به مناسبت سالروز اختراع لامپ توسط توماس ادیسون

لامپ، اختراعی به قدمت 132 سال

اگرچه اغلب ما ادیسون را به عنوان مخترع برق می‌شناسیم، اما حقیقت این است او زمانی متولد شد که حدود نیم قرن از اختراع پیل الکتریکی توسط الکساندر ولتا می‌گذشت. نکته جالب این است که توماس ادیسون 2500 اختراع را به نام خود ثبت کرده است که شاید بتوان گفت مهم‌ترین و معروف‌ترین آنها لامپ الکتریکی است.

کد خبر: ۴۳۶۲۱۴

در سال‌های ابتدایی قرن نوزدهم میلادی با توجه به این که روشنایی به عنوان یکی از مهم‌ترین خواسته‌ها و نیازهای بشر محسوب می‌شد، بسیاری از دانشمندان به این فکر افتادند تا از برق برای ایجاد روشنایی استفاده کنند، تا این که سرانجام سال 1813 میلادی همفری دیوی با استفاده از دو میله زغالی که از بین آنها جریان برق می‌گذشت، اولین چراغ برق را اختراع کرد. البته این لامپ مصرف انرژی بسیار بالایی داشت و استفاده از آن برای روشنایی چندان مقرون به صرفه نبود. 21 اکتبر 1879، ادیسون لامپ معمولی را اختراع کرد. این لامپ که در حقیقت همان لامپ رشته‌ای بود در مقایسه ارزان‌تر و بادوام‌تر و به همین علت استفاده از آنها به سرعت در تمام آمریکا، اروپا و دیگر نقاط دنیا مورد توجه قرار گرفت. در حقیقت عصر روشنایی الکتریکی با اختراع لامپ رشته‌ای سال 1879 آغاز شد. اما در چند دهه اخیر شاهد پیشرفت و تحولات قابل توجهی در زمینه تولید لامپ‌های الکتریکی بوده‌ایم. امروزه اغلب لامپ‌های الکتریکی براساس آخرین فناوری‌ها و با استفاده از موادی جدید ساخته می‌شوند که نه‌تنها از نظر اقتصادی به صرفه‌تر خواهند بود، بلکه خطرات کمتری برای محیط‌زیست خواهند داشت. لامپ رشته‌ای یا لامپ‌های معمولی از قدیمی‌ترین و ارزان‌قیمت‌ترین لامپ‌ها هستند که عمر مفید آنها معمولا 650 تا 1000 ساعت است.

امروزه از لامپ‌های رشته‌ای به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین و در عین حال کم‌بازده‌ترین انواع لامپ‌ها نام برده می‌شود. در این لامپ‌ها 90 درصد انرژی مصرفی به صورت انرژی گرمایی به هدر می‌رود و به همین دلیل قرار است تا سال 2014 میلادی استفاده از آنها در سطح دنیا منسوخ شود. لامپ‌های رشته‌ای هالوژن از نظر ساختاری شبیه به لامپ‌های رشته‌ای معمولی هستند؛ با این تفاوت که محفظه لامپ توسط گاز هالوژن پر می‌شود. وجود گاز هالوژن در لامپ‌های رشته‌ای بازده این لامپ‌ها را تا 25 درصد افزایش می‌دهد. عمر مفید این لامپ‌ها 1000 تا 3000 ساعت است. در لامپ‌های هالوژن، عمر مفید لامپ در مقایسه با لامپ‌های رشته‌ای معمولی بیشتر و مصرف انرژی نیز به میزان قابل‌توجهی کمتر است. لامپ‌های CFL همان لامپ‌های کم‌مصرف هستند که امروزه استفاده از آنها مورد توجه قرار گرفته است. بازده این لامپ‌ها حدود 75 درصد از لامپ‌های معمولی بیشتر است و عمر متوسط آنها بیش از 8000 ساعت برآورد شده است. ضمن آن‌که در ساختشان از جیوه کمتری استفاده می‌شود و در نتیجه پیامدهای زیست‌محیطی آنها به مراتب کمتر است. اما لامپ‌های LED از جدیدترین لامپ‌ها هستند که براساس فناوری‌های روز دنیا طراحی و ساخته شده‌اند. در ساخت این لامپ‌ها از دیودهای نیم‌رسانای ساطع‌کننده نور استفاده شده است و در نتیجه این لامپ‌ها در مقایسه با دیگر انواع لامپ‌ها از بازدهی قابل توجهی برخوردار هستند. عمر مفید این لامپ‌ها 25 هزار ساعت است و به نظر می‌رسد با کاهش قیمت این لامپ‌ها در آینده‌ای نه‌چندان دور لامپ‌های LED بتوانند جایگزین لامپ‌های معمولی شوند.