بوق‌ها برای که به صدا درمی‌آیند

این فقط گوشه‌ای از تصویر تکراری است که همه ما هر روزه در گوشه و کنار شهر می‌بینیم. اکنون دیگر شنیدن صدای ناهنجار بوق‌های ممتد و گاه و بی‌گاه رانندگان، به عادت همیشگی شهرنشینان تبدیل شده، همه ما در رفت و‌آمدهای روزمره‌مان در شهر از صبح تا شب بارها و بارها این صدای آزاردهنده را می‌شنویم و به نوعی با آن زندگی می‌کنیم.

گویی راه خلاصی از آن نداریم. این روزها به نظر می‌رسد بوق زدن تبدیل به فرهنگ رایج ما ایرانیان شده و برای هر اقدامی در رانندگی بی‌درنگ به بوق زدن رو می‌آوریم.

خدا نکند که خودرویی وسط خیابان خراب شود یا راننده‌ای به دلایلی دررفتن فقط کمی مکث کند، آن‌وقت می‌بینیم که رانندگان با بوق‌های ممتدشان چه سر و صدایی به راه می‌اندازند.

اما بوق‌ها در قاموس رانندگی ایرانیان از فرهنگی غنی، پویا و منحصربه‌فردی هم برخوردارند و هیچ قانون و اخلاقی حریفش نیست.

خلاقیت برخی رانندگان در نوع خود بی‌نظیر است، آنها که بوق را برای سلام و احوالپرسی و خداحافظی هم استفاده می‌کنند، پدیده‌ای که شاید فقط محدود به کشور ما باشد.

این افراد ادبیات صدای بوق را هم می‌شناسند و معنی و مفهوم آن را بخوبی می‌دانند. در این فرهنگ بوق کوتاه می‌تواند نشانه سلام باشد و بوق طولانی و کشدار نشانه اعتراض.

به هر صورت بوق‌ زدن عادت ناشایستی است که بین بیشتر مردم ما رواج پیدا کرده و تنها گوشه‌ای از فرهنگ نادرست رانندگی در جامعه محسوب می‌شود.

بخشی از ذهنیت افراد جامعه درباره شهرها و سکونت شهری نیز با همین صدای بوق‌های مزاحم پیوند خورده، گویی شهرها بدون همهمه بوق‌های ممتد چیزی کم دارند.

در این میان برخی روان‌شناسان معتقدند، بیشتر افرادی که برای هرکاری و به آسانی از بوق ماشین خود استفاده می‌کنند، از نظر شخصیتی افرادی پراسترس، عجول، پرانرژی، پرخاشگر، مهاجم، جاه‌طلب و کم‌حوصله هستند و تمایل شدیدی به رقابت دارند.

بر این اساس، بوق‌های غیرضروری و نابجا ممکن است از یک خشم درونی سرچشمه گرفته باشد؛ خشمی‌ که ناشی از ناامیدی، ناکامی ‌و مشکلات شغلی و اجتماعی است.

با این همه به نظر می‌رسد که پایانی بر صدای بوق‌های نابه‌جا و بی‌رویه ماشین‌ها نیست و مردم کلانشهرها در کنار ده‌ها و صدها صدای گوشخراش و انواع و اقسام آلودگی‌های صوتی، محکوم به شنیدن آن هستند. صداهایی که آرامش را از شهرها می‌گیرد و نتیجه‌ای جز تنش و تخریب اعصاب شنوندگان ندارد.

دستش را از روی بوق بر‌داشته و حرکت می‌کند. هنوز اما چند متری از چراغ راهنمایی پیش نرفته که ماشین‌های جلویی در ترافیکی شدید متوقف می‌شوند. راننده با اکراه پایش را روی پدال ترمز می‌فشارد‌ و دستش را روی بوق.

عرفان جلالی ‌- جام‌جم