رویاهای فروریخته

خاطرات مثل پرده سینما از جلوی چشمش می گذشت. لباس عروسی سفید با آرزوهای سفید ، ازدواج با کسی که دوستش داشت ، لحظه شیرین به دنیاآمدن فرزند و هزاران امید و قبولی اش در دانشگاه...

کد خبر: ۵۷۸۵۶

با خودش می گفت اضلاع هرم زندگی دلخواهم کامل شد. اما... یک لحظه همه چیز به هم ریخت ، یعنی همه چیز. می گفت: «دنیایم و رویاهایم فرو ریخت.
با تحمل شبانه روزهای طولانی و سنگین در بیمارستان به نیمه بدن زخمی ام امید بهبودی می رفت که خانواده شوهرم سراغ کلیدخانه اش را گرفتند.
اینجا بود که فهمیدم هرم زندگی ام چه زود به هم ریخت».این را زن جوانی می گفت که با مرگ شوهرش بیوه شده بود. محققان علم روانشناسی حوادث بی شماری را موجب فشار یا منبع روانی می دانند و معتقدند وقایع آسیب زا از حیطه معمول تجربه های آدمی خارج ، غیرقابل کنترل و غیرقابل پیش بینی هستند.
وقایعی که محدوده قابلیت ها و خودپنداره ها و تعارضات درونی را به چالش می طلبند. پس از تجربه و تحقیق هزاران مصاحبه و سوابق پزشکی همین محققان اعلام کردند: مرگ همسر از پرفشارترین رویدادهای زندگی است که برای مردم رخ می دهد و بعد از مرگ همسر، طلاق و مرگ عضو نزدیک خانواده در این رده بندی قرار می گیرند.
مینا زعفرانچی ، کارشناس ارشد مشاور خانواده مرحله دوم ، یعنی مرحله ای که هنوز بازمانده منفعل هست را بسیار حساس می داند و معتقد است وقتی این مرحله همراه با استقلال نداشتن مالی نیز باشد. مشکل مضاعف و گاهی باعث پیدایش آسیبهای اجتماعی خواهد شد. البته مدت دوره این مراحل بنا به شرایط در هر فرد متفاوت است.
کم کم زخمهایش خوب می شد و سلامتی آرام آرام خودی نشان می داد. ولی زخم قلبش چطور؛ زخمهایی که نمک پاش آن فامیل شوهر و برخورد زننده جامعه و اطرافیان بود. روابط با دوستان متاهلش محدود به تلفن های خشک و رسمی شده بود.
شنیده بود می گویند بهتر است با بیوه جوان رابطه نداشت. مستقیم و غیرمستقیم به او می فهماندند وجود زن بیوه در اتاق عقد خوش یمن نیست.
دکتر یوسف سمنانی ، روانپزشک می گوید: پدیده از دست دادن همسر برای یک زن فراتر از یک فقدان است. زیرا نه تنها خلائ عاطفی بلکه مدیریت اقتصادی خانواده و همانندسازی با فرزندان را نیز به دنبال خواهد داشت.
نقشی که دیگران برای کمک به این خانواده انجام خواهند داد، هیچ گاه جایگزین تمام شرایط نخواهد بود. توصیه این استاد دانشگاه به خانواده ها این است که در این شرایط فردی از خانواده که نزدیک تر به الگوی پدر بوده مانند پدربزرگ یا عمو و دایی تا حدی عهده دار نقش پدر باشد.

