قطار به حرکت درآمده بسکتبال توقف نمی‌کند

آقای مشحون، خوب به یاد دارم که در اوایل دهه70شما در همین سالن سرپوشیده شهید کشوری طرح شناسایی بازیکنان قد بلند را به اجرا گذاشته بودید تا بنیان حرکتی اساسی در جهت احیای بسکتبال ایران را بنا بگذارید. امروز آن رویکرد به ثمر نشسته تا با ورود بلندقدها به بسکتبال همراه برنامه‌های محوری فدراسیون، این رشته که پیش از این کسی حساب خاصی رویش باز نمی‌کرد، صاحب اعتباری قابل توجه شده و رفته رفته آسیا نیز برایش کوچک شود. حضور در بازی‌های المپیک اوج این حرکت رو به رشد به حساب آمد تا امروز ایده‌ها و آمال در بسکتبال با گذشته بسیار متفاوت باشد. شما این ایده‌ها را چگونه برای خود تعریف می‌کنید؟

بسیار خوشحالم که شما بدرستی روی مساله‌ای حساس دست گذاشتید که برای جامعه بسکتبال بسیار اثرگذار است. همان طور که اشاره کردید ما برای رسیدن به امروز، سال‌ها تلاش و برنامه‌ریزی را چاشنی کار کرده‌ایم و این طور نبوده که یکشبه خوابیده باشیم و فردای آن بسکتبال ایران را متحول شده ببینیم. بی‌شک خودتان از همه چیز خبر دارید و نیاز به توضیح نیست. تنها خوشحالم که امروز تلاش من و همکارانم در فدراسیون با همراهی و کوشش خانواده بسکتبال اعم از داوران، مربیان و بازیکنان به اینجا ختم شده تا بسکتبال ایران در آسیا و در تمام رده‌ها قهرمان قاره شود. نمی‌خواهم بگویم کار خارق‌العاده‌ای انجام داده‌ایم، نه بلکه تنها به وظیفه خویش عمل کرده‌ایم و از این به بعد هم با توان و انگیزه‌ای بیشتر در خدمت این رشته خواهیم بود تا راه رفته را تداوم بخشیده و همچنان به جلو گام برداریم و فاصله‌ها را کوتاه و کوتاه‌تر کنیم. خوشحالم که ایده دیرین من به سرانجام رسید و امروز دارای بازیکنان بلند بالایی هستیم که می‌توانند آینده شکوفاتری را برای این رشته رقم بزنند. جا دارد از حمایت‌های سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک به خاطر همراهی‌هایشان با حرکت توسعه‌ای بسکتبال تشکر و قدردانی کنم. شاید اگر این همراهی‌ها نبود، ما نیز بعد از چند صباحی انرژی‌امان تخلیه می‌شد، اما خوشبختانه نه‌تنها چنین نشده، بلکه ما هر روز باانگیزه‌ای متفاوت‌تر به کارمان ادامه داده‌ایم تا انتظارات فزاینده‌ای نیز پیرامون این رشته در داخل کشور شکل بگیرد. امروز تمام هم و غم ما جهانی شدن بسکتبال است، چراکه در آسیا به تمام اهداف خود رسیده‌ایم و اکنون وقت آن رسیده از ورای آسیا به دنیای این رشته جذاب نگاه کنیم. حضور در المپیک و راهیابی به رقابت‌های جهانی در رده جوانان و... افق‌های تازه‌ای را پیش روی جامعه بسکتبال ایران قرار داده است.

به برنامه جهانی شدن بسکتبال اشاره کردید، از منظر رئیس فدراسیونی، ما در حال حاضر در کجای این رشته در دنیا قرار داریم؟

البته باید بگویم جهانی شدن انتظاری است که خانواده بسکتبال از خود دارد و می‌خواهد در این مسیر به جلو قدم بردارد. با توجه به حمایت‌هایی که از این رشته می‌شود و توانایی‌ها و استعدادهای موجود نیز فکر می‌کنیم هدفی قابل دسترس خواهد بود. هرچند دچار خود بزرگ‌بینی نیز در این زمینه نمی‌شویم و نیک واقفیم که جایگاهمان کجاست. واقعیت این است که در ریشه و پایه با کمبود‌ها و کسری‌هایی مواجه‌ایم که نیازمند توجهات ویژه هستیم. با این حال عقیده دارم که اگر روی این کمبودها متمرکز شویم، چیز خاصی عاید بسکتبال کشور نمی‌شود. در حقیقت هنر این است که ما در همین وضعیت و با امکانات موجود، در برنامه‌ریزی‌هایمان به گونه‌ای عمل کنیم که شرایط پیشرفت را تسهیل کنیم. خوشبختانه با تداوم روند موفقیت‌آمیز بسکتبال، رئیس سازمان دستور داده که در هر استان یک سالن در اختیار هیات‌های بسکتبال قرار گیرد که این مساله تحولات مثبتی را برای این رشته به همراه خواهد داشت.

اما خود شما در تهران همواره از نداشتن یک سالن مجهز در مرکز شهر در مضیقه بوده‌اید و بارها نیز به زبان آمده‌اید که تاکنون این خواست عملی نشده است.

قبول دارم، مشکل ما در تهران کمبود زمین در مرکز شهر است. در این زمینه خود من همراه هادیانی، مدیرعامل شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی و خزایی، رئیس صندوق حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان از سوی مهندس علی‌آبادی ماموریت یافته‌ایم تا زمین مناسبی را در بهترین نقطه تهران شناسایی کنیم تا بلافاصله کار ساخت آن آغاز شود. واقعا داشتن این سالن از نان شب هم برای بسکتبال در تهران واجب‌تر است و ما مانده‌ایم که با توجه به همزمان شدن تمرینات تیم‌های ملی رده‌های مختلف، برنامه تمرینات آنها را چطور در سالن آزادی هماهنگ کنیم. برای همین مجبور شدیم برنامه تمرینات را تغییر دهیم و تمرینات یکی دو تیم را به شهرستان‌ها منتقل کنیم تااینگونه رفع مشکل کرده باشیم.

در حال حاضر و با گام‌های برداشته شده در این رشته از گذشته تا به امروز، بسکتبال به اسب زینکرده‌ای می‌ماند که باید در کورس سرعت خوب هدایتش کرد و اجازه نداد از مسیر خارج شود. البته نادیده نمی‌گیریم که فاصله بسکتبال ایران با دنیا زیاد است و تعارفی نیز در این مساله نداریم، اما همان طور که گفتم، مهم‌تر از امکانات و تجهیزات، برنامه خوب است. ما با همین امکانات نیز خیلی از کمبودها و کسری‌ها را از طریق برنامه‌ای خوب و همه‌جانبه پشت‌سر گذاشته‌ایم و باانگیزه‌ای دوچندان به کارمان ادامه می‌دهیم تا با عمل خود، همه را ناگزیر از توجه بایسته به بسکتبال نماییم. کاری که تا به امروز آن را بخوبی انجام داده‌ایم.

مهم‌ترین تورنمنت بسکتبال در ماه آینده حضور در جام ملت‌های آسیاست که از 15 تا 27 مرداد در تیان جین چین برگزار می‌شود. با توجه به همگروهی با تیم‌های چین تایپه، کویت و ازبکستان، شرایط را برای تیم ملی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با تیم‌های همگروه مشکلی نداریم، شاید سخت‌ترین رقیب ما در این مرحله چین تایپه است که تیمی منسجم دارد. البته با توجه به رشد بسکتبال قاره نباید هیچ تیمی را کوچک دید و موضوع را جدی نگرفت. با این حال تیم ملی چیزی برای قهرمانی در جام ملت‌ها کم ندارد و تمام هدف ما کسب جام نخست و راهیابی به رقابت‌های جهانی ترکیه است.

و به طور مسلم وقتی از قهرمانی در جام ملت‌ها سخن به میان می‌آورید، باید از قبل نیز رویکرد حضور در رقابت‌های جهانی ترکیه را مورد توجه قرار داده باشید.

همین طور است، ما از پیش برنامه‌هایمان را تبیین و براساس داشته‌هایمان به جلو حرکت می‌کنیم. بی‌شک اگر این اتفاق بیفتد که دور از دسترس نیست، بسکتبال ما چندین قدم جلوتر می‌رود تا هر چه بیشتر جایگاه خود را در دنیا بشناساند.

و تیم ملی جوانان نیز از 11 تیرماه باید در رقابت‌های جهانی نیوزیلند به میدان برود که البته با توجه به همگروهی با تیم‌های آمریکا، فرانسه و مصر کار دشواری را پیش رو دارد، این طور نیست.

بی‌شک بسکتبال ایران به لحاظ حضور در رقابت‌های جهانی و المپیک تیم جوانی به حساب می‌آید و نباید از این تیم به دنبال کسب نتیجه بود. همان طور که در المپیک پکن صرف حضور و هماوردی با تیم‌های بزرگ دنیا برای ما از اهمیت قابل توجهی برخوردار بود و به جامعه بسکتبال اعتماد به نفس قابل توجهی را بخشید. ما در حال حاضر برای دومین باری است که در رقابت‌های جهانی جوانان حاضر می‌شویم و به طور طبیعی به واسطه جوانی و قدمت به نسبت دیگر تیم‌ها، باید از این حضور به دنبال اهداف دیگری باشیم. تیم ملی جوانان شایستگی‌های خود را تا به امروز نشان داده‌اند و در رویارویی مستقیم با تیم ملی بزرگسالان شایستگی‌های خود را به رخ کشیده و نشان داده‌اند که از استعداد بالایی برای رشد و تکامل برخوردارند. در حقیقت اثرات حضور جوانان بسکتبال در رقابت‌های جهانی نیوزیلند را در آینده خواهیم دید.

کارشناسان هم معتقدند که تیم جوانان تنها بار تجربه کمی به نسبت دیگر تیم‌ها در جهانی نیوزیلند دارد.

ما منکر این نیستیم که از بسکتبال روز دنیا فاصله داریم، برای همین به دنبال این هستیم که با برنامه لازم راه جهانی شدن را کوتاه کنیم. بنابراین در نیوزیلند هم می‌خواهیم جوانان بسکتبال به خودباوری و اعتماد به نفس لازم در مقابل تیم‌های مطرح جهان دست یافته و چند گام به پیش بردارند.

آقای مشحون، حفظ این دستاوردها از کسب آنها حساس‌تر و به نوعی دشوارتر است. این را از این جهت می‌گوییم که جدای از داشتن برنامه، بسکتبال باید امکانات و زیرساخت‌های لازم را در اقصی نقاط کشور در اختیار داشته باشد تا بتواند پاسخگوی انتظارات فزاینده موجود از این رشته باشد.

شکی نیست، اما خب باید این نکته را نیز در نظر گرفت که مسوولان ورزش از هیچ کوششی در این زمینه دریغ نمی‌ورزند و ما هم بر اساس شرایط موجود، انتظارات خود را مطرح میکنیم. واقعیت این است که امروزه در کشورهای پیشرو در این رشته، حتی در دبیرستان‌ها هم دو، سه سالن بسکتبال دارند، چه برسد به تیم‌های ملی‌شان. به هر حال، ما با تمام تلاش‌های خویش توانسته‌ایم بسکتبال را به اینجا برسانیم و به طور مسلم نگهداری این جایگاه سخت است. من به شخصه اهل نالیدن و آه و فغان نیستم، اما معتقدم وقتی بسکتبال مثل جت به جلو می‌تازد، باید در حد امکان نیز توجهات بیشتری را معطوف آن کنیم که البته با حمایت‌های ویژه رئیس سازمان من نسبت به این مساله خوشبینم.

در حال حاضر، شرایط به گونه‌ای پیش رفته که اقبال مردمی به بسکتبال دوچندان شده است و همین مساله اقتضا می‌کند که قول‌های داده شده به این رشته، عملی شود.

دقیقا، برای همین هم می‌گویم نیازمند توجه ویژه هستیم. همان‌طور که می‌دانید بسکتبال ورزشی دانش‌آموزی و دانشجویی است و می‌تواند کل جامعه را در برگیرد، یعنی پدر و مادرها با طیب خاطر از حضور نوجوانان و جوانان در این رشته استقبال می‌کنند و این به واسطه این است که پرداختن به بسکتبال، هیچ تباینی با درس و تحصیل ندارد و برای همین نیز هست که امروز بیشتر ملی‌پوشان بسکتبال از اقشار تحصیلکرده هستند.

و بپردازیم به لیگ بسکتبال، خود شما بارها تاکید کرده‌اید که هزینه تیمداری در لیگ غیر منطقی بالا رفته و از سوی دیگر نیز بعضا مدیران باشگاه‌های خصوصی گله دارند که حضور در لیگ برایشان با صرفه نیست.

البته من این حرف را قبول ندارم که لیگ برای باشگاه‌ها بهره‌ای ندارد، در لیگ ما تمام تیم‌هایی که شرکت کرده‌اند، حداقل از حق پخش تلویزیونی بهره‌مند شده‌اند. برای مثال همین تیم لولهas شیراز چند بار مسابقاتش روی آنتن رفت یا بیم مازندران و حساب کنید که اگر این تیم‌ها می‌خواستند غیر از این، خود را می‌شناختند، چقدر باید هزینه و سرمایه‌گذاری تبلیغاتی می‌کردند.بنابراین نمی‌توان یکسره همه چیز را نادیده گرفت و گفت که لیگ بسکتبال بدون بهره است. البته قبول دارم انتظاری که باشگاه‌ها از حضور در لیگ دارند، برطرف نمی‌شود و این بر می‌گردد به انتظار ما از صدا و سیما که باید محبت بیشتری را مبذول کند و بازی‌های لیگ را بیشتر پوشش دهد. با این کار، خستگی نیز از تن فدراسیون خارج می‌شود، ضمن آن که اصولا داشتن یک تیم ملی خوب و قوی لیگ پویا می‌خواهد، لیگ خوب هم حمایت می‌خواهد و صدا و سیما می‌تواند کمک موثری به فدراسیون بسکتبال داشته باشد.

اما صدا و سیما تا آنجا که می‌دانیم مسابقات بسکتبال را پوشش داده و این‌طور نبوده است که دریغ کند.

بله، من هم این نکته را نادیده نمی‌گیرم و جای قدردانی دارد. 4 سال پیش آقای پورمحمدی دستور داد مسابقات بسکتبال را به صورت ویژه ببینند که اثرات مثبت آن را ما اینک بوضوح شاهد هستیم. شرایطی که انتظارها را از بسکتبال بالا برده تا در هر میدانی که حضور می‌یابیم همه از ما انتظار کسب مدال طلا را داشته باشند و این برمی‌گردد به فراگیر شدن این رشته که صدا و سیما در آن نقش موثری ایفا کرده است. این که ما همچنان انتظار داریم رسانه ملی با افزایش این توجه امکان رشد و پیشرفت بیشتر را برایمان فراهم آورد.

حالا این انتظارها با ظرفیت و پتانسیل بسکتبال تطابق دارد؟

قابلیت آن هست، اما همان‌طور که عرض کردم باید همه چیز را در ظرف خود ببینیم و شرایط را به گونه‌ای فراهم کنیم که همه در این ظرف دیده شوند.

شاید بر همین مبنا نیز هست که واسیلین ماتیچ، سرمربی صرب تی مای بسکتبال هم بر استعدادهای بسکتبال در ایران صحه گذاشته و تصریح دارد که در هر پست تیم ملی می‌تواند 4  3 بازیکن خوب در اختیار داشته باشد. گرچه او هم این را نادیده نمی‌گیرد که دستیابی به این هدف امکانات برابر را طلب می‌کند.

حرف درستی است.

راستی قرارداد این مربی تا چه زمانی است و آیا از عملکرد او رضایت دارید؟

ماتیچ تا پایان جام ملت‌های آسیا یعنی تا آخر شهریور ماه با فدراسیون قرارداد دارد و از هم اکنون نیز تمایل داریم قرارداد همکاری با وی را تمدید کنیم. ماتیچ در کنار برخورداری از علم روز این رشته بسیار پرکار و پرتوان است و تعاملی خوب و سازنده با فدراسیون دارد. یکی از ویژگی‌های این مربی درک کاملش از فرهنگ کشورمان است و در این قالب قرار گرفته و به وظایفش عمل می‌کند. برخورد خوب با قهرمانان بر اساس پارامترهای اصولی و روحی و روانی از ماتیچ چهره‌ای مقبول ساخته است.

و بر‌همین‌اساس نیز هست که فدراسیون از وجود وی کمال بهره را می‌برد و به نوعی از او نیز در زمینه کمک به تیم ملی جوانان استفاده کرده است.

ما همه جوره از ماتیچ کمک گرفته‌ایم. با حضور او همه کارها در تیم ملی بر مبنای رفاقت و صمیمیت استوار است و هر جا که کمکی لازم باشد همه به هم کمک می‌کنیم. یعنی این‌طور نیست که چون من رئیس فدراسیون هستم خیلی از کارها را نباید انجام دهم، نه همه یکدیگر را هم پوشانی می‌کنیم تا هیچ کاری زمین نماند. جالب است برای شما تعریف کنم که برادرم رضا (مدیر تیم‌های ملی) تعریف می‌کرد که در یکی از جلسات تمرینی، ماتیچ را دیده است که بی‌تکبر یک کارتن لباس را بر دوش خویش قرار داده و آن را به داخل سالن تمرین حمل کرده بود. بی‌شک این مساله یک درس بزرگ برای بسکتبال ماست که سرمربی تیم ملی با این وقار و شخصیتش، جایی که ببیند باید کمک کند بی‌تکلف پا پیش می‌گذارد. حرفم این است که همیشه باید با انرژی مثبت پیش رفت و فقط نیمه خالی لیوان را ندید.

به هرحال اگر حضور در المپیک بعدی را در سر داریم و می‌خواهیم بیشتر در عرصه بسکتبال، بزرگی کنیم باید امثال ماتیچ را در امور پایه‌ای هر چه بیشتر به کار بگیریم تا مسیر جهانی هموارتر شود و از سوی دیگر در این رشته پشتوانه سازی لازم صورت گیرد.

قبول دارم، در این رابطه بنا دارم با مهندس علی‌آبادی صحبت کنم تا ماتیچ را برای هدایت تیم‌های پایه بسکتبال حفظ کنیم، چرا که او کار پایه‌ای را بخوبی بلد است و می‌تواند اهداف ما را محقق سازد. من هم تاکید دارم که همیت تیم ملی جوانان باید هسته اصلی تیم ملی بزرگسالان در آینده‌ای نزدیک شود. در حقیقت در بسکتبال باید به صورت زنجیروار عمل کنیم تا هیچ موقع کفگیرمان به ته دیگ نخورد.

و به طور طبیعی، بسکتبال قبل از المپیک باید به بازی‌های آسیایی 2010 گوانگجوی چین اندیشه کند تا ضمن دفاع از عنوان سومی خویش در بازی‌های قطر به کسب جایگاه بهتر خیز بردارد.

ما همه برنامه‌ریزی‌های خود را بر مبنای داشته‌هایمان شکل داده‌ایم و بند به بند پیش می‌رویم؛ یعنی مثل قطار حرکت می‌کنیم و مثل آژانس‌ها برای نوشیدن چای توقف نمی‌کنیم. روی این ریل پیوسته در حرکت هستیم و تا آخرین قطره بنزین خویش نیز در تلاش و کوشش برای دستیابی به عناوین بهتر هستیم. به سخن دیگر، ما نمی‌ایستیم که کسی را سوار کنیم بلکه همه باید در حرکت سوار قطار بسکتبال شویم تا از نگاه به افق‌های دور دست غافل نشویم، هرچند همواره نیز طوری حرکت می‌کنیم که اثرات مثبت حرکت ما ملموس باشد.

به هر حال امروز دنیا نیز به نوعی بسکتبال ایران را باور کرده که می‌بینیم تنی چند از بازیکنان ما فرصت بازی در لیگ فرانسه و حتی آمریکا را به دست می‌آورند.

البته منهای ارسلان کاظمی و حامد حدادی که در آمریکا حضور دارند، ما بازیکنان خوب دیگری را نیز داریم که استعداد بالایی در این رشته دارند. بازیکنانی مثل مهدی کامرانی، سامان ویسی، حامد آفاق و سهراب‌نژاد که از پتانسیل حضور در تیم‌های اروپایی برخوردارند.

و حامد حدادی نیز کلی با گذشته‌اش توفیر کرده و این در بازی‌اش مشهود است.

الان حامد، حامد گذشته نیست و 60 درصد به نسبت قبل قوی‌تر شده است. حدادی اکنون برای همه الگو شده و حضورش در تمرینات تیم ملی یک محرک و هشداردهنده شده است برای دیگر بازیکنان که باید چطور مرارت به خویش دهند و در جهت بزرگی بکوشند. از همه مهم‌تر این‌که حامد چقدر روی جابر روزبهانی اثرات مثبت گذاشت و در مدت حضورش در تهران و تمرینات تیم ملی از جابر برای یک لحظه غافل نبود تا این مهره ارزشمند بسکتبال نیز تحت تاثیر حضور حامد، به تلاش و تکاپویی قابل توجه بیفتد که امیدوارم این تلاش مستمر باشد. جا دارد همین جا از حامد حدادی تشکر و قدردانی کنم که سفیر خوب و شایسته‌ای برای بسکتبال ایران در بیرون از مرزهاست.

بسکتبال بانوان هم طی این مدت می‌خواهد صاحب هویتی تازه شود برنامه فدراسیون در این زمینه چیست؟

ما در تمام مراحل به بانوان هم سرویس لازم را در جهت رشد و ارتقای تیمی ارائه می‌دهیم و همه کار نیز خواهیم کرد تا بانوان بسکتبالیست ایران با پوشش اسلامی و مورد تایید نظام، در رقابت‌های آسیایی شرکت کرده افتخار آفرین شوند.

و آماده شنیدن حرف پایانی شما هستیم.

وظیفه خویش می‌دانم از تمام کسانی که طی این سال‌ها خانواده بسکتبال را در جهت دستیابی به موفقیت یاری و همراهی کرده‌اند، تشکر و قدردانی کنم.

اقبال ‌مردمی‌ به ‌‌بسکتبال

بسکتبال را از گذشته تا به امروز رشته‌ای دانشگاهی شناخته‌اند و بی‌‌دلیل نیست که در سطح دنیا نیز این رشته در سطح کالج‌ها و مراکز دانشگاهی در کمیت و کیفیت بالایی برگزار شده و تیم‌های ملی کشورها از این بخش تغذیه شده‌اند. بسکتبال ایران هم به تبع رشته‌ای دانشجویی است و اغراق نیست اگر بگوییم با وجود افزایش سطح ورزشکاران تحصیلکرده، معدل تحصیلی ملی‌پوشان بسکتبال از همتایان خویش در دیگر رشته‌ها در سطحی بالاتر قرار دارد.

واقعیت آن است که امروز در کنار موفقیت‌ها و توفیقات این رشته، میزان اقبال مردم و خانواده‌ها نیز به بسکتبال دوچندان شده تا با توجه به استعدادها و پتانسیل بالای ورزش ایران به لحاظ وجود نسل جوان و بالنده، افق روشنی از رشد و توسعه بیشتر پیش‌روی جامعه بسکتبال قرار گیرد. از سوی دیگر و همگام با اقبال مردمی به این رشته، انتظارها از بسکتبال نیز دوچندان شده است، بویژه این‌که امروز بسکتبال ایران ورای آسیا به جهانی شدن می‌اندیشد و می‌خواهد هر چه بیشتر سفیرانی در آن سوی مرزها داشته باشد. مساله مهم در این ارتباط همترازی بین خواسته و انتظارها از یک سو و امکانات و تسهیلات مورد نیاز است که این دومی، مسوولیتی بزرگ را متوجه مسوولان ورزش می‌سازد تا هر چه بیشتر با فراهم کردن تجهیزات وزیر‌ساخت‌های مورد نیاز، همگام با خانواده بسکتبال در جهت مجد و عظمت این رشته جذاب بکوشند. به قول رئیس فدراسیون که بارها نیز بر آن تاکید کرده با ارابه گذشته نمی‌توان در آینده راند.

حجت‌الله اکبرآبادی