پژوهشگران پیشتر میدانستند این سخت پوستان دریایی میتوانند علاوه بر دیدن نور ماوراءبنفش، قطبش (پلاریزاسیون) امواج نور را نیز مشاهده کنند. مطالعات اخیر، چگونگی دستیابی میگوی مانتیس به این قابلیت خارقالعاده را توضیح میدهد. این جانداران برای فیلترکردن نوری که به چشمشان میرسد از اسیدهای آمینه خاصی استفاده میکنند که معمولا به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی در پوست حیوانات به کار میرود.مایکل بوک، دانشجوی دکتری دانشگاه مریلند میگوید: ساختار کلی سیستم بینایی میگوی مانتیس به طرزی باورنکردنی شگفتانگیز است و یافتههای اخیر فقط بخشی از این شگفتی است.
سیستم بینایی منحصر به فرد
میگوهای مانتیس، شکارچیان قهاری هستند که طعمه خود را با کوبیدن ضربه به وسیله چنگالهای خود میکشند. سرعت این ضربات، معادل شلیک یک گلوله کالیبر ۲۲ است. بعضی گونهها به شیوه تکهمسری زندگی میکنند، اما همه آنها رفتارهای اجتماعی پیچیدهای از خود نشان میدهند.
بخش اعظم موفقیت این جانداران در شکار به سیستم بینایی آنها مربوط است. میگوهای مانتیس ۱۲ نوع سلول گیرنده نور دارند و طول موجهای بیشتری را در مقایسه با انسان میبینند. این سلولها به شکل یک نوار در وسط چشم آنها سازمان یافته و توسط سلولهای سادهتر احاطه میشوند. به علت پردازش رنگ در چشم و نه در مغز، میگوهای مانتیس در تشخیص رنگها نسبت به انسان ضعیفتر عمل میکنند. این در حالی است که ساختار چشم انسان به نسبت سادهتر است، اما مجموعه پیچیده پردازشهای بصری در مغز موجب میشود طیف وسیعی از سایه روشنها را ببینیم.
فیلترکردن نور
پژوهشگران پیشتر میدانستند پنج تا شش نوع از سلولهای گیرنده نوری میگوهای مانتیس به دیدن نور ماوراء بنفش اختصاص دارد، اما هدف مطالعات اخیر، شناسایی رنگدانههای بصری تشکیلدهنده این گیرندهها بوده است. کنجکاوی پژوهشگران پس از مطالعات مولکولی اولیه بیشتر شد، زیرا به وجود فقط دو رنگدانه پی بردند.
آنها ابتدا با این فرضیه شروع کردند که چشم میگوهای مانتیس باید فیلترهایی داشته باشد که میتواند طول موجها را پیش از برخورد به رنگدانههای بصری دستهبندی کند، اما از آنجا که انسان نمیتواند طول موجهای ماوراءبنفش را رؤیت کند، هیچ راهی وجود نداشت که پژوهشگران بتوانند فیلترهای ماوراءبنفش را با چشم غیرمسلح ببینند.
در این میان، پژوهشگران دریافتند وقتی این فیلترها نور ماوراءبنفش را جذب میکنند، مقداری جزئی نور فلوئوروسانس انتشار میدهند که به چشم انسانها قابل رؤیت است. بوک میگوید: ما توانستیم رنگدانههای بسیار درخشان و زیبای فلوئورسنت را ببینیم.
این فیلترها از اسیدهای آمینه شبه مایکوسپورین تشکیل شده که در پوست جانداران دریایی وجود دارد و نور مضر ماوراء بنفش را جذب میکند.
میگوهای مانتیس اسیدهای آمینه شبه مایکوسپورین را برای جذب طول موجهای مشخص نور ماوراءبنفش در چشم به کار میگیرند.
هر یک از فیلترها در جهت حذف پروتئینهای متفاوت نور عمل میکند، یعنی طول موجهای مشخص فقط مناطق خاصی از چشم را نشانه میروند. در نتیجه، میگوهای مانتیس میتوانند طول موجهای متعدد را فقط به وسیله دو رنگدانه بصری تشخیص دهند.
بوک هم اکنون در حال پژوهش میدانی روی صخرههای مرجانی استرالیاست. او میگوید هدف بعدی این مطالعات، یافتن چگونگی استفاده میگوهای مانتیس از سیستم بینایی منحصر به فردشان است. ما گمان میکنیم آنها این قابلیت را برای برقراری ارتباط، شکار یا دوری از خطر به کار میگیرند.
livescience / مترجم: صدف دژآلود
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان