اوجگیری چانه‌زنی‌ها برای انتخاب استانداران

چنین است که رایزنی‌ها برای تعیین این استانداران شدت گرفته و هرچند تاکنون حکم استانداران تهران و مازندران پس از تشکیل جلسات فشرده با چهره‌های اثرگذار در این منطقه صادر شده، اما نمایندگان و مسئولان در دیگر استان‌ها هنوز تلاش می‌کنند تا گزینه‌های موردنظر خود را به وزیر کشور پیشنهاد دهند.

چنین است که طی قریب به یک‌ماه اخیر، تقریبا تمام مجامع نمایندگان استان‌ها در مجلس با وزیر کشور جلسه گذاشته و گزینه‌های خود را به عبدالرضا رحمانی فضلی ارائه کردند.

براساس اخبار منتشر شده، نمایندگان استان خراسان شمالی 10 گزینه، نمایندگان خراسان رضوی، فارس، کهگیلویه و بویراحمد و اردبیل هریک سه گزینه و یزدی‌ها 11 گزینه را به عنوان نامزدهای پیشنهادی برای تصدی استانداری روی میز وزیر قرار داده‌اند و نمایندگان استان‌های مرکزی، سیستان و بلوچستان، اصفهان، کردستان و آذربایجان شرقی نیز با وزیر کشور تشکیل جلسه داده، گلستانی‌ها دو هفته دیگر گزینه‌های خود را پیشنهاد می‌دهند و بوشهری‌ها و خوزستانی‌ها هم هفته بعد به دیدار رحمانی‌ فضلی می‌روند.

با همه این رایزنی‌ها و پیشنهادهای صورت گرفته، هفته قبل بود که رحمانی‌فضلی گفت: «دستمان برای تعیین استانداران خیلی هم باز نیست...».

او در نشست مشترک هیات رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران خواسته خود را از حاضران چنین بیان کرد: «همه کسانی که مدیرانی را در سطح استان‌ها با ویژگی‌های مطرح شده می‌شناسند معرفی کنند و ما از این موضوع استقبال می‌کنیم.»

فراخوان وزیر برای معرفی گزینه‌های پیشنهادی برای استانداری‌های سراسر کشور درحالی صورت می‌گیرد که تعیین دو استاندار جدید تهران و مازندران برای او بی‌حاشیه نبوده و برخی رسانه‌ها خبر از گلایه برخی مسئولان درباره عدم مشورت با آنها برای انتصابات جدید می‌دهد.

با وجود این وزیر کشور بر شاخص‌های کلان خود برای مشخص‌کردن استانداران تاکید دارد؛ شاخص‌ هایی که در جمع ائمه‌جمعه سراسر کشور آنها را چنین تشریح کرد: «استاندارانی اعتدال‌گرا و پاک‌دست می‌‌خواهیم...»

پیش از این نیز رئیس مجمع نمایندگان استان خوزستان در مجلس گفته بود که «دولت با مجلس و ائمه جمعه رایزنی می‌کند تا به گزینه‌ نهایی برای هر استانداری دست یابد و این خود تائیدکننده مواضع قبلی رحمانی‌فضلی است که در بیست و دومین گردهمایی سراسری ائمه‌جمعه گفته بود: «بنده می‌توانستم در اتاقم بنشینم و استاندار انتخاب کنم، اما با هماهنگی و مشورت نمایندگان مجلس و ائمه‌جمعه در حال انتخاب استانداران هستم.»

با این حال گویا او از برخی پیشنهادهای ارائه شده راضی نیست، چراکه در همان جلسه‌ این را هم مورد اشاره قرار می‌دهد: «کسی را برای استانداری به‌ من پیشنهاد می‌دهند و می‌گویند 15سال سابقه کار دارد ولی می‌بینم این فرد در این 15سال هر کجا که رفته، کارها را خراب کرده است.»

شاید همین پیشینه نه چندان مثبت گزینه‌های پیشنهادی باشد که باعث شده تا تحقق وعده رحمانی‌فضلی برای معرفی چهار استاندار جدید در این هفته تاکنون در هاله‌ای از ابهام قرار داشته باشد و با وجود گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای هنوز روشن نیست استانداران کدام استان‌ها قرار است این هفته معارفه شوند.

شاید همین تردیدها بود که باعث شد تا رحمانی‌فضلی در مراسم معارفه استاندار جدید تهران درباره «مدیریت پروژه‌ای» برخی استان‌ها سخن بگوید و تهران را یاری‌کننده برخی استان‌های طرحی بخواند.

هرچند از زمانی که رحمانی‌فضلی به‌عنوان وزیرکشور کار خود را آغاز کرده، برخی شاخص‌های کلی را درباره تعیین استانداران مورد توجه قرار داده و بر این نکته که تحت فشار هیچ فرد یا گروهی نیست و برای انتصاب استانداران تنها با رئیس‌جمهور مشورت می‌کند، تاکید کرده است، اما به‌نظر می‌رسد که رسیدن به 31 مدیری که علاوه بر تمام شایستگی‌های تخصصی و سیاسی، دارای ویژگی‌ های موردنظر وزیر کشور برای توسعه اقتصادی استان‌ها نیز باشند، نیازمند تدوین شاخص‌ های معینی است که جلوی تکرار سیاست آزمون و خطا در انتصابات مدیریتی را بگیرد.

استانداران به فکر تولید ثروت باشند

در همین رابطه نایب‌رئیس مجلس با اشاره به ویژگی‌های استانداران جدیدی که قرار است در دولت تدبیر و امید کار خود را آغاز کنند، می‌گوید: توصیه ما به وزیر کشور همواره این بوده که استاندارانی برای کار در استان‌ها انتخاب شوند که اهل توسعه باشند و بتوانند با توجه به مشکلاتی که در حوزه بیکاری و توسعه منطقه‌ای وجود دارد، از طریق افزایش تولید، بر معضلات کنونی فائق آمده و تولید ثروت کنند.

محمدرضا باهنر در گفت‌وگو با جام‌جم، بر استفاده استانداران از ظرفیت‌های انسانی و طبیعی استان‌ها تاکید کرده و می‌افزاید: این‌که استانداران بخواهند از طریق اظهارنظرهای پوپولیستی و سیاسی یا فشار برای افزایش بودجه استان را مدیریت کنند، در نهایت به جایی نمی‌رسند و ما در کشور آنقدر کارهای ناتمام داریم که استانداران نباید به فکر فشار برای افزایش اعتبارات استانی باشند و به‌جای آن باید از طریق منابع بومی، تولید را افزایش داده و تولید ثروت کنند.

وی با اشاره به اظهارات برخی افراد درباره فشار به وزیر کشور برای تعیین استانداران، بیان می‌کند: این یک اصل طبیعی است که مسئولان استانی از امام‌جمعه گرفته تا نمایندگان مجلس یا فعالان سیاسی هر استان بخواهند از طریق رایزنی، گزینه‌هایی را به وزیر کشور برای انتصاب به عنوان استاندار معرفی کنند، اما میزان این چانه‌زنی‌ها به اندازه‌ای نیست که بگوییم دست وزیر برای تعیین استاندار موردنظر بسته است.

وی بر ضرورت تعامل دولت و مجلس برای رشد کشور تاکید کرده و می‌گوید: وزیر کشور معمولا کار زیادی با مجلس دارد، بنابراین بهتر است تصمیمات با هماهنگی نمایندگان گرفته شود، چراکه بی‌توجهی به نظر نمایندگان می‌تواند کار را سخت کند.

وی همچنین ابراز امیدواری می‌کند که روند انتصاب استانداران و تعامل وزیر کشور و نمایندگان، مثبت باشد.

نگاه استانداران به ظرفیت‌های استان سیاسی نباشد

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس هم با اشاره بشدت گرفتن رایزنی‌ها برای انتصاب استانداران، می‌گوید: هدف از تغییر استاندار، ایجاد تحول به‌منظور توسعه هر استان است. بنابراین انتظار ما این است که وزیر کشور در معرفی استانداران جدید، شاخص‌هایی چون کارآمدی، تخصص، تعهد، برخورداری از برنامه تحول‌محور، جامع‌نگری و کلان‌نگری را مدنظر قرار داده و افرادی را منصوب کند که با پرهیز از نگاه سیاسی به استان، رویکردی توسعه‌محور داشته باشند.

محمدصالح جوکار در گفت‌وگو با جام‌جم، بر استفاده استانداران جدید از همه ظرفیت‌های استان تاکید کرده و ادامه می‌دهد: استانداران نباید درگیر حاشیه‌های سیاسی و نگاه‌های جناحی و حزبی شوند و با انحراف از برنامه‌ها، به حذف عده‌ای روی آورند؛ چراکه چنین رویکردی مانع از تحقق اهداف و دست‌یابی به توسعه استان می‌شود.

رئیس مجمع نمایندگان استان یزد در مجلس بر ضرورت تعامل استانداران با نمایندگان، ائمه‌جمعه، نمایندگان ولی‌فقیه در استان‌ها و دیگر شخصیت‌های اثرگذار هراستان تاکید کرده و بیان می‌کند: در صورتی که سطح تعامل مسئولان استانی بالا نباشد، انرژی هر بخش صرف خنثی کردن اقدامات بخش دیگر می‌شود و چنین روندی به نفع استان نیست.

وی با تاکید بر این‌که با گذشت 35سال از انقلاب اسلامی، دیگر دوره آزمون و خطا در انتصاب مدیران به پایان رسیده، پیشنهاد می‌دهد: به‌منظور انتخاب هرچه بهتر استانداران، وزیر کشور می‌تواند با ارزیابی سوابق گزینه‌های پیشنهادی، برای هر امتیازی در نظر گرفته و سرانجام گزینه‌ای که دارای بیشترین امتیاز را داشت به عنوان استاندار معرفی کند.

جوکار با یادآوری جلسه مشترک نمایندگان سه استان با وزیر کشور درباره تبیین شاخص‌های موردنظر برای معرفی استانداران، اظهار می‌کند: در این جلسه و جلسات دیگری که با محور تعامل دولت و مجلس برای معرفی استانداران جدید برگزار شد، شاخص‌های موردنظر برای استانداران را پیشنهاد کردیم و وزیر کشور نیز قبول کردند که براساس همین روند انتخاب استانداران صورت گیرد.

 وزیر کشور، حرف آخر را در انتصاب استانداران بزند

یک عضو هیات رئیسه مجلس نیز در این باره می‌گوید: استانداران، نماینده عالی دولت در هر استان بوده و بنابراین حرف استاندار در استان، حرف رئیس‌جمهور و وزیر کشور محسوب می‌شود، بنابراین وزیر کشور باید استاندارانی را برگزیند که اقتدار، تجربه، تخصص، سلامت، پاکدستی و در کنار همه اینها، مقبولیت در میان مردم و نخبگان داشته باشند.

سیدشریف حسینی در گفت‌وگو با جام‌جم، انتصاب استانداران بدون تجربه مدیریتی در چنین سطحی را باعث کندی کار و تلف شدن وقت در راه اشراف به مسائل استان دانسته و تصریح می‌کند: مردم از دولت انتظار رفع مشکلات در کمترین زمان ممکن را دارند، ‌بنابراین اگر استاندارانی منصوب شوند که از تخصص و تجربه کافی برخوردار باشند و بخصوص مسائل بومی هر استان را بخوبی بشناسند، این امر می‌تواند رفع مشکلات منطقه‌ای را تسریع کند.

نماینده مردم اهواز در مجلس بر ضرورت تعامل استانداران با نمایندگان مجلس به عنوان عصاره مردم و نمایندگان ولی فقیه به عنوان پدر معنوی هر استان تاکید کرده و از وزیر کشور می‌خواهد استاندارانی را منصوب کند که علاوه بر توانمندی‌های شخصی، قدرت تعامل و هماهنگی با شخصیت‌های استانی را نیز داشته باشند.

وی عملکرد وزیر کشور در انتصاب استانداران جدید را تاکنون مثبت ارزیابی کرده، با این حال نسبت به برخی شنیده‌ها درباره تشکیل کمیته‌ای در بیرون از وزارت کشور برای تعیین استانداران ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: اگرچه مشورت و خرد جمعی در انتصاب استانداران مطلوب است، اما حرف آخر را در معرفی استانداران باید وزیر کشور بزند و رئیس‌جمهور نیز باید به‌همان میزان که به وزیر کشور مسئولیت داده، اختیارات نیز بدهد و نباید کمیته‌ای خارج از اراده وزیر در انتصابات دخالت کند، چراکه چنین اقدامی به شرط صورت گرفتن، می‌تواند باعث لابی‌گری و اصل قرارگرفتن چانه‌زنی‌ها شود که پسندیده نیست.

***

هرچند وزیر کشور تاکنون با انتصاب تنها دو استاندار جدید، نشان داده که چندان عجله‌ای برای تغییرات مدیریتی در سطح استان‌ها ندارد، اما وعده معرفی چهار استاندار جدید در این هفته نشان از سرعت گرفتن روند تعیین استانداران جدید دارد و اکنون باید منتظر ماند و دید که آیا وزیر کشور در معرفی استانداران دولت تدبیر و امید شاخص‌هایی که نمایندگان مجلس بر آن تاکید دارند را مدنظر قرار خواهد داد یا خیر.

مصطفی انتظاری‌هروی - گروه سیاسی