نحوه تعامل با افراد دارای شخصیت نمایشی

معمولا اختلال شخصیت نمایشی با هیجان پذیری شدید و رفتارهای افراطی مشخص می‌شود. افراد با شخصیت نمایشی همیشه تمایل دارند در کانون توجه قرار گیرند و تنها فرد مورد توجه در جمع باشند و وقتی چنین نباشد احساس نگرانی می‌کنند. معمولا یکی از کارهایی که این افراد برای جلب توجه انجام می‌دهد رفتارهای اغواکننده و تحریک‌کننده است. این افراد بسیار خودنمایی می‌کنند و همچنین به طرز نامناسبی رفتار می‌کنند، اغلب فوق‌العاده هیجانی یا پرزرق و برق هستند به نحوی که تقریبا غیرممکن است به آنها توجه نداشت. برای این افراد جذابیت ظاهری بسیار اهمیت دارد، به طوری که اغلب پوشش افراد نمایشی طوری است که همه نگاه‌ها را به خود جلب می‌کنند، چون می‌خواهند مورد توجه باشند. آنها کشته و مرده تعریف و تمجید هستند به طوری که با هر اظهارنظر غیردلخواهی بسیار آزرده می‌شوند. بسیار واکنشی عمل می‌کنند و آماده قشقرق به پا کردن هستند.

توجه دیگران چیزی است که آنها بدون آن نمی‌توانند زندگی کنند و مانند دارو به آن احتیاج دارند، با جلب توجه کردن نه‌تنها می‌توانند روابط بین فردی خوبی برقرار کنند، بلکه از ارزشمند بودن خودشان نیز مطمئن می‌شوند و اگر توجهات کم شود، احساس ناراحتی می‌کنند و دوباره خود را در صحنه نمایش قرار می‌دهند. شخصیت‌های نمایشی معمولا ساعت‌های زیادی را صرف می‌کنند تا برای جلب‌توجه، راه‌های خلاقانه‌ای پیدا کنند، برای جلب توجه بیشتر از رفتارهای اغواگرایانه‌ای استفاده می‌کنند، این رفتارها بدون شک به جلب توجه منجر می‌شود و تحسین و تائید دیگران را به همراه می‌آورد.

احساس صمیمیت سریع با دیگران و پیشروی در آن از ویژگی‌های یک شخصیت نمایشی به شمار می‌رود. همچنین آنها دوست دارند به دیگران نشان دهند با افراد مشهوری در ارتباط هستند.

البته این نیز از دیگر شیوه‌های آنها به منظور جلب توجه است. درواقع می‌توان گفت از نظر آنها رابطه ابزاری است که آنها توجه مورد نیاز خود را از محیط دریافت می‌کنند و شخصیت‌های نمایشی در صحنه‌های تئاتر و سینما بسیار خوب عمل می‌کنند و آنها در زندگی واقعی نیز بازیگران خوبی هستند.

هنرپیشگی، وکالت، سیاستمدار یا کارهای مربوط به رسانه‌های جمعی ازجمله شغل‌های مورد علاقه افراد نمایشی است، زیرا احساس می‌کنند در این مشاغل می‌توانند در برابر عده زیادی روی صحنه بیایند. شخصیت‌های نمایشی در زنان و مردان متفاوتند. رفتار مردان نمایشی همانند زنان این گروه نیست. آنان رفتارهای فریبنده خود را به صورت دیگری نشان می‌دهند، مثلا سعی می‌کنند اعتماد به نفس خود را به رخ دیگران بکشند یا بیانات عاشقانه‌ای را ابراز کنند، اما در کل خواسته‌شان درباره این‌که مورد توجه باشند کمتر از یک خانم نیست و ظاهر، لباس‌ها و بازی‌های چهره‌ای و رفتارهایش را آگاهانه به کار می‌گیرند تا توجه دیگران را به خود جلب کنند. آنان ممکن است لباس‌هایی تن کنند که بدن آنها را به نمایش گذاشته یا از شوخی‌های نابجا برای جلب توجه استفاده کنند.

شخصیت نمایشی چگونه شکل می‌گیرد؟

معمولا افراد نمایشی در خانواده‌هایی بزرگ می‌شوند که شیوه‌های تربیتی متضادی در آن وجود داشته است، آنان اغلب در کودکی مورد بی‌اعتنایی پدر و مادر قرار می‌گرفتند و به احتمال زیاد بخصوص از طرف مادر مورد بی‌مهری و بی‌توجهی قرار داشته‌اند، بنابراین تنها در صورتی که رفتاری نمایشی از خود نشان می‌دادند مورد توجه قرار می‌گرفتند، پس یاد گرفتند چگونه از طریق رفتارهای نمایشی توجه و محبت دیگران را به خود جلب کنند. برخی از افراد نمایشی هم در دوران کودکی یاد گرفتند از رفتارهای نمایشی پدر و مادرشان که بشدت به دنبال جلب توجه بوده‌اند، الگوبرداری کنند.

معمولا شخصیت‌های نمایشی گروه‌های متفاوتی دارند؛

شخصیت نمایشی کودک: این افراد وابستگی قوی به دیگران دارند و از طریق رفتارهای گول‌زننده یا اغراق‌‌آمیز مانند گریه کردن شدید و غش کردن به صورت بچگانه، دیگران را به سمت خود می‌کشند. هر چقدر فرد از نظر روانی نابالغ‌تر باشد ویژگی‌های اختلال شخصیت نمایشی کودک در او شدیدتر است. هیجان‌های این افراد بسرعت تغییر می‌کند و براحتی از عشق‌های شدید و پرشور به خشم و احساس گناه می‌رسند. زمانی هم که شخصیت با آنها مخالفت می‌کند، سریعا کج‌خلق می‌شوند و نظرشان را درباره آن فرد تغییر می‌دهند.

شخصیت نمایشی سرزنده: این شخصیت‌ها افرادی گرم، صمیمی و زنده‌‌دل هستند. در روابط بین فردی خونگرم، مهربان و خوشبین هستند، به تحریک و هیجان نیاز دارند و حرکاتشان سریع، با روح و بانشاط است. به هر جایی وارد می‌شوند با سرحالی می‌آیند و با سرحالی می‌روند. معمولا افراد بهنجاری به نظر می‌آیند، گاهی اهداف و پروژه‌های مهمی نیز در سر دارند و براحتی دیگران را نیز متقاعد می‌کنند، اما بعد از مدتی بدون کامل کردن حتی یکی از این قول‌ها حرف‌هایشان را زیر پا گذاشته و با دست خالی و روابط پریشان باز می‌گردند.

شخصیت نمایشی موافق: مهم‌ترین موضوع زندگی این افراد آن است که دیگران را دوست داشته باشند و برای رسیدن به این هدف، دیگران را تحسین و چاپلوسی آنان را می‌کنند. درواقع به طرف مقابل این احساس را می‌دهند که حاضرند برای او هر کاری بکنند و اگر احساس کنند دیگران نسبت به آنان بی‌اهمیت هستند، سعی می‌کنند نظر دیگران را نسبت به خود مثبت کنند. اغلب مصالحه طلب و مهربان بوده، عصبانیت‌های خود را نشان نمی‌دهند و خشم و خشونت خود را پشت یک چهره خوب و مهربان پنهان می‌کنند.

شخصیت نمایشی تئاتری: این افراد خود و نفسشان را مانند کالا در موقعیت‌های مختلف اجتماعی می‌خرند و می‌فروشند و برای این‌که میزان جاذبه و جلب توجه خود را به حداکثر برسانند به صورت مصنوعی رفتار می‌کنند. معمولا انگیزه‌های دیگران را می‌خوانند و با جذابیت و حتی اغواگری آنها را جذب خود می‌کنند. زنان دارای شخصیت نمایشی تئاتری معمولا از لباس‌ها و جواهراتی استفاده می‌کنند که جذابیت جنسی آنان را افزایش می‌دهد و مردانشان معمولا ورزش‌هایی مثل بدنسازی انجام می‌دهند و طوری عمل می‌کنند که در نظر دیگران افرادی قدرتمند به نظر می‌آیند.

شخصیت نمایشی به‌عنوان دوست یا همسر: رابطه عاطفی با یک فرد نمایشی با چالش‌های زیادی مواجه است. از یک سو شما مثلا به‌عنوان همسر این فرد با کسی در ارتباط هستید که به شما وابسته است و از طرفی همین فرد همیشه به دنبال آن است که تمجید و تحسین دیگران را برانگیزد. داشتن رابطه عاطفی با افراد نمایشی به معنای آن است که شما باید دائم انرژی زیادی را در راه برآورده ساختن نیازهای وی صرف کنید. چنین شخصیتی، کوچک‌ترین بی‌توجهی به خودش را عذابی الیم تلقی می‌کند. این افراد در مهمانی‌ها به طور چشمگیری نمایشی و توجه‌برانگیز رفتار می‌کند و این سبب می‌شود شما گاهی به‌عنوان همسر یا همراه دچار شرمندگی و خجالت شوید. آنان قادر به ایجاد و حفظ یک رابطه عمیق و معنی‌دار نیستند و به‌عنوان شخصیت دمدمی مزاج در روابط عاطفی شناخته می‌شوند. یکی دیگر از جنبه‌های این شخصیت عدم ارتباط یا روابط کم او با افراد همجنسش است. از طرف دیگر اغلب دوستان وی از جنس مخالف وی هستند و به همین دلیل هم اگر به‌عنوان دوست یا همسر روی او حساب کرده باشید، مطمئنا خیلی زود پشیمان خواهید شد.

در برخورد با شخصیت‌های نمایشی کارهای زیر را انجام ندهید

او را مسخره نکنید: شخصیت‌های نمایشی اغلب خنده‌دار به نظر می‌رسند و باعث تمسخر اطرافیانشان می‌شوند. اشتیاق آشکاری که این افراد برای جلب توجه دارند در ما نیز وجود دارد، تنها تفاوت این است که این اشتیاق به طور ماهرانه‌ای در ما مخفی نگه داشته می‌شود. افراد نمایشی نسبت به تمسخر دیگران حساسیت بیشتری نشان می‌دهند و ممکن است موجب شود او با تمام توان خود به طرق مختلف مانند انجام کارهایی چون گریه کردن، توجه دیگران را به خود جلب کند.

اجازه ندهید شما را زیاد نرم کند: معمولا شخصیت‌های نمایشی با عاطفی بودن و رفتارهای کودکانه خود بسرعت موفق می‌شوند شما را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین اگر شما بخواهید فورا فاصله خود را با وی حفظ کنید، این خطر وجود دارد که تغییرات خلقی وی متوقف شود و از طریق رفتارهای متغیر خود شما را عصبانی کند، بنابراین در برخورد با این شخصیت با ملاحظه رفتار کنید.

توقعات واقعی از وی داشته باشید: اگر قصد ماندن با شخصیت نمایشی را دارید درباره تغییرات وی واقع‌بین باشید، چراکه او از همان ابتدای کودکی الگوی رفتاری خود را یاد گرفته و این الگوها در وی نهادینه شده است، همیشه توقع آشفتگی رفتاری را در او داشته باشید، در غیر این صورت از رابطه با وی بیرون بیایید.

در برخورد با شخصیت نمایشی:

- تلاش نکنید جهان‌بینی او را عوض کنید.

- تصور نکنید رفتارهای وی مربوط به سوء نیت وی است.

- بپذیرید تغییر در این شخصیت‌ها بتدریج اتفاق می‌افتد.

- وی را موعظه نکنید.

- درک کنید چه ترس‌‌ها و چه عقایدی ‌مبنای رفتارهای مشکل‌زای اوست.

- یک تغییر نسبی و غیرکامل را از طرف او بپذیرید.

- اجازه ندهید شخصیت‌های نمایشی شما را به بازی بگیرد.

- به او نشان دهید مرزبندی شما در کجا قرار دارد.

معصومه اسدی ‌/‌ جام‌جم