وقتی کلیه یکباره از کار می‌افتد

از کار افتادگی این اندام می‎تواند ناشی از عللی باشد که به کلیه آسیب مستقیم می‌رساند مانند انواع داروها که در کلیه ممکن است رسوب کرده و باعث تخریب کلیه شود.

ممکن است نارسایی کلیه از عللی ناشی شود که در جریان خون کلیه یا جریان ادرار اخلال ایجاد می‌کنند و باعث آسیب غیرمستقیم به کلیه می‌شود.

به فرض بزرگی پروستات در مردان یا سنگ مثانه با بستن خروجی ادرار می‌تواند به کلیه فشار وارد کرده و به آن آسیب برساند.

وقتی آب و مواد زاید در بدن انباشته شود به تورم در بخش‌های متفاوت منجر می‌شود. یکی از مکان‌هایی که به این آب اضافی حساس است ریه است. تجمع آب به تنگی نفس و احساس خفگی منجر می‌شود.

نارسایی حاد کلیه، بیمار را مستعد خونریزی خودبه‌خود بویژه در معده می‌کند. خونریزی می‌تواند با استفراغ حاوی مواد قهوه‌ای رنگ یا خون روشن همراه باشد. گاهی خونریزی بروز می‌کند، اما بیمار متوجه نیست تا این‌که خون از طریق مدفوع دفع شود که ایجاد مدفوع قیری مانند و بسیار بد بو می‌کند.

گاهی تعادل آب و نمک خون به هم می‌خورد. افزایش پتاسیم خون می‌تواند ضربان قلب را به هم بریزد. گاهی حرکات پرشی در دست‌ها ناشی از کمبود کلسیم خون رخ می‌دهد.

نارسایی کلیه گاهی از سوی بیمار و از کاهش حجم ادرار تشخیص داده می‌شود. بیشتر بیماران به دلیل مشکلات و بیماری‌های دیگر به پزشک مراجعه می‌کنند و طی آزمایش‌ها متوجه نارسایی کلیه می‌شوند.

در آزمایش‌هایی که از عملکرد کلیه انجام می‌شود، اگر اوره و کراتینین از حد طبیعی بالاتر رفته باشد به معنای ناتوانایی کلیه در دفع سموم است.

کاهش حجم ادرار یکی از نشانه‌های نارسایی ناگهانی کلیه است. البته سمومی وجود دارد که به‌جای کاهش حجم ادرار، تغییری در حجم نداده و حتی ممکن است حجم را افزایش دهد.

به فرض بیمارانی که از آنتی‌بیوتیکی مانند جنتامایسین برای درمان عفونت‌هایشان استفاده می‌شود مبتلا به آسیب کلیوی بدون کاهش حجم ادرار هستند و این بیماران معمولا حجم ادرار کاهش یافته ندارند، اما در آزمایش خون آنها کراتینین افزایش پیدا می‌کند.

درمان بیماران مبتلا به نارسایی کلیه با درمان علت مولد شروع می‌شود. اگر بدن، آب از دست داده باشد، باید با مایعات خوراکی یا سرم جبران شود. اگر کلیه در اثر عفونت آسیب دیده باشد باید درمان خاص برای عفونت انجام شود.

در شرایطی که داروها باعث نارسایی کلیه شده‌اند، لازم است که دارو قطع شده و بیمار مورد مراقبت قرار گیرد. بیشتر بیمارانی که نارسایی پیدا کرده‌اند خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کنند.

اگر خروجی ادرار مسدود شده، باید با عمل جراحی یا سوند برای بزرگی پروستات در مردان و در‌آوردن سنگ کلیه در افراد سنگ‌ساز از ادامه آسیب به کلیه جلوگیری کرد.

دکتر بهروز هاشمی - متخصص طب اورژانس