راه‌های عجیب و غریب آموزش زبان

اینها فقط نمونه‌ای از ده‌ها تبلیغ عجیب برای فراگیری آموزش زبان خارجی است که به شکلی هدفدار، مخاطبان زیادی را به سوی خود جذب می‌کند.

تبلیغاتی مثل «مکالمه روان در یک ماه»، «تسلط دو ماهه به شیوه آموزش مادر به نوزاد» یا «از صفر تا اخذ مدرک آیلتس در سه ماه» از دیگر نمونه‌های این تبلیغات است که این روش‌های راحت و مشتری‌پسند، همواره مخاطبان زیادی را برای ثبت‌نام در این کلاس‌ها وسوسه می‌کند.

حتی در یکی از روش‌های محیرالعقول آموزش زبان، گاه تبلیغ می‌شود که بدون خواندن، نوشتن و حرف زدن و صرفا با کمک گوش دادن مداوم به فایل‌های صوتی، زبان را فرابگیرید. یعنی شرایطی که مثلا زبان‌آموز در مقابل تلویزیون می‌نشیند و بدون آن‌که یک کلمه هم از زبان برنامه در حال پخش بفهمد، به‌زعم خودش مشغول یادگیری زبان خارجی است.

اما در اغلب موارد، این تبلیغات رنگارنگ که وعده راه میانبر را پیش پای زبان‌آموزان می‌گذارد، کارکرد عملی ندارد و بعید است بتوان فردی را پیدا کرد که با استفاده از چنین شیوه‌های آموزشی، به زبان یک کشور دیگر مسلط شده باشد.

تعامل؛ تنها راه علمی آموزش زبان

اگر به مسیر یادگیری زبان مادری خودمان نگاهی بیندازیم، همه ما به‌واسطه قرار گرفتن در محیط‌های مختلف، بالا رفتن سن و افزایش سطح ارتباطات اجتماعی، موفق شده‌ایم به زبان مادری مسلط شویم.

اما بسیاری از شیوه‌های سریع‌السیر و تبلیغات عجیبی که برای آموزش سریع و راحت زبان پیشنهاد می‌شود، بخش ارتباطات انسانی را نادیده می‌گیرد و بدون تکیه بر اصل گفت‌وگوی انسان‌ها، مدعی آموزش زبان می‌شود.

دکتر علی کاظمی، زبان‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان می‌کند: بدون تعامل با انسان‌ها نمی‌توان به زبان خارجی مسلط شد و هر روش آموزشی که بخش ارتباطات اجتماعی را نادیده بگیرد، نمی‌تواند مدعی آموزش زبان باشد.

به اعتقاد کاظمی، شواهدی وجود ندارد که انسانی توانسته باشد بدون تعامل و گفت‌وگو به زبان انگلیسی مسلط شده باشد و روش‌هایی مثل آموزش زبان در خواب، یا تسلط یک ماهه به زبان برای افراد مبتدی، صرفا جنبه تجاری و تبلیغی دارد و جنبه علمی آن بسیار ضعیف است.

آموزش زبان غریبه از طریق شنیدن نیز موضوعی است که کاظمی آن را رد می‌کند و می‌گوید: من در تبلیغات دیده‌ام که می‌گویند مثلا کودکی با گوش دادن به زبان ژاپنی و نگاه کردن مداوم به تلویزیون، توانسته است پس از مدتی زبان ژاپنی را صحبت کند؛ بدون آن‌که قبلا کوچک‌ترین اطلاعاتی از این زبان داشته باشد، اما با قاطعیت و با زبان علم می‌گویم که چنین چیزی صحت ندارد و تنها راه تسلط به زبانی دیگر، دادوستد کلامی و برقراری گفت‌وگو از هر طریق واقعی و مجازی است و غیر از این نیز راه دیگری برای یادگیری کامل زبان خارجی وجود ندارد.

چرا راه‌های غیر علمی، پرطرفدار است؟

بدیهی است که اگر راهی وجود داشته باشد که زحمت یادگیری زبان خارجی را به صفر برساند و با توسل به بی‌دردسرترین روش، زبان خارجی را آموزش دهد، در این صورت کمتر کسی پیدا می‌شود که از این روش استقبال نکند. اغلب انسان‌ها به طور ناخودآگاه، به این سمت تمایل دارند که خواسته‌های بزرگ را با زحمتی اندک به دست بیاورند و همین خصوصیت انسانی سبب می‌شود تبلیغات فریبنده‌ای مثل آموزش زبان انگلیسی در خواب، طرفداران خود را داشته باشد.

اما حقیقت این است که فرآیند آموزش زبان، نیاز به صرف زمان و انرژی دارد و حتی دیده شده است که زبان آموز پس از نیمه کاره رها کردن فرآیند آموزش، بسیاری از معلومات گذشته‌اش را هم فراموش کرده است.

بنابراین باید به یادگیری زبان خارجی، به عنوان یادگیری یک علم تازه نگاه کرد؛ علمی که با توسل به قرص و کپسول و روش‌های فوری، نمی‌توان به آن مسلط شد.

البته شاید بتوان در بازه‌ای مثلا سه ماهه، یک زبان آموز مبتدی با مفاهیم ابتدایی یک زبان خارجی آشنا شود و تا حدودی نیازهای روزمره‌اش را برطرف کند؛ ولی برای اغلب زبان آموزان، یادگیری نسبی یک زبان خارجی، به طور قطع به زمانی بیشتر از سه ماه نیاز دارد.

در صورتی که در نظام آموزشی، از همان روز اول به زبان‌آموزان و دانش‌آموزان گفته شود که برای یادگیری زبان، به تلاش چند ماهه و تمرین و تکرار نیاز دارند، در این صورت آنها دیگر توقع ندارند در یک آموزشگاه خصوصی، یک ماهه به زبان انگلیسی مسلط شوند و بنابراین در این وضع، احتمالش ضعیف است که چنین زبان‌آموزانی تحت تاثیر تبلیغات غیرواقعی برخی موسسه‌های آموزش زبان قرار بگیرند.

امین جلالوند‌ - ‌گروه جامعه