دود سیاست در چشم گردشگری

همین است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همواره از وزارتخانه‌های مهم در کابینه دولت‌ها محسوب می‌شده است، هرچند تصمیمات این وزارت و نهادهای دولتی دیگر تاثیری مستقیم در شرایط معیشتی مردم نداشته اما همواره مردم پیگیر مصوبات این‌گونه نهادها بوده‌اند؛ چرا که در شیوه زندگی‌شان تاثیر بسزایی داشته است. این حساسیت همیشه دو طرفه بوده و حاکمیت هم همین حساسیت را نسبت به این نهادها داشته است. گواه این گفته را می‌توان در حرف‌ها و گمانه زنی‌ها بر سر انتخاب وزیر فرهنگ در کابینه دولت‌های گذشته نیز مشاهده کرد. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم از این نکته مستثنا نیست و زمان پیدایش آن همواره بر سر چگونگی اداره و البته اتخاذ تصمیم‌ها و چارچوب و اختیاراتش بحث و گفت‌وگو بوده است.

هفته گذشته چند اتفاق باعث شد دوباره این سازمان بر صدر اخبار داخلی بیاید و دلیلی شد تا باز هم رابطه میان دولت‌ها و این گونه سازمان‌ها بر سر زبان‌ها بیفتد.

مرگ ریچارد فرای، ایران شناس آمریکایی بیش از آن‌که فکر می‌شد، در جامعه حساسیت برانگیز شد و حتی تا چندی پس از درگذشت او هم واکنش‌ها ادامه یافت. حضور افرادی که «تندرو» نامیده شدند در شهر اصفهان و تظاهرات و اعتراض آنها نسبت به دفن این ایران شناس در حاشیه رودخانه زاینده رود حتی واکنش وزارت امور خارجه را هم همراه داشت تا دولت یازدهم به شکلی مستقیم در این خصوص نظر دهد.

در همین روزها بود که صادر نشدن روادید حمید ابوطالبی به‌عنوان نماینده ایران در سازمان ملل از سوی دولت آمریکا، واکنش‌های بسیاری را در پی داشت تا بالاخره وقتی دولت آمریکا در صدور روادید کوتاه نیامد، مجلس شورای اسلامی به‌تصویب طرحی پرداخت که بیش از آن‌که مقابله با تصمیم نابخردانه دولت آمریکا باشد، دودش به چشم گردشگری ایران برود. با تصویب این طرح از اتباع اروپایی هنگام ورود به ایران انگشت‌نگاری می‌شود. این اقدام مجلس در شرایطی صورت گرفت که سیاست‌های تعاملی دولت، اتخاذ تصمیم‌هایی نرم‌تر برای صدور روادید و آسان‌تر کردن راه سفر به ایران، در چندماه اخیر سبب گرایش بیشتر اتباع خارجی، بویژه اروپایی‌ها برای سفر به ایران شده بود.

همه این اتفاق‌ها واکنش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را نیز برانگیخت تا مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در گفته‌ای جالب توجه، بزرگ‌ترین مشکل گردشگری کشور را «نبود زیرساخت‌های ذهنی» بداند. گفته‌ای که برخی رسانه‌ها از آن به عنوان پرده برداشتن از یک جریان فکری مخالف گردشگری نام بردند. سیدمحمد بهشتی معتقد بود این جریان معمولا در سایه قرار دارد و «تنها تصور این گروه مخالفان از گردشگری «گردشگری عشرتی» است.»

دو: حوزه فرهنگ رابطه‌ای مستقیم با سیاست دارد و همه این نشانه‌ها گواهی است بر این‌که نمی‌توان سیاست یک بام و دو هوایی را در فرهنگ اجرایی کرد، به این مفهوم که روح سیاست‌های دولت در حوزه اقتصادی نباید تفاوتی با اتخاذ تصمیم‌ها در حوزه فرهنگ داشته باشد. اما از همه این‌ها که بگذریم، افسوس ماجرا آن است که دود همه این اتفاق‌ها و اختلاف‌نظر‌ها تنها و تنها به چشم گردشگری ایران می‌رود و بس./ ضمیمه چمدان

میثم اسماعیلی