سدهای کشور تشنه​تر شده​اند

طبق بررسی‌های انجام شده و به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، آب 77 سد کشور از جمله سدهای سفیدرود در استان گیلان، لار در استان تهران، 15 خرداد در استان مرکزی، ستارخان و علویان در آذربایجان شرقی، وشمگیر و بوستان در گلستان، کرخه در خوزستان، سیمره در ایلام، سیوند در فارس، زاینده‌رود در اصفهان، جیرفت در کرمان، دوستی و کارده در خراسان رضوی، مهاباد در آذربایجان غربی و استقلال در هرمزگان به کمتر از 30 درصد ظرفیت این سدها رسیده است.

براساس این گزارش 36 سد با کاهش 30 درصدی آب در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته مواجه است که سدهای سفیدرود، لار، وشمگیر، زاینده‌رود، دوستی، کارده، لتیان و اکباتان به ترتیب در تهران و همدان از آن جمله است و 48 سد نیز با کاهش بیش از 30 درصدی ورودی آب در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته مواجه است که سدهای سفیدرود، ستارخان، ساوه، مهاباد، کرخه، لتیان، دوستی، کارده، طالقان در البرز، بارزو در خراسان شمالی، عباسپور یا کارون یک در خوزستان، تهم در زنجان، گلستان یک و دو در گلستان، بوکان در آذربایجان غربی، نهند در آذربایجان شرقی، کرج در البرز، طرق در خراسان رضوی و چاه نیمه‌ها در سیستان و بلوچستان از آن جمله محسوب می‌شود.

تهران آب ندارد

خبر کم‌آبی هشدارآمیز سدهای کشور در حالی منتشر می‌شود که به گزارش همین پایگاه اطلاع‌رسانی، حجم آب موجود در مخازن سدهای تهران ۳۶ درصد کاهش داشته است.حجم کنونی آب موجود در این مخازن 450 میلیون متر مکعب گزارش شده است، در حالی‌که زمان مشابه سال آبی گذشته، حجم آب ذخیره شده، ۶۹۰ تا ۷۰۰ میلیون مترمکعب ثبت شده بود.

بنا بر این گزارش، حجم آب ورودی به مخازن سدهای تهران از ابتدای مهر امسال در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته ۳۰ درصد کاهش داشته است.

همچنین براساس اعلام وزارت نیرو ۲۳ درصد از حجم مخازن سدهای استان تهران اکنون از آب پر شده است.

با این حال مشکل کم‌آبی در همه نقاط تهران یکسان نیست و به گفته خسرو ارتقایی، مشاور وزیر نیرو کمبود آب در شرق استان بیشتر است، زیرا در سامانه غرب، سد طالقان وجود دارد که بنا به اضطرار می‌توان بخشی از آب ذخیره‌ای این سد را برای شرب استفاده کرد، اما در سامانه شرق فقط سدهای لتیان و لار وجود دارد که امسال آب زیادی در آنها موجود نیست.

محمد اصغری، کارشناس ارشد هواشناسی نیز با بیان این ‌که بارندگی‌های تهران آنقدر ناچیز است که سهم زیادی در پر کردن سدهای این استان ندارد، گفت: در واقع بارش‌های دو استان گیلان و مازندران تامین‌کننده آب سدهای تهران است. به این ترتیب که اگر بارندگی‌های استان گیلان قابل توجه باشد، سد کرج که در غرب تهران است، پر می‌شود و اگر میزان بارش‌ها در مازندران بیشتر باشد، آب سدهای شرق تهران تامین می‌شود و از آنجا که امسال نیز از اول مهر تاکنون، گیلان از نظر بارندگی در رتبه یازدهم و مازندران در رتبه نوزدهم قرار داشته، به همین دلیل اکنون مشکل کمبود آب در شرق تهران محسوس‌تر است.

در همین زمینه علیرضا نوذری‌پور، معاون نظارت بر بهره‌برداری آب و فاضلاب استان تهران نیز از کاهش 75 درصدی ذخایر دو سد لار و لتیان که تغذیه‌کننده سامانه شرق هستند، خبر داده است.مدیرعامل شرکت آب تهران نیز کاهش ذخایر آبی سدهای پنج‌گانه این استان را در ده سال اخیر بی‌سابقه خوانده است. مخزن‌های پشت سدهای لار، لتیان، طالقان، کرج و ماملو مهم‌ترین تامین‌کنندگان آب پایتخت هستند.

سدهای خالی از آب

بتازگی معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب کشور نیز از بحران کم‌آبی خبر داده و گفته بود که 516 شهر ایران دچار تنش آبی شده است.

حمیدرضا تشیعی با تاکید بر این‌ که امسال وارد سیزدهمین سال خشکسالی در کشور شدیم و تغییرات اقلیمی سبب شده بسیاری از منابع آب کشور از این خشکسالی متاثر شود، افزود: شهرهای تهران، همدان، مشهد، اصفهان، شیراز، اراک، یزد، قم، زاهدان و ایلام از شهرهایی است که با تنش آبی روبه‏رو بوده و باید مدیریت تقاضای آب داشته باشند؛ ضمن این‌ که اکنون در چهار شهر ـ روستا در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و گیلان نیز نوبت‏بندی آب اجرا می‌شود.

در همین زمینه مهدی بصیری، استاد اکولوژی دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به کاهش شدید ذخایر آب پشت سد زاینده‌رود در این استان در گفت‌وگو با ایسنا یادآور شد: امروز آب پشت سد، خط قرمزها را رد کرده است و پمپاژهای آب پشت سد و ایجاد چاه‌های حریمی در کنار سرچشمه‌ها و تبدیل مراتع به زمین‌های کشاورزی، هم در مسیر زاینده‌رود و هم در سر شاخه‌ها یکی از عوامل اصلی کم‌آبی زاینده‌رود است، ضمن این‌ که برداشت‌های خلاف و بی‌رویه و واگذاری آب به غیر حقابه‌داران نیز در خشکی زاینده‌رود تاثیر زیادی داشته است.

استاندار یزد با اشاره به این‌که تهدید کمبود آب در این استان جدی‌تر از دیگر نقاط کشور است، در گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد: میزان روان‌آب‌های استان 48 درصد کاهش داشته است.

سیدمحمد میرمحمدی بیشترین مصرف آب استان را در بخش کشاورزی دانست و افزود: میزان آب مصرفی استان به ترتیب 90 درصد در بخش کشاورزی، 7 درصد شرب و بهداشت و 3 درصد در بخش صنعت است و به همین دلیل مدیریت مصرف آب موجود چه در بخش کشاورزی و چه در بخش صنعت و شرب، از نکات مهم و قابل توجه است.

به گفته وی، خشکسالی، کاهش روان آب‌ها، بیلان منفی آب و کف‌شکنی چاه‌ها همه از عواملی است که سبب کمبود آب در استان شده است.

فتح‌الله دهکردی ، معاون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان گفت: با توجه به این‌که اکنون در انتهای فصل پاییز و ابتدای فصل زمستان قرار داریم، ذخایر سدهای استان در حداقل میزان خود قرار دارد.

تعطیلی مدارس به دلیل کمبود آب آشامیدنی

وضع کم‌آبی و بی‌آبی در برخی استان‌های کشور به حدی حاد و بحرانی است که برخی مدارس روستایی شهرستان سیریک از توابع استان هرمزگان به دلیل کمبود آب آشامیدنی و بهداشتی اواخر آبان گذشته به تعطیلی کشیده شد.

طبق گزارش مهر، بی‌آبی موجب شده که مدارس این منطقه یک یا دو روز در هفته تعطیل شود که این معضل مشکلات بهداشتی را برای دانش‌آموزان به همراه آورده است.

حمزه آشوری، رئیس شورای روستای گونمردی از توابع سیریک، کمبود آب را معضلی برای تحصیل دانش‌آموزان خوانده و هشدار داده است: اگر بی‌آبی به طورمستمر در این روستاها ادامه پیدا کند، باید مدارس در این روستاها جمع شود، چون در بیشتر روزها مدارس روستایی با بی‌آبی به سر می‌برند.

ظاهرا علاوه بر کمبود بارندگی، برداشت بی‌رویه از سرشاخه‌ برخی رودخانه‌ها در کاهش آب ورودی به مخزن سدها موثر بوده، این در حالی است که بخش زیادی از همان باران اندکی که طی آبان و آذر در برخی نقاط کشور باریده است به سیلاب تبدیل شده و به هدر رفته است.

به هر حال افزایش قطعی قیمت آب در سال آینده که از هم‌اکنون از سوی مسئولان مربوط اعلام شده است و همچنین پیشنهاد صرفه‌جویی در مصرف آب شرب و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی به عنوان پرمصرف‌ترین بخش، از جمله راهکارهایی است که از هم‌اکنون از سوی کارشناسان برای کاستن از عواقب این بحران پیشنهاد می‌شود، زیرا به عقیده کارشناسان هواشناسی، اگر زمستان پربارشی در راه نباشد، سال آینده قطعا با کمبود آب مواجه خواهیم بود.