3 قطره خون جاویدان

60 سال گذشت از آن چهاردهم آذری که اعلام شد نیکسون، معاون رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد به تهران بیاید تا حاصل کودتایی را که چهار ماه قبل با حمایت واشنگتن انجام شده بود، ارزیابی کند.

آمده بود ببیند دولت کودتا پس از سرنگونی دولت محمد مصدق حالا چگونه قطعات پازل سرکوب را کنار هم می‌گذارد.

60 سال گذشت از روزی که دانشجویان دو روز پس از دریافت خبر سفر نیکسون به تهران، دانشگاه را نماد مقاومت و اعتراض کردند و ایستادند در برابر دولتی که جز خشونت و سرکوب زبان دیگری نمی‌فهمید.

آنها در میانه محاصره دانشگاه تهران توسط نیروهای نظامی در آستانه سفر نیکسون، در کلاس درسی در دانشکده فنی تهران فریاد اعتراض به فضای اختناق حاکم سردادند و از آن سو با زبان آتش پاسخ اعتراض خود را گرفتند و قندچی، بزرگ‌نیا و شریعت‌رضوی مظلومانه به خاک افتادند تا خون آنها گواهی دهد مبارزه با استکبار را در تاریخ کشورمان.

هر چند پس از یورش نیروهای نظامی رژیم پهلوی به دانشگاه تهران و شهادت سه دانشجو، محمدرضا پهلوی نماینده‌ای برای دلجویی به دانشگاه فرستاد تا از دانشجویان، استادان و خانواده قربانیان عذرخواهی کند و اگرچه رادیو دولتی ایران آن زمان به قصد تبرئه رژیم اعلام کرد دلیل شلیک به دانشجویان، دفاع نظامیان از خود بوده است(!) ولی 60 سال پس از آن 16 آذر سیاه، وقتی هنوز تاریخ گواهی به پاکی سه دانشجویی می‌دهد که نماد آزادیخواهی و استقلال‌طلبی شدند، می‌توان دریافت روسیاهی چنین تجاوزهایی به نهاد علم و دانش، تنها به زغال رژیمی می‌ماند که 25 سال پس از آن روز برای همیشه  به زباله‌دان تاریخ پیوست.

جالب آن که تنها دو روز پس از رنگین‌شدن سنگفرش دانشگاه تهران به خون شهدای دانشجو، نیکسون بی‌شرمانه در همان دانشگاه دکترای افتخاری حقوق گرفت تا نگاه واشنگتن به موضوع حقوق بشر بیش از هر زمان دیگری ملموس و محسوس شود.

حالا 60 سال بعد از آن روز که دانشگاه داغدار به خاک و خون کشیده‌شدن دانشجویانی شد که فقط ذلت در مقابل قدرت‌های جهانی را برنتابیدند، ما مانده‌ایم و میراث آزادیخواهی و استقلال‌طلبی دانشجویانی که سال‌هاست از آرمان رشد و پیشرفت کشور دفاع می‌کنند و هنوز هم نمی‌گذارند بیگانگان بر سرنوشتشان مسلط شوند.

60 سال پس از 16 آذر 1332، امروز هم شعار دانشگاه همان است که بود: مبارزه با استعمار و مقابله با سرسپردگی به بیگانگان.

مصطفی انتظاری هروی - گروه سیاسی