عباسعلی کدخدایی مشاور دبیر شورای نگهبان در سخنرانی پیش از خطبه های نماز جمعه این هفته تهران با اشاره به 26 تیر سالروز تشکیل شورای نگهبان گفت: درسال 1359 بعد از تدوین قانون اساسی یکی از نهادهای عالی نظام یعنی شورای نگهبان پا به عرصه وجود گذاشت.
وی با طرح این پرسش که چرا شورای نگهبان شکل گرفته است، افزود: برای پاسخ به این سئوال لازم است مروری به تحولات تاریخی کشورمان داشته باشیم. جمهوری اسلامی ایران یک نظام سیاسی متکی بر پشتیبانی مردم بوده و هست و جمهوریت و حضور مردم به تعبیر مقام معظم رهبری یکی از ارکان نظام را تشکیل می دهد.
کدخدایی با بیان اینکه در سال 58 نوع نظام جمهوری اسلامی به همه پرسی گذاشته شد، ادامه داد: در حالی این اتفاق افتاد که برای انتخاب نظام سیاسی کشورهای دیگر این گونه عمل نمی کنند.
وی افزود: عقل سلیم و تجربه بشری به ما آموخته است برای حفاظت و صیانت از آن نظام نیازمند تلاش، مجاهدت، ایثار و راهکارهای مناسب هستیم. نمی توانیم اکتفا کنیم فقط به نظام سیاسی ایجاد شده و قانون سیاسی تدوین شده اعتماد کنیم و مساله اجرا، نظارت و صیانت از آن را به فراموشی بسپاریم.
عضو سابق شورای نگهبان سپس به تاریخ مشروطه اشاره کرد و گفت: تجربه ما در دوره نهضت مشروطه تجربه تلخی است. مشروطه نهضتی بود مردمی که با حمایت علما و مراجع وقت شکل گرفت و در ابتدا به خوبی پیش رفت. حمایت علما و مردم نشان داد مردم ما می توانند به خوبی در این جهت گام بردارند اما اشکالی که در نهضت مشروطه به وجود آمد این بود که نسبت به پاسداری و صیانت از قانون اساسی و نظام سیاسی توجه لازم انجام نشده است.
وی ادامه داد: البته تدوین کنندگان با اصرار علما اصل تراز را در متمم قانون اساسی مشروطه لحاظ کردند تا همیشه جمعی از علمای درجه اول از مصوبات مجلس پاسداری کنند تا از احکام اسلامی و شرطی تخطی نکند اما این ساز و کار در همان ابتدا در نطفه خفه شد و نتیجه اینکه نهضت ضد دیکتاتوری مشروطه به عکس خود تبدیل شد و نظامی را شاهد بودیم که از استبداد و دین ستیزی بدتر بود.
کدخدایی با بیان اینکه این وقایع در مشروطه به خاطر عدم دقت در پاسداری از قانون اساسی و نظام سیاسی به وجود آمد، ادامه داد: تدوین کنندگان قانون اساسی ایران به ویژه شهید بهشتی اصرار زیادی داشتند مشروطه تکرار نشود لذا ساز و کاری را طراحی کردند برای پاسداری از اسلامیت و جمهوریت نظام.
سخنگوی سابق شورای نگهبان با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران یک نظام مردمسالار دینی است که باید هر دو بعد پاسداری، حفاظت و صیانت شود، افزود: شورای نگهبان با این ایده و فکر شکل گرفت تا در طول عمر نظام سیاسی ما انحرافی ایجاد نشود و آسیب ها و آفت ها در بعد نظارت تقنینی و نظارت سیاسی به آن وارد نشود.
وی ادامه داد: ما در بعد نظارت سیاسی در طول بعد از انقلاب بیش از 30 انتخابات شاهد بودیم که شورای نگهبان سعی کرده با اتخاذ راهکارهای مناسب و استناد به اصول قانون اساسی نظارت دقیقی به صحت انتخابات کشور داشته باشد.
کدخدایی به انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری اشاره کرد و گفـت: در طول سالهای گذشته در ادوار مختلف انتخابات شورای نگهبان تلاش کرده با نظارت دقیق و استفاده از راهکار مناسب وظیفه صیانت و پاسداری از آرای مردم را به خوبی انجام دهد، فرق نمی کند و فرق نکرده که چه کسانی و چه گروهی شرکت می کنند، کسانی که شرایط مذکور در شورای نگهبان را داشته باشند میتوانند حضور داشته باشند، شکل گیری دولت ها و مجالس مختلف با گرایش گوناگون شاهدی صدیق است به این مدعا.
عضو سابق شورای نگهبان بی طرفی یکی از شرایط اصلی انجام وظایف شورای نگهبان بوده و هست و شهادت می دهم در طول دوران خدمتم همه اعضا به این نکته تاکید داشته اند و تلاش داشتند ناظری امین برای صیانت از قانون اساسی و نظام سیاسی باشند.
کدخدایی به انتظارهای موجود از این نهاد اشاره کرد و گفت: انتظار این است با رعایت اصول قانون اساسی، تدابیر مقام معظم رهبری در جهت انجام وظایف دینی، تاریخی سیاسی حرکت کنند و مسیر حرکت از الگوی مطلوب را محقق کنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد