عنوان شبکه نسیم از چهار کلید ـ واژه نشاط، سرگرمی، یادها و مسابقه تشکیل شده است و طبق گفته حسین کرمی ـ مدیر شبکه نسیم ـ قرار نیست از شبکه نسیم فیلمها، سریالها و برنامههایی با زمان زیاد پخش شود. هدف از پخش برنامههای کوتاهمدت این است که بیننده در فرصتی کوتاه برنامهای شاد و مفرح را تماشا کند، به اصطلاح خستگیاش را پای تلویزیون درکند و با روحیهای بهتر و بانشاطتر به کارهای روزانهاش رسیدگی کند.
برنامههای این شبکه در زمانهای 10 دقیقهای تعریف شده، بنابراین در زمانی کوتاه میتواند نشاط را به مخاطب منتقل کند.
شبکه نسیم از پانزدهم مهر 92 و با محوریت طنز پخش آزمایشی خود را آغاز کرد. این شبکه در ابتدای کار دو ساعت طی شبانه روز پخش داشت و برنامههایش را تکرار میکرد؛ شبکه نسیم قرار بود خیلی زودتر از اینها به شکل رسمی افتتاح شود، اما به گفته مسئولان شبکه، مردم به قدری از این شبکه استقبال کردند که بر این اساس رئیس سازمان صداوسیما و همچنین مسئولان سازمان پیشنهاد دادند این شبکه علاوه بر پخش برنامههای تامینی، یکسری برنامههای تولیدی هم داشته باشد.
به همین دلیل ما در این مدت مشغول آمادهسازی یکسری برنامههای تولیدی بودیم و همین مساله باعث شد افتتاح رسمی این شبکه تا این حد به تاخیر افتد.
تاکید شبکه نسیم بر این است که هیچ وقت این شبکه مثلا سریال کمدی پخش نکند، بلکه بخشهای ویژه و کمدی از فیلمها، سریالها و حتی برنامههای گفتوگومحور و ترکیبی را انتخاب کند و آنها را به نمایش بگذارد.
تعامل با مخاطبان
البته تعامل با مخاطبان هم در شبکه نسیم جایگاه ویژهای دارد، به طوری که به گفته کرمی بخشی از برنامههای این شبکه را آثاری تامین میکند که مردم برای ما میفرستند. ما در این شبکه، طریقه تصویربرداری با دوربینهای خانگی و موبایلهای پیشرفته را به مردم آموزش میدهیم و طریقه بارگذاری (آپلود) را هم به مردم آموزش میدهیم تا آنها بتوانند تصاویر شاد و امیدبخش از موقعیتهای مختلف زندگی مثل مراسم عروسی، جشن تولد، سفر، موفقیت فرزندان در اجتماع و مدرسه و دانشگاه، اتفاقات جالب و دیدنی روزمره را که از تلویزیون کشور ما قابل پخش است برای نمایش از شبکه نسیم ارسال کنند.
حالا شبکه نسیم با این اهداف راهاندازی شده تا مخاطبان روی دستگاههای دیجیتال خود، 21 شبکه را قابل دریافت داشته باشند. این شبکه هم اکنون خیلی از چهرههای مطرح رسانه ملی را دور هم جمع کرده است تا آغاز خوبی برای نسیم باشد.
رامبد جوان، بهنوش بختیاری، رضا رشیدپور، منصور ضابطیان و اسماعیل آذر ازجمله هنرمندانی هستند که با برنامههای خندوانه، عینک آفتابی، آبرنگ، مزه، شب کوک، هاونگ، شوخطبعی و مسابقه بادبادکها به شبکه تازه افتتاح شده نسیم میآیند تا به این شبکه در آغاز پخش رسمیاش رونق دهند.
پیشنهادهای شبکه نسیم در عین بازخوردهای مثبتی که از هنرمندان و مردم داشته با پیشنهادهایی هم از سوی آنها مواجه بوده است. بهعنوان مثال، هنرمندانی چون اسماعیل عفیفه و منصور ضابطیان تاکید داشتهاند شبکه نسیم و سایر شبکههای تازهتاسیس باید از پخش برنامههای تکراری پرهیز کنند تا بتوانند مخاطبان بیشتری را به خود جلب کرده و باعث بالا رفتن سطح رضایت مردم از این شبکه شوند.
محسن چگینی، تهیهکننده سریالهایی مثل «پژمان» و «ساختمان پزشکان» پیشتر به روابط عمومی معاونت سیما گفته است: اتفاقی که در این چندساله افتاده است، هجوم شبکههای فارسیزبان است که از طریق ماهوارهها برنامههایشان پخش میشود.
این شبکهها رقیب خیلی جدی برای تلویزیون هستند و عملا بخشی از بینندگان تلویزیون مشتری این شبکهها هستند. شرایط نیز با سابق کاملا فرق کرده است، وقتی شبکه تماشا یا نمایش شروع کردهاند و سریالهای تکراری پخش کردند توانستند مخاطب بگیرند، به نظرم این مدیران سازمان را ترغیب کرد شبکههای دیگر هم راهاندازی کرده و تخصصیتر نسبت به این شبکهها برخورد کنند.
چگینی همچنین درباره پخش سریالهای تکراری به دستاندرکاران رسانه ملی و شبکه نسیم هشدار داده و گفته است: این همان معضلی است که این شبکهها ظرف چند سال آینده به واسطه تکراریبودنشان پیدا میکنند، چون تولیداتی که تلویزیون دارد به اندازهای نیست که این شبکهها را پوشش دهد. باید تولیدات بیشتری داشته و هدفمندتر باشد. برنامههای مختلفی با سلیقههای مختلف در شبکههای دیگر تولید شود که باید یک مقدار تخصصیتر شوند. میشود این شبکههای تخصصی را داشت، اما باید برنامههای مهم برای آنها تولید کرد. نمیشود دائم تکرار کرد و به تکرار افتاد.
رامین ناصرنصیر ـ بازیگر و کارگردان سریالهای طنز ـ هم بااشاره به راهاندازی شبکه نسیم عنوان کرده است: وجود چنین شبکهای با محوریت طنز خیلی خوب و لازم است؛ چرا که به هر حال گروههای مختلفی در جامعه نیازمندیها و گرایش و علایق متفاوتی دارند و اگر چنین شبکهای بتواند به تمام علایق جواب بدهد خوب است.
او هم مخالف تکرار است و تاکید میکند: تکرار برنامههای سالهای قبل، نیاز مخاطبان را تامین نمیکند.
البته مدیران شبکه نسیم هم از اینکه تکرار برنامههای گذشته به سود مخاطب نیست، آگاهند و میدانند باید به سمت تولید بروند تا بتوانند مخاطب را به خود جلب کنند. تعداد زیاد برنامه جدید یک شبکه تازه تاسیس هم گواه همین اشراف به نیاز مخاطب است.
نسیم شبکه نشاط است
کرمی ـ مدیر شبکه نسیم ـ در اینباره گفته است: شبکه نسیم، شبکه نشاط و طنز است و پخش برنامههای تکراری مانند این است که بخواهیم یک لطیفه را بارها و بارها برای مردم تعریف کنیم. ممکن است یکی، دو دفعه اول به لطیفه ما بخندند، اما بعد از آن زده میشوند؛ بنابراین شبکهای مانند نسیم باید برنامه تولیدی داشته باشد.
او با تاکید بر این که شبکه نسیم، شبکه تامینی نیست، خاطرنشان کرد: همواره بخشی از برنامههای این شبکه از میان انبوه فیلمها و سریالهای داخلی و خارجی تامین میشود، قصد داریم برای این شبکه برنامههای شاد و متنوع تولید کنیم. در ابتدا برای یک ساعت برنامه تولید میکنیم و در ادامه آرام آرام به این زمان افزوده خواهد شد.
نکته دیگری که مدیران میانی و کلان رسانه ملی نباید از آن غافل باشند، همپوشانی شبکههای مختلف است که در نهایت به بار تخصصی بودن شبکههای تازه تاسیس سیما ضربه وارد میکند.
اسماعیل عفیفه، تهیهکننده سریالهای پرمخاطبی چون «مدار صفر درجه» و «زمانه» هم بر این امر تاکید میکند و با اشاره به لزوم تعریف تخصصی شبکهها و نبود همپوشانی آنها میگوید: از شبکههایی که هدفمند راهاندازی شدند، میتوان به شبکه ورزش و سلامت اشاره کرد که تعریف خاصی برای خود دارند و برنامههای خود را در این راستا تولید میکنند. ولی سه، چهار کانال تعاریف مشخص ندارند.
این شبکهها ابتدا از آیفیلم شروع شد، بعد تماشا که بهطور واحد یک هدف را دنبال میکنند. به گونهای که ابتدا همه سریالها را آیفیلم پخش کرد، بعد تماشا، بعد نمایش.
از اینرو ضروری است شبکهای مثل نسیم با توجه به این که تعریف اختصاصی خود را دارد، عملکردی مجزا و قابل تفکیک نسبت شبکههای دیگر داشته باشد تا در عین حال که هویت مستقلی به خود و مخاطبانش میدهد، بتواند در راستای ریلگذاریهای صورت گرفته برای این شبکه عمل کند.
البته باید توجه کرد در امر تخصصی کردن شبکهها بخصوص در حیطه برنامههای نمایشی و همپوشانی برخی شبکهها، آغاز راه چندان دور از انتظار نیست. با این حال به مرور زمان و با ارائه نقشه راه و حرکت در این راستا، هریک از شبکهها میتواند مسیر مجزایی طی کرده و به تعریف و هویت مستقلی دست پیدا کند. البته این امر برمبنای مدیریت کلان رسانه تعریف میشود و این ریلگذاری باید با کار کارشناسی و به صورت هدفمند انجام شود.
با وجود این، شبکه نسیم که با محوریت نشاط، سرگرمی، یادها و مسابقه راهاندازی شده، تعریف و مسیر حرکت نسبتا مشخصی دارد. همین تعریف نسبتا شفاف میتواند به یکی از نقاط قوت این شبکه تبدیل و باعث شود شبکه نسیم با ادامه برنامهسازی در همین چهار مقوله، بتواند مخاطب زیادی را به خود جلب کند.
***
حالا یک هفتهای میشود شبکه نسیم راهاندازی رسمی شده و خانواده تلویزیون جمهوری اسلامی 21 نفره شده است. شبکه نسیم هم با تمام انتقادات و پیشنهادها، کار خود را رسما آغاز کرده است، اما پاسخ به این سوال که شبکه تماشا با برنامههایی مثل خندوانه، عینک آفتابی، آبرنگ، مزه، شب کوک، هاونگ، شوخطبعی و مسابقه بادبادکها تا چه حد میتواند در دل مخاطبان رسانه ملی جا باز کند و خود را در کنار 20 شبکه دیگر و البته رقبای رسانه ملی مطرح کند، نیازمند زمان بیشتری است تا عملکرد شبکه نسیم، هم از نگاه اهل فن و هم از نگاه مخاطبان این شبکه شفافتر شود.
رضوان اناری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد