نگاهی به یک عمر فعالیت هنری زنده‌یاد استاد مرتضی ممیز (1384- 1315)

نشان‌ و ‌نشانه ‌گرافیک ‌ایران

آنچه در زیر می‌خوانید، نگاهی کوتاه و فشرده به یک عمر فعالیت هنری زنده‌یاد مرتضی ممیز (پدرگرافیک نوین ایران) است که چندی پیش روی در نقاب خاک کشید. تنوع و تعدد فعالیت‌های هنری استاد نشان از تلاش‌ها و کوشش‌های بی‌بدیل و متنوع دارد. طراحی صحنه و لباس تئاتر و فیلم، طراحی نشریات، روی جلد کتاب و پوستر، نگارش مقالات متعدد و برگزاری سخنرانی در مورد طراحی و گرافیک و پوستر، نگارش مقدمه برای کتابهای گرافیک مختلف، نگارش مقالات برای کتابها و نشریات خارجی، برپایی نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی داخلی و خارجی، موسس و مدرس گروه گرافیک دانشکده هنرهای زیبا و تدریس طراحی و گرافیک، موسس و رئیس هیات مدیره انجمن طراحان گرافیک ایران، کارگردانی چند فیلم کوتاه و... ازجمله این تعدد و تنوع فعالیت‌های هنری او به شمار می‌رود.
کد خبر: ۲۱۷۶۸۸

استاد ممیز «هنر گرافیک در ایران» را در سال 1353 به زبان انگلیسی با همکاری انتشارات شورای عالی فرهنگ و هنر منتشر کرد. او همچنین مقالات متعددی با عنوان‌های متنوع شامل: مقبولیت گرافیک ایران، هوشیاری بیشتری لازم بود، دانشگاه هنرهای زیبا، در و سردر، گرافیک معاصر ایران، ظروف مرتبطه، ارتباط بصری شکل با مفهوم حروف فارسی، پوستر جشنواره‌های سینمایی، پوستر فیلمهای سینمایی و طراحان ایرانی، پوسترهای سینمایی، نشانه‌هایی از مکتب گرافیک لهستان، بزرگداشت ششمین سالگرد دانشکده هنرهای زیبا، فردوسی یعنی هویت ارجمند ایرانی، رستم زمان کیارستمی، هنرمندی در راه است، درباره کتاب هنر، درختانی با سیبهای افتاده، درایت می‌خواهد  و مرد کهن، در جستجوی شیوه‌های نوشتن مناسب نام فیلم، جایزه‌ای برای سفارش‌دهندگان، دو راه دو دنیا، هنر برای ورزش، تاریخچه هنر پوستر در ایران، در حاشیه خاطره سهراب سپهری، دانشکده هنرهای زیبا در نیم قرن، هزار و یک رمز طراحی نشانه، طراحی در جلد کتاب، راهی دشوار، هدفهایی دوردست، مساله بیان تصویری و سلیقه هنرمندان، تجدد در گرافیک ایران، زندگی آزمایش است نه آسایش، دنیای بی‌واسطه بیان تصویری، تدریس هنر، هنر رزمنده، رسولان کوچک ناشناخته، نهایت خبرگی و پایبندی به اصول، سلیقه مردم سبب موجودیت یافتن پوسترهای مبتذل نیست، پیدایش و سیر تحول هنر خط، 3 نظر درباره سومین بینال تهران، درباره اصالت نقاشی سنتی ما، نقاشی در جامعه ما مطرح نیست، دومین نمایشگاه آثار طراحان گرافیک ایران و نتایجی که باید...، گرافیک محیطی، گرافیک و معماری، بهترین کتابی که در سال خواندید کدام است، نمایشگاه پوسترهای سینمایی ایران، سپهری و... را در ماهنامه‌ها و نشریات آدینه، تصویر، تماشا، دانشمند، دنیای سخن، رودکی، فرهنگ و زندگی، کلک، کیان، گفتگو، رستاخیز، فیلم، فرهنگ و سینما، کیهان فرهنگی، نگاه نو، معماری و شهرسازی و... به چاپ رسانده است.

بخش دیگر فعالیت‌های این هنرمند ممتاز و برجسته گرافیک ایران شامل حضور در محافل فرهنگی ـ هنری و سخنرانی درباره مسائل تکنیکی طراحی گرافیک، صفحه‌آرایی کتاب، چشم‌انداز تاثیرات هنر اروپایی، تاریخچه گرافیک معاصر ایران، معرفی چند طراح پوستر ایران، طراحی روی جلد نشریات، کیفیت آموزش هنر و حرفه گرافیک در سمینارها و همایش‌های داخلی و خارجی است. انتشار مقالات و مطالب در نشریات معتبر امریکا، انگلیس، ژاپن، لهستان، سوئیس، چک و اسلواکی، چین و کره جنوبی از جمله دیگر آثار منتشر شده او به شمار می‌رود.
استاد ممیز از سال 1337 پوسترهای خود را در گالری‌های ایران و جهان به نمایش گذاشت که از جمله آنها می‌توان به نمایشگاه‌های زیر اشاره کرد:

بینال‌های تهران در سالهای 37 تا 45، آرت گالری نیویورک در سال 1965، بینال پوستر ورشو از سال 1972 تا سال 1990، نمایشگاه جهانی پوسترهای سینمایی جشنواره شیکاگو در سال 1974، نمایشگاه جهانی پوسترهای سینمایی جشنواره کن 1974 و 1977، نمایشگاه جهانی پوستر کیل کنی ایرلند در سالهای 1974 تا 1976، نمایشگاه جهانی پوسترهای سنیمایی جشنواره ان.سی فرانسه در سال 1980، بینال جهانی پوسترLahti  فنلاند در سالهای 1981 تا 1991، بینال جهانی پوستر To Yama  ژاپن در سال 1985، نمایشگاه بینال گرافیک ایران در سالهای 66، 68، 71، 78، 80، نمایشگاه جهانی طراحی نشانه بلژیک در سال 1994، نمایشگاه جهانی پوستر فرانسه در سالهای 90 و 91، نمایشگاه آسیایی تصویرگران کتاب کودک تهران در سال 1370، نمایشگاه جهانی هنر گرافیک دهلی در سال 1369 و ...

وی در ادامه فعالیتهای نمایشگاهی، ده نمایشگاه انفرادی در زمینه طراحی، گرافیک و پوسترسازی در تالارهای رضا عباسی، انجمن ایران و  امریکا، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، تالار ایران، گالری تخت جمشید، مرکز فرهنگی برگیش گلاباخ، آرت پوستر گالری آلمان، نگارخانه لاله و نگارخانه سیحون برپا کرده است.

مرتضی ممیز تاکنون علاوه بر مدیریت گروه گرافیک دانشکده هنرهای زیبا و انجمن طراحان گرافیک ایران، رئیس انتخابی کمیته هنرهای تجسمی کمیسیون ملی یونسکو در تهران از سال 52 تا سال 61، مشاور هنری کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران از سال 54 تا سال 57، مؤسس و دبیر اجرایی بینال گرافیک آسیا در سال 56 و 58، عضو انجمن بین‌المللی طراحان گرافیک از سال 56 تا سال 84، رئیس شورای برنامه‌ریزی بینال ششم طراحان گرافیک ایران در سال 78، دبیر نمایشگاه پوسترهای تجربی و خودساخته طراحان ایرانی موزه هنرهای معاصر تهران در سال 1380، مدیر برنامه‌ریزی نمایشگاه دوسالانه طراحی گرافیک ایران فرهنگسرای نیاوران در سال 1380 بوده است.

این هنرمند همچنین جوایز داخلی و خارجی بسیاری را از آن خود کرده  که می‌توان مدال رتبه اول هنرهای زیبا در سال 1354، مدال نمایشگاه جهانی پوستر پاریس در سال 1966، دیپلم بینال پوستر ورشو در سال 1972، دیپلم برای فیلم یک نقطه سبز از فستیوال مسکو در سال 1973، جایزه طراح شاعر، جایزه بهترین فیلم کوتاه از جشنواره فیلم بیروت در سال 1354، جایزه بهترین پوستر جشنواره فیلم فجر در سالهای 65، 66 و 69، جایزه بهترین طراحی نشانه دهه 80 در سال 1990، جایزه ممتاز نمایشگاه طراحی امروز ایران در موزه هنرهای معاصر تهران در سالهای 79 و 80، اثر برگزیده نمایشگاه پوستر بروکسل بلژیک در سال 1991 و نشان درجه یک فرهنگ و هنر در سال 83 را نام برد.

به سبب این همه فعالیت در حیطه‌ها و انواع مختلف طراحی و گرافیک به جرات می‌توان او را نماد و نشانه گرافیک معاصر ایران قلمداد کرد. یادش گرامی باد.

منیژه فریدی

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها