مراغه، بهشت فسیل ایران

درحال حاضر نیز این شهر با بیش از ۳۰۰ اثر ثبت شده ملی، جزو ۱۰ شهر فرهنگی برتر کشور محسوب می‌شود. ‌ کاروانسراها، خانه‌های قدیمی، مساجد تاریخی و تپه‌های باستانی نه‌تنها نشانه قدمت مراغه است که باعث افزایش جاذبه‌های گردشگری آن شده است. همچنین کوهستان سهند و نزدیکی به ساحل دریاچه ارومیه باعث شده این شهر علاوه بر آثار باستانی، جاذبه‌های طبیعی بسیاری داشته باشد. همه اینها باعث شد تصمیم بگیریم این شهر را برای یک گردشگری چندروزه به شما معرفی کنیم.

ابر و باد و جاده و راه‌آهن و هواپیما درکارند تا تو به مراغه بروی. برای رسیدن به مراغه با توجه به ظرفیت و حجم جیبتان می‌توانید هر یک از مسیرهای جاده‌ای، ریلی و هوایی را انتخاب کنید. اگر با وسیله نقلیه خود عزم سفر کردید باید تهران را به مقصد کرج ترک کنید و بعد از گذشتن از قزوین و زنجان به سه‌راهی قره‌چمن به معنی چمن سیاه می‌رسید. سمت چپ به طرف تبریز و سمت راست به طرف هشترود و مراغه می‌رود. از طریق این مسیر حدود 6 ساعت در راه هستید.

مراغه جزو اولین شهرهای ایران است که به راه‌آهن پیوسته، راه‌آهن تهران ـ مراغه بعد از 8 تا 10 ساعت شما را به این شهر می‌رساند.

البته اختلاف زمان رسیدن به این شهر، بستگی به انتخاب قطار درجه یک یا 2 دارد.‌ روزهای یکشنبه و چهارشنبه هم،‌ چند پرواز از تهران ‌به مقصد مراغه انجام می‌شود و شما یک‌ساعت بعد به فرودگاه این شهر می‌رسید. پرواز با هواپیما علاوه بر جیبتان به هوا هم بستگی دارد.

776 سال پیش، مراغه پایتخت ایران بود. شاه آن زمان وزیری حکیم و دانشمند داشت به نام خواجه‌نصیرالدین طوسی که به تشویق و درخواست او روی یکی از تپه‌های غربی که در حال حاضر انتهای خیابان پاسداران می‌شود رصدخانه‌ای بنا شد. رصدخانه مراغه اولین رصدخانه مجهز قبل از کشف دوربین است و تا 300 سال بعد هم رصدخانه‌ای به آن اندازه مجهز در غرب هم ساخته نشد. هرچند که به لطف میراث فرهنگی الان بخش کوچکی از آن بنای تاریخی باقی مانده است اما غارها و معماری صخره‌ای تپه رصدخانه که به پیش از اسلام مربوط می‌شود از جاذبه‌های دیدنی مراغه است.

گنبد مدور، دومین مزار از قبرهای پنجگانه مراغه است. این بنا برجی است مدور که از گنبد و سقف آن چیزی بر جای نمانده و مزاری کاملا ناشناخته است. ارزش بنا در این است که تکامل نمای مینایی را در دوران بین تاریخ احداث این بنا و تاریخ ساخت گنبد سرخ نشان می‌دهد. ساختمان، ظاهری ساده دارد و تزئینات خاصی هم در آن دیده نمی‌شود.

تنها 10 متر آن سوی برج مدور، گنبد کبود قرار دارد. این گنبد یک منشور 10 وجهی است که مردم محلی، آن را محل دفن مادر هلاکو می‌دانند. گنبد کبود و برج مدور به برج‌های دوقلو معروفند و در میدان طلوع فجر، پشت بانک ملی مرکزی قرار گرفته‌اند. کتیبه‌ای که تاریخ بنای سومین مزار از قبرهای پنجگانه مراغه را معلوم کند وجود ندارد، اما عده‌ای به دلیل انتساب این برج به مادر هلاکو آن را متعلق به دوره مغول می‌دانند.

معبد مهر شباهت زیادی به معابد مهر یونان، ایتالیا و ترکیه دارد. این معبد که در قسمت جنوبی روستای ورجوی و در فاصله 5 کیلومتری مراغه قرار دارد قدیمی‌ترین بنای استان است.

یکی از آثار معروف مراغه، مقبره اوحدی مراغه‌ای، شاعر دوره ایلخانی است که مثنوی معروف جام‌جم را به نثر درآورد. در کنار مقبره اوحدی موزه تخصصی ایلخانی قرار دارد. موزه ایلخانی و مقبره اوحدی در خیابان دانشسرا، روبه‌روی بیمارستان سینا قرار گرفته‌اند. اشیای موزه ایلخانی ظروف سفالی، سکه، کتاب و ظروف مفرغی مربوط به دوران اسلامی است.

غار کبوتر

غار کبوتر مراغه که در اصطلاح محلی‌ها به غار هامپوئیل معروف است در 15 کیلومتری جنوب شرقی مراغه بعد از پل تازه‌کند در جاده مخصوص غار کبوتر قرار گرفته و همسن غار علیصدر همدان است. این غار در کمره کوهی صخره‌ای رو به جنوب شهر قرار دارد. اهمیت غار کبوتر به خاطر وجود چاله‌هایی عمیق و مخوف است که به شکل تندره‌های سنگی و تالارهای بزرگ دیده می‌شود. این غار بیش از غارهای دیگر مورد توجه غارشناسان و محققان و کوهنوردانی است که هر ساله برای بازدید از آن به این منطقه سفر می‌کنند.

پل مردق جزء مهم‌ترین و سالم‌ترین پل‌های تاریخی آذربایجان شرقی و تنها پل این شهرستان است که در فهرست آثار ملی به‌ ثبت رسیده‌ است. پل سه‌دهنه مردق، جزو 3 پل مهم تاریخی این شهر است که در عصر قاجار بر روی رودخانه مردق‌چای ساخته شد. این پل از همان زمان ساخت مجهز به سیل‌شکن و پایه‌های سنگی بود. در گذشته، به‌واسطه این پل، مراغه با شهرهای اردبیل و هشترود و روستاهای منطقه ارتباط پیدا می‌کرد.

در قسمت شمال باختری شهر مراغه، کنار برج معروف غفاریه، پل قدیمی 7 چشمه‌ای قرار دارد که متاسفانه فقط 4 چشمه از آن باقی مانده و 3 چشمه دیگرش خراب شده است. اهالی، این پل را که روی رودخانه صافی‌چای بنا شده به عنوان پل «هلاکوخان» می‌شناسند.

«قیزلار قلعه سی» که به عنوان قلعه دختر شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی مراغه است. این قلعه در 20 کیلومتری جنوب غربی مراغه و در سمت جنوبی دره عمیق کوه‌های گؤی داغ یا کوه کبود قرار گرفته است.

2 حمام تاریخی در مراغه وجود دارد. حمام صفوی واقع در خیابان خواجه نصیر، میدان تره‌بار قدیم و حمام خواجه غفار در حسینیه خواجه غفار که از آثار تاریخی شهر است و دیدن آنها خالی از لطف نخواهد‌بود.

یکی از قدیمی‌ترین جایگاه‌های فسیل ایران در مراغه قرار گرفته است. ببرهای شمشیر دندان که به آن ببر دندان خنجری هم می‌گویند؛ زرافه‌های گردن کوتاه، گورخر کوچک، فیل کوچک و کفتار از حیواناتی هستند که زمانی در آن منطقه زندگی می‌کردند. این منطقه یکی از غنی‌ترین مناطق سنگواره‌ای جهان به شمار می‌آید و در آخرین مطالعات، فسیل‌های ماموت، زرافه و آهو هم در آن کشف شده‌ است. فسیل‌های این حیوانات نشان می‌دهد منطقه ۷ میلیون سال قدمت دارد. با کشف بیش از ۵۷۳ فسیل از گونه‌های مختلف جانداران عظیم‌الجثه، این منطقه اولین منطقه فسیلی ایران و به عنوان «بهشت فسیل ایران» معرفی شده‌ است. این بهشت در جاده تهران- مراغه، بعد از هشترود و شهر نظرکهریزی، دست راست، داخل روستای شلیلوند قرار دارد.