نبود امنیت اقتصادی ، اجتماعی

زعفرانچی ، عمده مشکل زنان بیوه را امنیت اقتصادی ، دسترسی نداشتن به فرصتهای شغلی و نداشتن درآمد مستمر می داند.این مشکلات برای زنان کم سواد و فاقد مهارت ، مشکلات اقتصادی به صورت حادتری جلوه می کند. این استاد دانشگاه امنیت روانی و اجتماعی را دومین مساله زنان بیوه می شمارد و ادامه می دهد: وقتی بنیان خانواده دستخوش حوادثی مانند مرگ شوهر می شود ، حضور و نقش زن پررنگ تر می شود و همین حضور لزوم حمایت اجتماعی دولت را فرا می خواند و براساس آمارها زنان بی سرپرست همواره اولین قربانیان آسیبهای اجتماعی اند.
زن می گفت: هر جا می روم غیر از تنهایی و تحمل بار سنگین زندگی با نگاههای سرد یا عکس العمل هایی که نشان از سوءاستفاده دارد روبه رو می شوم.

ازدواج مجدد

زنان بیوه نسبت به مردان کمتر ازدواج می کنند. کارشناسان از جمله علل اجتماعی این وضعیت را وجود فرزندان ، سن زن و نپذیرفتن مردان برای ازدواج با زن بیوه ذکر می کنند.

از آنجا که جامعه شخصیت زن را در چارچوب خانواده می بیند با فوت همسرش شخصیت و هویت خانوادگی او دچار اختلال می شود

در فرهنگ ایرانی زنان بیوه برای ازدواج ، از اعتبار کمتری برخوردارند و مردی که ازدواج نکرده کمتر به سراغ آنها می رود و در اغلب موارد مردانی که زنان خود را از دست داده اند یا همسر خود را طلاق داده اند به خواستگاری آنها می آیند. در این شرایط زن بیوه نمی تواند آزادانه حق انتخاب داشته باشد و سطح توقع او از طرف متقابل بسیار بسیار تنزل می کند و بسیاری به اجبار و سریع شرایط را می پذیرند زیرا در غیر این صورت باید برای همیشه بدون تکیه گاه و تنها متحمل شرایط و مسائل اقتصادی و اجتماعی باشند.
یک مشاور خانواده می گوید: روحیه جامعه ایرانی به گونه ای است که شخصیت زن را در چارچوب خانواده می بیند لذا با از بین رفتن همسر ، شخصیت و هویت خانوادگی او دچار اختلال می شود و اینجاست که برخی زنان به ازدواج های بی مطالعه راضی می شوند. چرا که ازدواج وجهه امنیتی و امتیاز برای زنان شمرده می شود.
وی ادامه می دهد: بسیاری از زنان بیوه در تهیه مسکن به مشکل برمی خورند چون کمتر کسی حاضر است به یک زن بیوه مسکنی اجاره دهد و چون جامعه تعریف و جایگاه مناسبی را برای او در نظر نمی گیرد و در برخی مواقع رفتار به گونه ای است که زن احساس می کند جایی در جامعه ندارد. فرد بیوه نه در مقام یک مجرد است و نه در یک مقام متاهل و این ارزشگذاری جامعه به مشکلات وی اضافه می کند. آیا باید تاوان یک حادثه را بپردازد؛ سوالی که همیشه آزارش می داد. دوستی می گفت: زمان ، مسائل را حل خواهد کرد.
ولی این خود زمان نبود که سرناسازگاری با او داشت؛ سنگ بزرگی را سر راهش گذاشته بود. دکتر سمنانی تصمیم گیری برای ازدواج مجدد را به شرایط خاص هر فرد ذکر می کند و می گوید: فردی که تصمیم به زندگی با زن بیوه را دارد باید شرایط قبلی او را درک کرده و از سویی او نیز همسر جدید را فردی به مانند همسر قبل خود نداند.

حفظ زندگی

کارشناسان خانواده در نظر گرفتن راههای تامین زندگی مالی زنان بیوه اعم از در نظر گرفتن بیمه و ایجاد نهادهای حمایت دولتی ،دریافت خدمات از شبکه خویشاوندان و دوستان ، فرهنگسازی از طریق رسانه ها و در صورت داشتن فرزندان ، مشارکت آنان در امور خانواده از اساسی ترین راههای رشد و بقای خانواده می دانند.