سلاح‌های بومیان، راز کوسه‌ها را برملا می‌کند

حال فرض کنید سرنوشت، شما را به اجبار در یک جزیره متروک که در اطراف آن کوسه‌های خطرناک در حال آمد و رفت هستند، قرار دهد.

بدیهی است به‌ناچار مجبور می‌شوید برای دفاع از زندگی خود سلاح‌های عجیب و در عین حال مهلکی بسازید.

بومیان ساکن جزایر گیلبرت در اقیانوس آرام قرن‌هاست به چنین کاری روی آورده‌اند. کوسه‌ها یک جزء مهم در زندگی این بومیان به شمار می‌روند.

بسیاری از آداب و رسوم اجتماعی این مردم حول محور شکار کوسه شکل گرفته است. آنها قرن‌هاست بدون هیچ ابزار فلزی و تنها با استفاده از دندان‌های کوسه، سلاح‌های خودشان را می‌سازند و آنها را زینت می‌بخشند.

سلاح‌هایی متفاوت

کوسه، موجودی سریع با حرکات برق‌آساست که آرواره‌های مهیبش همراه دندان‌هایی که از چاقو تیزتر است، می‌تواند ظرف چند ثانیه شکار را از پای در آورد.

دندان‌های کوسه‌ها اشکال گوناگونی دارد. شکل دندان‌ها متناسب با نوع غذایی است که هر کوسه شکار می‌کند.

برخی دندان‌ها، دندان‌های ببر کوسه شنی میخ مانند هستند. این نوع دندان‌ها تنها برای نگهداشتن ماهی است و نه برای جویدن. دندان‌های کوسه‌های نهنگی نظیر ببر کوسه‌ها و کوسه‌های آبی، تیز‌و اره مانند است.

این نوع دندان‌ها به کوسه اجازه می‌دهد تنوع گوناگونی از موجودات دریایی را بگیرد و بخورد. لازم به یادآوری است دندان‌های کوسه بیشتر در یک ردیف نیست و حتی دندانی که به هر دلیل بیفتد، دوباره دندان دیگری جای آن را خواهد گرفت.

بومیان جزایر گیلبرت با ایجاد یک شکاف کوچک در هر دندان کوسه و سپس بستن آنها در ردیف‌های طولانی به یک تکه چوب، سلاح‌هایی مرگبار می‌سازند که آنها را در شکار یاری می‌کند. آنها برای بستن قطعات به یکدیگر از رشته‌های الیاف نارگیل و موی انسان استفاده می‌کنند.

یک فرد بومی بسته به شکل چوب می‌تواند اشکال متفاوتی از این سلاح‌ها را تهیه کند: یک شمشیر، خنجر، عصای سه دندانه و حتی نیزه پنج متری.

به احتمال زیاد جراحت‌هایی که از سوی چنین سلاح‌هایی ایجاد می‌شود، مهلک و کشنده خواهد بود.

علت اهمیت این سلاح‌ها

هیچ اطلاع دقیقی از زمان ساخت این نوع سلاح‌ها در دست نیست. احتمالا بومیان حتی پیش از آن‌که نخستین دریانوردان اروپایی در قرن هجدهم میلادی به این جزایر برسند هم چنین سلاح‌هایی را می‌ساخته‌اند.

بسیاری از نمونه‌های این سلاح‌ها ‌اکنون در موزه‌ها نگهداری می‌شود. تنها در موزه تاریخ طبیعی شیکاگو تعداد 124 نمونه سلاح یافت می‌شود.

جاشوا درو از دانشگاه کلمبیا می‌گوید علت اهمیت این سلاح‌ها بیشتر به دلیل شناسایی انواع کوسه‌هایی است که ظرف چند قرن در آب‌های اطراف این جزایر زندگی می‌کرده‌اند.

وی می‌افزاید: نمونه‌های مجموعه تاریخ طبیعی شیکاگو مبتنی بر حضور هشت گونه کوسه در این آب‌هاست. بیشتر سلاح‌ها تنها دندان یک نوع کوسه را دارند، اما در برخی که از نظر ظاهری از بقیه شاخص‌تر هستند، می‌توان دندان‌های کوسه آبی را -که یک گونه نادر است- تشخیص داد.

محققان، دندان‌های کوسه آبی را در این سلاح‌ها به نوعی امضای هنرمندان سازنده سلاح‌ها تلقی کرده‌اند.

غافلگیری بزرگ

در برخی سلاح‌ها با شگفتی دندان‌های دو گونه (کوسه تیره آب‌های گرم و کوسه دم دراز، مشاهده شد. جالب است این دو گونه چند هزار کیلومتر دورتر از این جزایر زیست می‌کنند. در میان دندان‌های موزه تاریخ طبیعی شیکاگو حتی دندان‌های سه گونه کوسه نیز وجود دارد که اکنون ادعا می‌شود از نظر بیولوژیکی منقرض شده‌اند.

این پرسش مطرح است که آیا همسایگان می‌توانستند این دندان‌ها را به جزایر گیلبرت وارد کنند؟ پروفسور درو بصراحت به این پرسش پاسخ منفی می‌دهد.

وی استدلال می‌کند هیچ مدرک تاریخی، زبان‌شناختی و حتی باستان‌شناختی دال بر ارتباط ساکنان جزایر گیلبرت با کسانی که به نوعی در اطراف با این قبیل کوسه‌ها زیست می‌کرده‌اند، به دست نیامده است. دندان‌های موجود در این سلاح‌ها به گفته پروفسور درو «سایه‌ای از تنوع‌زیستی» است که دیر یا زود راز کوسه‌هایی را آشکار خواهد کرد که دانشمندان مدت‌هاست از آنها بی‌خبرند.

منبع: nationalgeographic 
مترجم: فرناز حیدری