.

نخستین دست‌اندازی توسط اداره‌ برق منطقه با نصب تیرک چراغ برق در فاصله‌ چهار متری آن صورت گرفت. در سال ۱۳۹۱ نیز گزارش شد که داخل این بنا، مرغ و خروس و گوسفند نگهداری می‌شود.(ایسنا)

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۱
Hamid
Norway
۱۷:۱۰ - ۱۳۹۳/۰۵/۰۷
۰
۰
با تشكر دوباره از روزنامه جام جم برای پشتیبانی و سعی همیشگی اش درحفاظت از میراث فرهنگی ایران! من امیدوارم كه همه ایرانیان توجه و اهمیت به این موضوع مهم را دا شته با شند!
اجتهاد زنان سیره عُقلاست

درگفت‌وگو با رئیس دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا ابعاد بیانات رهبر انقلاب درخصوص تقلید زنان از مجتهد زن را بررسی کرده‌ایم

اجتهاد زنان سیره عُقلاست

نیازمندی ها