ناشران ممنوع‌الفعالیت در راه نمایشگاه کتاب

به گزارش جام‌جم، داستان از آنجا شروع شد که طبق گفته مسئولان برگزار کننده نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، هیچ ممنوعیتی برای حضور ناشران در این دوره وجود ندارد و همه ناشران می‌توانند در این رویداد بزرگ فرهنگی شرکت کنند.

در ادامه آن طور که خبرگزاری فارس نوشته، دو انتشارات «حیان» و «طرح نو» که به ترتیب با مدیریت مهدی خزعلی و حسین پایا شناخته می‌شوند، با واسطه‌تراشی و نامه از مشاوران رئیس‌جمهور و ارائه درخواست به علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواهان حضور در نمایشگاه کتاب بودند و علی جنتی وزیر ارشاد هم طی دستوری بر ممانعت نکردن برای حضور این دو ناشر تاکید کرده است.

پس از انتشار این خبر در روز گذشته، ایسنا گزارشی با عنوان «توضیحات وزیر ارشاد درباره چند موضوع جنجالی» منتشر کرد. براساس آن، جنتی در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره حضور دو انتشارات توقیف شده حیان و طرح نو در نمایشگاه کتاب، گفت:‌ اگر انتشاراتی باشد که از طرف مقام قضایی جلوی نشر آن گرفته شده باشد، قطعا نمی‌تواند در نمایشگاه کتاب شرکت کند. او در پاسخ به پرسشی درباره اخبار منتشر شده درباره انتشار کتاب شعرهای یک خواننده لس‌آنجلسی (حبیب) در نمایشگاه کتاب تاکید کرد: از انتشار کتاب حبیب و ماهیت آن هیچ اطلاعی ندارم، اما ناشرانی که نام بردید (حیان و طرح نو)، چون ظاهرا هر دو ازطرف مقامات قضایی نشرشان ممنوع شده، طبیعتا در نمایشگاه کتاب شرکت نخواهند کرد.

سرنوشت هیات نظارت بر چاپ کتاب

روز گذشته وزیر ارشاد اظهارات مهم دیگری هم داشته است. جنتی درباره سرنوشت هیات نظارت بر اجرای ضوابط نشر کتاب گفت: بعد از دو ـ سه سال که هیأت نظارت به نوعی در حال تعلیق بود، ما پیشنهادی را به شورای عالی انقلاب فرهنگی دادیم و مجموعا حدود 21 نفر به این شورا معرفی شدند. این افراد به عنوان اعضای هیات نظارت بر کتاب که در قانون دیده شده، به این شورا معرفی شده‌اند. بخشی از این دوستان در حوزه کتاب بزرگسال و بخش دیگری در حوزه کتاب کودک فعالیت خواهند کرد.

او افزود: اولین جلسه این شورا روز دوشنبه تشکیل شد و سیاست‌های کلی که هیات نظارت باید دنبال کند تا اندازه‌ای بررسی شد. جای هیات نظارت بر اجرای ضوابط نشر کتاب با توجه به اهمیتی که کتاب در ارتقای سطح فرهنگی کشور دارد، کاملا خالی بود. باید فضایی را ایجاد کنیم که تضارب آرا و آزادی فکر و اندیشه ایجاد شود تا همه کسانی که صاحب فکر و اندیشه هستند، بتوانند آن را از طریق کتاب و فرهنگ مکتوب به جامعه منتقل کنند. ‌نیاز به مراقبت در برخی رخنه‌های فرهنگی که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره کرده‌اند احساس می‌شود و باید دقت‌ شود تا آن تغذیه فکری که به جامعه ارائه می‌شود، غذای سالمی باشد.

احتمال برون‌سپاری مجوز کتاب

جنتی در پاسخ به پرسشی درباره پیشنهادش برای سپردن بررسی کتاب به برخی ناشران خوشنام و بدون سابقه سوء گفت: طبق قانون، ممیزی به عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و ما بر اساس قانون موظف هستیم همه کتاب‌هایی را که می‌خواهد منتشر شود، بررسی کنیم و به آنها مجوز لازم را بدهیم، اما پیشنهادی به هیأت نظارت ارائه شده که آنها باید درباره آن تصمیم بگیرند. در این پیشنهاد ما گفته‌ایم که می‌توانیم به برخی ناشرانی که در طول 40 ـ 30 سال گذشته کتاب‌های زیاد و عموما مفیدی منتشر کرده‌اند و ما هیچ‌گاه ندیده‌ایم که از مسیر قانونی منحرف شوند یا تخلفی داشته باشند، اجازه بدهیم به‌جای این‌که هر روز به ارشاد مراجعه کنند، خودشان با استفاده از شورای بررسی که دارند، کتاب‌هایشان را منتشر کنند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: می‌توان به بعضی نهادهای شناخته‌شده‌ای که در آنها شخصیت‌های برجسته فرهنگی حضور دارند، به کتاب عنایت ویژه‌ای دارند و قانون را خوب می‌دانند نیز همین را تفویض اختیار کرد تا کتاب‌هایی را که خودشان بررسی کرده و سالم تشخیص داده‌اند، منتشر کنند. این پیشنهادی بود که ما به هیات نظارت دادیم.

بررسی مغایرت‌ها با قانون

در همین حال علی شجاعی صائین، مدیر اداره کتاب هم درباره واگذاری ممیزی به ناشران قانونمدار به مهر گفت: از حدود دو ماه پیش مطالعه روی این موضوع را شروع کرده بودیم و پیش‌نویس آیین‌نامه‌ای را هم در این زمینه آماده کرده‌ایم. البته باید بحث‌های حقوقی این کار هم دنبال شود چون اگر قرار است چنین مساله‌ای اجرایی شود، نباید مغایرتی با قوانین مربوط داشته باشد.

مدیر دفتر کتاب در عین حال با استقبال از پیشنهاد اخیر وزیر ارشاد، تاکید کرد: به محض نهایی شدن این آیین‌نامه، ما آن را به هیات نظارت بر کتاب‌های بزرگسال و کودک و نوجوان ارائه می‌کنیم. به لحاظ حقوقی باید به این نقطه برسیم که نفس تفویض امر ممیزی کتاب با قانون مربوط به ضوابط نشر، مزاحمت و مغایرتی نداشته باشد ضمن این‌که باید راهکارهای اجرایی پیاده کردن این مساله پیدا شود.

دقت در صدور پروانه ساخت فیلم‌ها

روز گذشته وزیر ارشاد به اظهار نظر درباره سینما هم پرداخت. او درباره نگرانی‌های موجود نسبت به عقب نشستن این وزارتخانه از وعده‌ها و مجوزهایش بر اثر فشارهای درونی و بیرونی مانند آنچه درباره جشنواره فیلم فجر اتفاق افتاد به ایسنا گفت: به هر حال ما مسئولیت آن فیلم‌هایی را که در گذشته ساخته شده است، نداشتیم.

وی ادامه داد: ما موظف بودیم جشنواره فجر را بخوبی و با حضور فیلم‌هایی که از نظر محتوایی و ساختار برجسته است، برگزار کنیم. دیدید فیلم‌هایی که جایزه گرفت، از نظر حرفه‌ای و فنی آثار ارزشمند و برجسته‌ای بود که مورد توجه قرار گرفت.

وزیر ارشاد که در حاشیه یک برنامه در وزارت ارشاد به سوالات خبرنگاران پاسخ می‌داد، با تاکید بر این‌که این وزارتخانه در دوره فعلی از مجوزهایش عدول نمی‌کند، تصریح کرد: از زمانی که دولت جدید تشکیل شده، سعی ما بر این بود که در صدور مجوزها کاملا دقت کنیم. یعنی فیلمنامه‌ها با کمال دقت خوانده شده و در شورای صدور پروانه ساخت بحث‌های مختلفی روی آن صورت می‌گیرد. همچنین وقتی مجوزی داده شد، در مراحل ساخت نیز دقت می‌کنیم تا آنچه جلوی دوربین می‌رود، با مجوز ساخت منطبق باشد. در این شرایط و در مرحله اکران، طبیعی است که مجموعه وزارت ارشاد باید از فیلم ساخته شده دفاع کرده و به هیچ وجه از حق آن عدول نخواهیم کرد.