صلح با ژست سیاسی

هوف که کارشناس بحران است و در حال حاضر به عنوان مشاور جورج میچل، نماینده‌ آمریکا در امور خاورمیانه فعالیت می‌کند در دیدار 4 روزه خود از سرزمین‌های اشغالی با برخی مقامات عالی‌رتبه این رژیم از جمله ایهود باراک، وزیر دفاع و امرای نظامی دیدار کرد و سپس راهی دمشق شد تا با مقامات ارشد سوریه به رایزنی بپردازد.

تنها یک روز پس از ورود هوف به تل‌آویو بود که روزنامه یودیعوت آحارونوت، پر تیراژترین روزنامه اسرائیل ادعا کرد او طرحی را تدوین کرده و برای بررسی تقدیم مقامات تل‌آویو کرده است که می‌تواند به اختلافات دیرینه تل‌آویو  دمشق پایان دهد.

یکی از مهم‌ترین محورهای مورد اختلاف دو طرف سرنوشت بلندی‌های جولان، منطقه‌ای است که ارتش صهیونیستی در جریان جنگ 1967 با اعراب اشغال کرد و بعدا به سرزمین‌های اشغالی منضم شد. سوری‌ها خواستار بازپس‌گیری این منطقه استراتژیک و مملو از منابع آبی هستند لیکن رژیم‌صهیونیستی برای قبول این پیش شرط مطالباتی را مطرح کرده که قبول آنها از سوی سوری‌ها تقریبا ناممکن است.

هر چند مقامات رژیم‌صهیونیستی حاضر نشده‌اند در قبال صحت یا سقم این ادعای یودیعوت‌آحارونوت موضع‌گیری کنند اما هوف پیشتر و در ماه مارس با انتشار گزارشی تحت عنوان «نقشه صلح بین اسرائیل و سوریه» که برای انستیتو صلح واشنگتن، پایتخت آمریکا تهیه شده بود چارچوب اصلی این طرح را ترسیم کرد.

سفارت آمریکا در تل‌آویو برخلاف مقامات رژیم‌صهیونیستی تایید کرده هوف در دیدارهایش با مقامات کشورهای مختلف خاورمیانه به دنبال ترغیب صهیونیست‌ها و سوری‌ها به حرکت در مسیر صلح است. بزرگ‌ترین مانع در این راه همچنان آینده بلندی‌های جولان است.

سوریه و اسرائیل در سال 2008 میلادی با میانجیگری ترکیه در 4 مرحله به طور غیرمستقیم با هم رایزنی کردند اما بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه با آغاز تهاجم ارتش صهیونیستی به غزه در واپسین روزهای سال 2008 میلادی این مذاکرات را به حال تعلیق درآورد.

با این حال ایهود اولمرت، نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی که اواخر ماه ژانویه قدرت را به دولت جدید به نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو واگذار کرد ابراز امیدواری کرده بود این مذاکرات از سر گرفته شده و به برقراری صلح در منطقه منجر شود.

جنگ آب

یکی از شروط اصلی برای دستیابی رژیم‌صهیونیستی و سوریه به راه‌حل خروج از بحران توافق بر سر تدوین منابع آبی جولان خواهد بود.

در طرح هوف پیش‌بینی شده پس از اعاده جولان به سوریه هر دو طرف حق بهره‌برداری از منابع آبی بلندی‌ها را داشته باشند و به‌رغم تخلیه شهرک‌های صهیونیست ‌نشین احداث شده در آن باید سوری‌ها متعهد به تضمین مالکیت مراکز توریستی ایجاد شده در جولان توسط سرمایه‌گذاران صهیونیستی شوند.

به اعتقاد هوف اعاده حاکمیت و اجرای سایر بندهای طرح پیشنهادی او زمینه‌ساز اعتماد سازی بین دوطرف خواهد بود و راه را برای تعامل بیشتر تل‌آویو  دمشق هموار می‌کند.

با وجود هیاهوی به وجود آمده پیرامون سفر هوف در رسانه‌های صهیونیست، دولت اسرائیل خیلی زود وارد میدان شد تا سطح انتظارات صهیونیست‌ها در قبال خبرهایی را که در مورد پیشنهاد او انتشار یافته بود، کاهش دهند. دفتر نخست‌وزیری رژیم‌صهیونیستی در اولین گام با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد اولویت سیاست خارجی دولت در این مقطع پیگیری تلاش‌ها برای دستیابی به صلحی پایدار با فلسطینی‌هاست.

اوزی آراد، مشاور ارشد نتانیاهو در حوزه امنیت ملی در گفتگو با روزنامه هاآرتص تصریح کرد: «تل‌آویو هرگز طرح صلحی را که مانع از ادامه استقرار نیروهای ارتش در جولان شود ، نخواهد پذیرفت.» موضع آراد با توجه به نفوذی را که بر نتانیاهو دارد، باید تیر خلاص به طرح پیشنهادی هوف دانست. او با یادآوری این که 9 هزار صهیونیست در 12 شهرک احداث شده در جولان زندگی می‌کنند، تاکید کرد «سوری‌ها به خوبی می‌دانند اسرائیل جولان را ترک نمی‌کند.»

دومینوی دیپلماتیک

مقامات رژیم‌صهیونیستی می‌گویند اگرچه تل‌آویو خواهان صلح با سوریه‌ است اما آنها با هیچ پیش شرطی از جمله موافقت‌ شفاهی با خواسته‌های دمشق قبل از گفتگوی جدی بر سر اختلافات را نخواهد پذیرفت و در مقابل از تعیین شرط و شروطی چون توقف حمایت دمشق از حزب‌الله لبنان و جنبش‌ حماس در غزه برای آغاز مذاکرات خودداری خواهد کرد.

با وجود این‌که دولت اوباما فعالانه در حال پیگیری استراتژی تنش‌زدایی از روابط دمشق  واشنگتن است که در صورت ثمردهی وضعیت حاکم بر مرزهای سوریه با سرزمین‌های اشغالی را نیز تحت‌‌الشعاع قرار خواهد داد اما صهیونیست‌ها در ظاهر رغبتی به این پیگیری‌ها نشان نمی‌دهند.

واشنگتن در همین چارچوب در ماه ژوئن اعلام کرد برای اولین بار پاریس از سال 2004 میلادی برای سفارت آمریکا در دمشق، سفیر تعیین خواهد کرد. در شرایطی که آمریکایی‌ها سعی دارند با زمینه عبور ‌از تنش‌های خاورمیانه شرایط را با هدف تسریع روند تشکیل کشور مستقل فلسطین و مهار حزب‌الله و حماس مهیا کنند سنگ‌اندازی‌های رژیم‌صهیونیستی ژستی سیاسی برای امتیازگیری از آمریکا در قبال مصالحه با دشمنان است.

برخلاف موضعگیری‌های ظاهری، زمامداران تل‌آویو در بطن ماجرا بیش از هر زمانی در گذشته خواستار برقراری آرامش در مرزهای خود هستند تا از نارضایتی داخلی بکاهند.

شهروندان رژیم صهیونیستی از دهه‌ها درگیری ‌و عدم امنیت به تنگ آمده‌اند و اکنون بیش از هر زمانی به صلح با همسایگان عرب‌شان گرایش دارند. در چنین شرایطی آیا می‌توان باور کرد که سنگ‌اندازی‌‌های تل‌آویو در مسیر صلح واقعی است؟

رضا سادات