استفاده درست خرس‌ها از آشغال‌های بد

به صورت طبیعی، این خرس‌های مهربان همیشه در حال تمیز کردن محیط پیرامون خود هستند و تلاش آنها با یکسری ماجراجویی و هیجان همراه است، اما این ماجراجویی‌ها، بعضی وقت‌ها در مسیر متفاوتی می‌افتد و یک سری دردسر برای خرس‌های قصه مجموعه خلق می‌کند.

الیزابت برسفورد، خالق این مجموعه اصرار داشت که شخصیت‌های اصلی قصه او، خیلی هم شبیه خرس‌ها نباشند و یک سری تفاوت‌هایی با این موجودات داشته باشند. تلاش وی این بود که این موجودات و رفتارهایشان، تا حدی آدم‌ها را به یاد تماشاگران مجموعه بیندازد. به همین دلیل است که خرس‌های پشمالوی قصه مجموعه، خرس‌های خاصی به حساب می‌آیند. یکی از تفاوت‌های اصلی این خرس‌ها با هم‌نسلان خود، در دماغ‌های نوک‌تیز آنهاست. از همان ابتدای بحث تولید مجموعه، الیزابت برسفورد ـ که نویسنده تمام قصه‌ها و فیلمنامه‌های مجموعه است ـ اصرار داشت درباره حفظ محیط زیست و دوری از آلوده کردن آن صحبت کند. لحن زیست‌محیطی خانواده خرس‌ها نکته‌ای بود که مورد توجه منتقدان تلویزیونی قرار گرفت، آنها با تجلیل از بحث‌های آموزشی قصه برای بچه‌ها، گفتند این بحث جدی خیلی خوب و آسان به بچه‌ها آموزش داده می‌شود. شعار اصلی شخصیت‌های مجموعه ـ که می‌گفتند «می‌شود از آشغال‌های بد، استفاده‌های خوب کرد» ـ به صورت شعار بسیاری از بچه‌ها در انگلستان درآمد و دامنه این بحث، حتی به مدارس و مهدهای کودک‌ هم کشیده شد.

منتقدان تلویزیونی به خانواده خرس‌ها امتیاز بالایی دادند و این در حالی است که همیشه از مقایسه آن با مجموعه انیمیشنی «دالاس و گرومیت» اجتناب می‌ورزیدند. خانواده خرس‌ها هیچ وقت نتوانست موفقیت کلان ـ دالاس و گرومیت استودیوی فیلمسازی آرادمن انیمیشن را تکرار کند. ولی با قرار گرفتن نام مجموعه در کنار این محصول شرکت آرادمن نشان داد که از سطح کیفی بالایی برخوردار است و توانسته لقب یکی از بهترین و محبوب‌ترین مجموعه‌های کارتونی تاریخ تلویزیونی انگلستان را از آن خود کند. نوع ساخت مجموعه هم ویژه و خاص هنرمندان انگلیسی است. برعکسِ انیمیشن‌های کمپانی والت‌دیزنی در دهه 60 و 70 ـ که هنر دست نقاشان و انیماتورها، تصاویر کارتونی فیلم‌ها و مجموعه‌ها را خلق می‌کرد ـ سبک کار انیماتورهای انگلیسی کاملا متفاوت بود. آنها به سبک انیمیشن تک‌فریم کارهای خود را خلق می‌کردند. این شیوه که هنوز هم در این کشور اروپایی مرسوم است، به این شکل رواج دارد که شخصیت‌های قصه را در عالم واقعیت به صورت عروسک خلق می‌کنند. با فیلمبرداری تک‌فریم، آنها را در موقعیت‌های مختلف قرار داده و داستان را به جلو می‌برند.

نوع خلق قصه و شخصیت‌های خانواده خرس‌ها هم جذاب است. خانم برسفورد در گفت‌وگویی در آن ایام، به شرح چگونگی خلق آن پرداخت. وی گفت روزی همراه فرزند کوچکش در حال ماشین‌سواری در منطقه ویمبلدون شهر لندن بود. فرزند او که متوجه حضور در این محل شده بود، ناگهان با هیجان به مادرش می‌گوید: «ما در ویمبلدون هستیم.» این حرف فرزند برسفورد که با هیجان خاصی بیان شده، تاثیر خیلی زیادی روی وی می‌گذارد. برسفورد زمان بیشتری را در این محل می‌گذارند و ضمن تماشای محیط اطراف کم‌کم شخصیت‌ها و قصه مجموعه خانواده خرس‌ها در ذهن وی شکل می‌گیرد. او نام شخصیت‌های‌ قصه خود را وامبل می‌گذارد و به این ترتیب، یک مجموعه موفق تلویزیونی خلق می‌شود.

منتقدان تلویزیونی می‌گویند این مجموعه بسیار گرم و دلچسب است و نمونه‌اش را در کمتر کار کودکانه‌ای می‌توان پیدا کرد. آنها از لحن سرد یک سری کارهای کودکانه تلویزیونی یاد کرده و می‌گویند دلیل موفقیت بالای خانواده‌ خرس‌ها هم همین فضا و لحن صمیمی و مهربان است. در حال حاضر از خانواده‌ خرس‌ها به عنوان کار کلاسیک تلویزیونی نام برده می‌شود که هم بچه‌ها و هم بزرگ‌ترها آن را بسیار دوست دارند. پس از پایان پخش فصل دوم مجموعه، تقاضاهای زیادی برای تولید قسمت‌های جدید آن به دست تهیه‌کنندگان خانواده خرس‌ها رسید، اما آیور وود، کارگردان و انیماتور مجموعه، هیچ‌وقت سراغ تولید فصل تازه‌‌ای از آن نرفت.

او اعتقاد داشت ماجراجویی‌های شخصیت‌های اصلی قصه مجموعه در همان حد کفایت می‌کرد و تولید فصل‌های جدید،‌ می‌تواند اهمیت و اعتبار دو فصل قبلی آن را کاهش دهد و به ضرر ‌آنها هم تمام بشود. او قول داد که بزودی با یک مجموعه پرتحرک جدید، دوباره به تلویزیون برمی‌گردد. وود که سال 2004 در هفتاد و دو سالگی درگذشت، در کل هشت مجموعه تلویزیونی را کارگردانی کرد. ورود او به دنیای تلویزیون سال 1968 با انیمیشن کمدی «هرب‌ها» بود که قصه‌اش در یک باغچه می‌گذشت. خانواده‌ خرس‌ها سومین کار تلویزیونی او به حساب می‌آید. بین پنج مجموعه‌ای که وی بعد از موفقیت این مجموعه پربیننده خود ساخت، فقط آخرین کار او برتا توانست در بین تماشاگران موقعیت خوبی به دست بیاورد. این مجموعه انیمیشنی در فاصله سال‌های 1985 و 1986 پخش شد و مثل بقیه ساخته‌های وود حال و هوایی خانوادگی داشت. وود در سال‌ 1968 پس از انتشار جلد اولین کتاب «وامبل‌ها» پیشنهاد ساخت یک مجموعه تلویزیونی انیمیشنی را به شبکه بی‌بی‌سی داد و آنها تصمیم گرفتند تمام پنج جلد کتاب خانم برسفورد، تبدیل به انیمیشن‌‌های تلویزیونی شود.

آی.ام.‌وی‌.بی / مترجم: کیکاووس زیاری